Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, miras bırakanları S.’nin mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak dava konusu 9 parselin ½ payını davalıların miras bırakanı oğlu T.a satış suretiyle temlik ettiğini ileri sürerek miras payları oranında tapu iptal ve tescil isteğinde bulunmuşlardır.
Davalılar, muvazaanın söz konusu olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın her iki oğluna satıldığı aradan 19 yıl geçtikten sonra muvazaa iddiasında bulunulmasının hakkın kötüye kullanılması teşkil ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacılar vekili tarafından süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi .’ün raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, duruşma isteğinin değerden reddiyle gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Dava muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, miras bırakanın maliki olduğu 9 parsel sayılı taşınmazını 12.3.1989 tarihli akitle satış suretiyle eşit paylarla ve aynı akitle oğulları R.ve T.’a temlik ettiği dosya kapsamı ile sabittir.
Davacılar, miras bırakanın yapmış olduğu temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmışlardır.
Bilindiği üzere,uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa,niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu Muvazaada miras bırakan gerçek-ten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirascısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve l-4-1974 tarih 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmeside Medeni Kanunun 706, Borçlar Kanunun 213 ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirascılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tesbitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini istiyebilirler. Hemen belirtmek gerekirki bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer birsöyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmıyacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tesbiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmeside büyük önem taşınmaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı,miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı,davalı yanın alış güçünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Somut olaya gelince, miras bırakanın yapmış olduğu temlik tarihinde davalıların miras bırakanı T.ın gelir getirici nitelikte düzenli bir işinin bulunmadığı, muris S.’nin sağlığında murise ait ticarethanede birlikte kerestecilik işiyle iştigal ettikleri, miras bırakanın varlıklı bir kimse olup taşınmaz satmaya ihtiyacının bulunmadığı, akit tarihindeki satış bedeli ile gerçek bedel arasında aşırı oransızlığın olduğu dosya kapsamı ile sabittir.
O halde, bu olgular yukarıda değinilen ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde miras bırakanın yapmış bulunduğu temlikin mirasçıdan mal kaçırma amacıyla gerçekleştirildiği kabul edilmelidir.Ayrıca, akitte davacılardan R.’e pay temlik edilmiş olması da neticeye etkili olmayıp miras bırakanın davalıya muvazaalı işlem yapılmış olmasına engel teşkil etmez.
Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere karar verilesi doğru değilidir.Davacıların temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükümün açıklanan nedenlerle HUMK’nun 428. md. gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,1.5.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
