15. Hukuk Dairesi 2020/184 E. , 2020/2511 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... geldi. Davalılar vekilleri gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup dava fiyat farkı alacağının tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptâli, takibin devamı ve icra inkâr tazminat istemlerine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.2-Davalı iş sahibi vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen sözleşme ile ... Bölgesi Cadde ve Sokak İyileştirilmesi " işini üstlenip yaptıklarını, işin devamı sırasında mücbir sebeplerle süre uzatımı verildiği halde fiyat farkının ödenmediğini belirterek alacağın tahsili amacıyla ... 30. İcra Müdürlüğü"nün 2012/25082 Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalının itirazı nedeniyle takibin durdurulduğunu belirterek, anılan icra dosyasında davalının haksız itirazının iptâli ile takibin devamına ve alacağın %20"si oranındaki icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı işin gecikmesinde idareye atfedilebilecek bir kusur bulunmadığını, fiyat farkı için şartların doğmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece bilirkişi raporu alınmak suretiyle 58.809,93 TL üzerinden takibin iptaline ve fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.Dava, TBK 470 ve devamı maddelerde düzenlenen ve konusu ... Bölgesi Cadde ve Sokak İyileştirilmesi işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak açılmış itirazın iptâli davasıdır. Davacı yüklenici davalı idare iş sahibidir. ...Bölgesi Cadde ve Sokak İyileştirilmesi işine ilişkin olarak yanlar arasında 7.975.462,35 TL + KDV birim fiyatlı 22.02.2010 tarihli sözleşme imzalanmış ve bu sözleşmenin 8.2.1-1 maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) ek olarak kabul edilmiştir. Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 39/4-e maddesinde; yüklenicinin geçici
hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gerektiği, eğer yüklenicinin hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorunda olduğu, yüklenicinin itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul edilmiş sayılacağı düzenlenmiştir. Bu kural şartnamenin 40/9. madde yollamasıyla kesin hakedişe itiraz yönünden de uygulanır. Şartnamenin bu kuralları sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesi uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olup tarafları bağladığı gibi mahkemece de re"sen dikkate alınması gerekir. Bu hüküm uyarınca hakedişlere şartnamede belirtilen şekilde itiraz edilmediği takdirde yüklenicinin o hakedişe bağlı hakları düşer. Yüklenicinin alacak talebi halinde delil sözleşmesi niteliğindeki bu şartname hükümleri gözetilerek değerlendirme yapılmalı araştırma da bu değerlendirmenin yapılmasını sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; 01.03.2011 tarihli 8 numaralı kesin hakediş raporunda fiyat farkı tutarı olan 371.342,28 TL yazıldıktan sonra çizildiği anlaşıldığından sözleşmenin 8.2.1-1 maddesine göre eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 40. madde 9. fıkrası delaletiyle uygulanacak olan 39/4-e maddeye göre ödendiği tarihten başlamak üzere en geç 10 gün içinde itirazlarını iş sahibine bildirebileceğinden; mahkemece davalı iş sahibinden kesin hakedişle ilgili ödeme belgeleri ve varsa itiraz dilekçesinin getirtilip, davacı yüklenicinin süresi içinde itirazı varsa, davanın şimdiki gibi kabulüne karar verilmesi; itiraz dilekçesi bulunmaması halinde ise kesin hakediş olduğu gibi kesinleşmiş olacağından davanın reddine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirmeyle davanın kısmen kabulü doğru olmamış, hükmün davalı yararına bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilmediğinden davalılar yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, aşağıda yazılı bakiye 107,20 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalılara iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.