7. Hukuk Dairesi 2015/38903 E. , 2016/6005 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe İade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşılmakla, dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı işçi iş sözleşmesinin işverence sendikal nedenle feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine karar verilmesi, buna bağlı tazminat ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesi isteğinde bulunmuştur.
Davalı işveren, iş sözleşmesinin işletme gereklerinden kaynaklanan nedenlerle feshedildiğini, feshin sendikal nedene dayanmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece feshin sendikal nedene dayanmadığı, davalı işveren tarafından feshin geçerli nedenle yapıldığının ispatlanamadığı gerekçesi ile feshin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31.maddesini üçüncü fıkrasına göre; işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin meslek iilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz; beşinci fıkrasına göre ; işçiler, sendikaya üye olmaları ve olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde, işçi sendika veya konfederasyonlarının faaliyetlerine katılmalarından dolayı işten çıkarılamaz. Aynı maddenin altıncı fıkrasına göre ise; sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlerden dolayıiş sözleşmesinin feshi halinde ise, İş Kanununun 18,19,20 ve 21"nci madde hükümleri uygulanır. Ancak İş Kanununun 21"nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ödenecek tazminat işçinin bir yıllık ücret tutarından az olamaz.
Kararı sadece davacı taraf temyiz etmiş olup temyiz incelemesinin konusu fesihte sendikal neden olup olmadığı ile sınırlıdır. Başka bir deyişle, feshin geçersizliği kesinleşmiştir.
Ne var ki, dosya içeriğine göre, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Mahkemece, sendikaya yazı yazılmamış, davacının üyelik fişi getirtilmemiştir. Öte yandan, ....’dan fesih tarihinden 6 ay önce ve sonrasına ait işçi hareketlerini gösterir dönem bordroları da getirtilmemiştir. Mahkemece, bu hususta sadece ....na yazı yazılarak yetki döküm belgeleri getirtilmek ve taraf tanıkları dinlenilmekle yetinilmiştir.
....’nın 05.05.2015 tarihli cevabi yazısı ve eklerine göre .... İş sendikasının 22.04.2015 tarihinde yetki tespiti başvurusunda bulunduğu, bu tarihte, davalı işverenin 7 işyerini kapsayan işletmede toplam işçi sayısının 853, üye sayısının 350 olduğu, .... İş sendikasının yetki tespitinin yapılarak 30.04.2015 tarihinde işyerleri ve sendikaya gönderildiği anlaşıldı. 01.02.2015 tarihinde ise tüm işyerlerinde toplam işçi sayısının 959 olduğu, 3 sendikanın üye sayısının ise toplam 61 olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, işyerinde 01.02.2015-22.04.2015 tarihleri arasındaki sendika üye sayısındaki artışın fazlalığı gözetilerek sendikal nedenin kabul edilmediği görülmektedir. Oysa, ÇSGB’nın yetki döküm belgelerine göre davacının .... İş sendikasına üye olduğu, üyelik tarihinin 20.01.2015; iş akdinin feshi tarihinin ise 16.02.2015 olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca, dosya kapsamına göre davalı işverenin Türkiye genelinde 7 adet işyeri olup işyerlerinde örgütlenmeye çalışan 3 adet de sendika bulunmaktadır. Mahkemece, bu 7 işyerini ve 3 sendikayı kapsayacak şekilde değerlendirmede bulunulmuştur.
Dosya içeriğine göre, işyeri özelinde fesih tarihi itibari ile çalışan, davacının da üyesi bulunduğu .... İş sendikasına üye olan, üyelikten çekilen, üyelikten çekilenlerden çalıştırılan, iş sözleşmesi feshedilen, işten çıkarılanlardan sendikalı olan ve sendikalı olup da işyerinde çalışması devam eden işçiler olup olmadığı dosya içeriğinden anlaşılamamaktadır. Feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması için sendikaya yazı yazılarak üyelik fişi getirtilmeli ve belirtilen hususlar sorulmalıdır. Ayrıca, ....’ya yazı yazılarak sözü edilen dönem bordroları getirtilmeli, gerektiğinde bilirkişi raporu da alınarak toplanacak deliller dosya içeriği ile işyeri özelinde yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ; Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 10.03.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.