10. Hukuk Dairesi 2016/5181 E. , 2016/7771 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, ... belirsiz süreli iş sözleşmesi ile Eylül 2004- Haziran 2009 tarihleri arasında çalıştığının tespitini istemiş; mahkemece, davalı ... açısından davanın reddine, diğer davalılar açısından davanın kabulüyle davacının, ... 01.09.2004-30.06.2009 tarihleri arasında her bir yılın 10 ayı olmak üzere 1.500 gün çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada, davacı, davalı işverene ait işyerinde çalıştığı halde, bildirilmeyen hizmetlerin tespitini talep etmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar vermiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; davacının iddiasına çalışmalarıyla ilgili 2004-2009 yıllarına ait sözleşmeler varsa celbedilmeli, davacının çalışmaları ilgili
başta puantaj ve dönem bordroları gibi kayıtlar davalılardan sorulmalı, söz konusu çalışmayı bilebilecek durumda olan davacının çalışma iddiasına konu okulda hizmet veren öğretmenler ile müdür ve müdür yardımcıları ile diğer memurların tanık beyanlarına başvurulmalı, davalıların birbirleriyle ve davacının çalışmasıyla ilgili aralarındaki ilişki net olarak belirlenmeli, davacının iddiasına konu sürede çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ile ilgili vakıf tarafından bu şekilde çalıştırılan kişiler resen saptanarak, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, davalı Kaymakamlık ve vakıfça davacıya yapılan yardım ve ödenen ücretlerin sebebi sorularak bunlarla ilgili dayanak belgelerin tümünün dosyaya celbi sağlanmalı, dava sırasında dinlenilen tanık ifadelerine yansıyan çelişkiler giderilmeli, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince tespit edilerek, davalı işyerinde tespiti istenen dönemde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa, belgeler getirtilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerlerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.