(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2019/2365 E. , 2021/5129 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 152 ada 5 parsel sayılı 4.652,11 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, tespit maliklerinin ölü oldukları tutanağın beyanlar hanesinde gösterilmek suretiyle irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle eşit payla ... ve müşterekleri adına tespit edilmiştir. Davacılar ... ve ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, çekişmeli taşınmazın kadastro tespitinin iptali ve adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın feragat nedeniyle reddine, çekişmeli taşınmazın tespit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, temyiz edilmeksizin 08.01.2009 tarihinde kesinleştirilerek tapuya tescil edilmiştir. Davacı ... mirasçılarından ..., ... ve ... vekili, murisleri ...’ın yargılama sırasında vefat etmesine rağmen mirasçılarının davadan haberdar edilmediğini ve kendilerine yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, ayrıca tespit malikleri ölü oldukları halde taraf teşkilinin sağlanmadığını ileri sürerek başvurmaları üzerine Mahkemece, kesinleşme şerhinin iptaline yönelik Tapu Müdürlüğüne müzekkere yazılmış ve gerekçeli kararın davacı ... mirasçılarına tebliği üzerine hüküm; ... mirasçılarından ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, yargılama sırasında vefat ettiği anlaşılan davacılardan ... yönünden taraf ehliyeti son bulmuş olmasına rağmen aktif dava ehliyeti koşulu sağlanmadan ve çekişmeli taşınmazın ölü olan tespit malikleri ..., ..., ..., ... ve ...’nin mirasçıları davada taraf olarak yer almadıklarından, verilen karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Öte yandan Mahkemece, davacı ... mirasçılarından ... ve ...’a gerekçeli kararın tebliğine ilişkin çıkarılan ve dosya arasında bulunan mazbataların incelenmesinde; “aynı çatı altında babası ...’a tebliğ edildi” şerhlerinin bulunduğu, ne var ki ... mirasçılarından olan ...’a ait tebliğ mazbatasındaki adres ile ... ve ...’a çıkarılan tebliğ mazbatalarındaki adreslerin farklı olmaları nedeniyle bu kişilerin babaları olan ... ile aynı çatı altında oturmadıkları anlaşıldığından, yapılan tebliğatların da usulsüz olduğu kuşkusuzdur. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, yargılamanın her aşamasında re’sen göz önünde bulundurulmalıdır. Bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilmesi hukuken mümkün değildir.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, yargılama sırasında vefat ettiği anlaşılan davacı ...’ın mirasçıları yöntemine uygun şekilde davet edilerek davaya devam edip etmeyecekleri hususunda beyanları alınmalı; bundan sonra davacı tarafa, davalarını ölü oldukları anlaşılan tespit malikleri ..., ..., ..., ... ve ...’nin mirasçılarına yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalı, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde adı geçenlerin mirasçılarından savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdikleri takdirde delilleri toplanmalı ve bundan sonra tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda değerlendirme yapılarak sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu husus gözetilmeksizin, aktif ve pasif dava ehliyetindeki eksiklikler yöntemince giderilmeden yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre şimdilik sair yönlerin incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.