10. Hukuk Dairesi 2020/11911 E. , 2021/3941 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No : 2019/1535-2020/1620
İlk Derece Mahkemesi : ... 13. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ile feri müdahil Kurum avukatları tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesiyle; müvekkilinin 04/05/2002 tarihinden bu yana davalılardan ..."nın yanında ev hizmetlerinde çalıştığını, ancak bu çalışmasına rağmen müvekkilinin sigortasının yapılmadığını, müvekkilinin ..."na yapmış olduğu başvuru sonrasında da 12/12/2015 tarihinde bu nedenle müvekkilinin işine son verildiğini, müvekkilinin başvurusu üzerine Sosyal Güvenlik Denetmenliği tarafından inceleme yapıldığını, müvekkilinin davalıya ait işyerinde 2002 yılında 250 TL ücretle işe başladığını, 6 ayda bir maaşına zam yapıldığını, işten çıkarıldığı tarihte 1.500 TL maaş ile çalıştığını, müvekkilinin davalıya ait işyerinde işe başlama (sigortalılık başlangıcı ) ve fiili çalışması mahkemece karara bağlandığında yaşlılık aylığından yararlanmasının mümkün olacağını belirterek müvekkilinin sigortalı hizmet başlangıç tarihinin ve davalı ...’ya ait iş yerinde 04/02/2002 - 12/12/2015 tarihleri arasındaki çalışmalarının ve ücretinin tesbitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
Fer"i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; hak düşürücü süre itirazında bulunarak, davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Mahkemece; "...Denetim raporu, dosyadaki belgeler ve tanık beyanları dikkate alındığında, davacının davalı ..."ya ait işyeri yani, evinde ev hizmetlerinde 04/02/2002- 17/11/2014 tarihleri arasında işçi sıfatıyla ve hizmet akdi ile çalıştığının tesbitine, bu süre içinde asgari ücret ile çalıştığının tesbitine davanın kabulüne, 18/11/2014 - 18/11/2015 tarihleri arasında davacının çalışmaları SGK tarafından kayıt altına alındığından..." gerekçesiyle ,
"1-18/11/2014 - 18/11/2015 tarihleri arasındaki davacının çalışmaları SGK tarafından kayıt altına alındığından bu durumda bu sürelerin yeniden tesbiti talebi yerinde görülmediğinden reddine.
2-Davacının davalı ..."ya ait işyerinde 04/02/2002 - 17/11/2014 tarihleri arasında işçi sıfatıyla ve hizmet akdi ile çalıştığının tesbitine. Bu kısımla ilgili davanın kabulüne. Davacının bu süre içinde asgari ücret ile çalıştığının tesbitine" karar verilmiştir."
Feri müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde; yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; eksik araştırma sonucu verilen yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B-BAM KARARI
"Davalı vekili ve feri müdahil Kurum vekilinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili eksik inceleme nedeniyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1) Davacı, davalının evinde, ev hizmetlerinde 04/02/2002 - 12/12/2015 tarihleri arası sürekli çalıştığının tespitini talep etmiş, Mahkemece davanın kısmen kabulüyle 04/02/2002- 17/11/2014 tarihleri arasında geçen hizmetlerinin tespitine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin saptanmasına ilişkin davalar, sonuç itibariyle sigorta primlerinin işverenden tahsilini ve kurum kayıtlarının düzeltilmesini de gerektireceğinden gerçek işveren ve kurum kayıtlarında işveren olarak görünen kişilerin de belirlenerek davaya katılmaları sağlanmalı, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılması, bir başka anlatımla, davanın sübutu, kanıtlama yükümlülüğü ve verilen kararın infazı açısından, husumetin tüm işverenlere birlikte yöneltilmesi zorunludur.
Kabule konu dönem içinde davacının sigortalılığının bildirildiği 30.04.2008-31.05.2008 dönemine ilişkin olan kısmının dava dışı İhvan İnşaat-Hüseyin Çetin unvanlı işverenin 1481 sicil no.lu iş yerinden yapıldığı anlaşılmakla, söz konusu bildirimlerin dava dışı işverenin hak alanını ilgilendirdiği gözetilerek HMK 124. maddesi gereği husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli; dava dışı bu iş yerindeki bildirimlerin iptali hususu gözetilmek suretiyle (dava dışı iş yerindeki çalışmaların iptali gerçekleşmeden çalışmanın kesintisiz olduğunun kabul edilemeyeceği hususu gözetilmek suretiyle) işverenin ibraz edeceği kayıt ve belgeleri incelenmeli,anılan çalışmanın fiili ve gerçek olup olmadığı araştırılarak hak düşürücü süre irdelenmelidir. Ayrıca Mahkemece dinlenen tanık beyanları da hüküm kurmaya yeterli olmayıp Mahkemece resen araştırma ilkesi doğrultusunda, dava konusu dönem yönünden aynı veya civar apartmanlarda uzun yıllar oturan komşuları,varsa kapıcı,yönetici, ve güvenlik görevlisi yine yakın yerlerde kayıtlara geçmiş çalışanlar (komşu market,kasap, bakkal işleten ve çalışanları v.b. alışveriş yapılabilecek yerlerde görev yapmış kişiler) tespit edilip tanık sıfatıyla beyanlarına başvurulmalı,tanıklık ve işverenlik sıfatları da celbedilecek kayıtlarla belirlenmek suretiyle toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O halde, davalı ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."ya iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.