Danıştay 3. Daire 2020/3008 Esas 2020/5760 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/3008
Karar No : 2020/5760

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Boya ve İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararına uyulmaksızın ilk kararda ısrar edilerek verilen kararın Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nca ısrar hükmünün bozulması üzerine bozma kararına uyarak davayı reddeden ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, ihtirazi kayıtla verilen katma değer vergisi düzeltme beyannameleri üzerine 2010 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için tahakkuk eden katma değer vergisi ve hesaplanan gecikme faizi ile aynı yılın Ocak ila Eylül ve Kasım dönemleri için kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Mükelleflerin düzenleyerek, ihtirazi kayıt koymaksızın verdikleri beyanname üzerinden tarh edilen ve tahakkuk ettirilerek ödenecek safhaya gelen bir vergiye karşı, sonrasında, yapılan yeni başvuru ile idareyi yeni işlemler tesis etmeye zorlayarak, dava açılmasına ve beyanname verme süresi içerisinde ihtirazi kayıt konulmaksızın verilen beyannamelerle tahakkuk ettirilen verginin tarh safhasına yönelik olarak ihtilaf yaratılmasına hukuken olanak bulunmadığı, geç tahakkuk ettirilen vergi nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezalarında ise hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava; tahakkuklar yönünden incelenmeksizin, vergi ziyaı cezası yönünden ise esası incelenerek reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Anayasa Mahkemesinin 03/04/2019 tarihli kararında ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergi ve cezalara karşı açılan davaların esasının incelenmeden reddedilmeleri nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmedildiği, bu nedenle dava konusu tahakkuk ve cezalara karşı açılan davanın esasının incelenmesi gerektiği ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Mükelleflerce, ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri esas alınarak yapılan tahakkuk, hesaplanan gecikme faizi ve kesilen vergi ziyaı cezalarına karşı açılan davaların esası incelenmeden reddedilmeleri nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği ileri sürülerek yapılan başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesinin 27/02/2019 tarih ve Başvuru No:2015/15100 sayılı kararıyla; başvurucuların mülkiyet haklarına müdahale teşkil eden vergilendirme işlemlerinin yargı yoluyla denetlenebilmesi imkânına sahip olamadıkları dolayısıyla, derece mahkemelerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanun'un 378. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen hukuk kuralını, düzeltme beyannamesine ihtirazi kayıt konulmasının dava açma hakkı vermeyeceği şeklinde yorumlamasının -sürecin bütününe bakıldığında- başvurucuların, müdahalenin hukuka aykırı olduğuna yönelik olarak iddia ve itirazlarını etkin bir biçimde sunamaması sonucuna yol açtığı, buna göre somut olayda mülkiyet hakkının öngördüğü usul güvencelerinin sağlanamamasından dolayı müdahalenin başvuruculara şahsi olarak aşırı bir külfet yüklediği, mülkiyet hakkının korunması ile müdahalenin kamu yararı amacı arasında olması gereken adil dengenin başvurucular aleyhine bozulduğu sonucuna ulaşıldığı, başvurucuların mülkiyet haklarına yapılan müdahale ölçüsüz olduğu gerekçesiyle Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine, kararın bir örneğinin ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere vergi mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Yukarıda "Mevzuat" bölümünde yer verilen tanıma göre açılan bir iptal davasında iptali istenilen işlemin; yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları açısından ayrı ayrı hukuka uygun olup olmadıklarının denetlenmesi gerekmekte olup, bu unsurlardan birisinde hukuka aykırılık bulunursa işlem iptal edilmelidir.
Hukuka uygunluk denetiminin yapılması gereken sebep unsuru idari yargıda; idareyi işlemi yapmaya iten saik olarak tanımlanmıştır. İdare tesis ettiği işlemi, gerçek ve hukuka uygun sebeplere dayandırmak zorundadır. Sebebin gerçek olması, varlığının usulüne uygun olarak yapılan tespitlerle ortaya konulmuş olması; hukuka uygun olması ise idarenin işlemi dayandırdığı sebebin, kanunda tesisi için dayanabileceği öngörülen sebeplerden olması anlamına gelmektedir.
Uyuşmazlıkta sebep unsuru, davacı tarafından verilen düzeltme beyannamelerine konulan ihtirazi kaydın idarece kabul edilmemesi olduğundan, dava konusu tahakkuk, hesaplanan gecikme faizi ile vergi ziyaı cezasının sebep unsuru hakkında, yargısal denetim yapılması gerekirken bu husus göz ardı edilmek suretiyle yazılı gerekçeyle verilen kararda hukuka uygunluk görülmediğinden temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 11/03/2020 tarih ve E:2019/1819, K:2020/403 sayılı kararıyla Dairemize gönderilen dosya ile ilgili Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı şirket adına, ihtirazi kayıtla verilen katma değer vergisi düzeltme beyannameleri üzerine 2010 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için yapılan tahakkukların ve aynı yılın Ocak ila Eylül ve Kasım dönemleri için kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması yolunda verilen … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının; Danıştay Üçüncü Dairesinin 29/12/2017 tarih E:2016/9579, K:2017/11051 sayılı kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 26/12/2018 tarih E:2018/1135, K:2018/1017 kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyarak davayı tahakkuklar yönünden incelenmeksizin, vergi ziyaı cezası yönünden ise reddeden ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik temyiz istemi Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 11/03/2020 tarih ve E:2019/1819, K:2020/403 sayılı kararıyla bozmaya uygunluk yönünden reddedilerek karar tahakkuk yönünden kesinleştiğinden, temyiz incelemesi dava konusu dönemlere ilişkin vergi ziyaı cezalarıyla ilgili olarak yapılmış olup vergi ziyaı cezaları yönüyle davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası ise aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; vergi ziyaı cezası yönüyle davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5.2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.