Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/991 Esas 2020/3313 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/991
Karar No : 2020/3313

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İşleri Genel Müdürlüğü - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ... Şube Müdürlüğünde elektrik mühendisi olarak görev yapan davacının, eş durumu mazeretine dayalı olarak eşinin hemşire olarak görev yaptığı yerde bulunan ... Bölge Müdürlüğüne naklen atanmak istemiyle yaptığı 01/07/2015 günlü başvurunun reddine ilişkin … tarih … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Davacının elektrik mühendisi olarak görev yaptığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ... Şube Müdürlüğünde çalışan personel sayısı bakımından hizmetine ihtiyaç duyulmadığı ve kadro durumu ile hizmet gerekleri bakımından eş durumu mazeretine dayalı olarak eşinin hemşire olarak görev yaptığı İstanbul iline atanmasına mani olabilecek nitelikte somut ve hukuken kabul edilebilir herhangi bir delilin bulunmadığı dikkate alındığında, DSİ Genel Müdürlüğü ... Bölge Müdürlüğüne naklen atanma istemiyle yaptığı başvurunun reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 26/03/2018 tarih ve E:2016/3058, K:2018/1968 sayılı kararıyla;
Devlet memurlarının atanma istemiyle yapılan başvurularının değerlendirilmesinde, özür durumlarının yanında hizmet gereklerinin de dikkate alınması gerektiği; davacının, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul iline atanma istemiyle yaptığı başvurusunun, hizmetine ihtiyaç bulunmaması nedeniyle reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık, işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılarak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, DSİ 14. (İstanbul) Bölge Müdürlüğü emrine Genel Müdürlüğün iradesi dışında yapılan atamalar nedeniyle istihdam fazlası personel sayısında büyük oranda artış olduğu, davacının başvurusunun hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak reddedildiği, davacının eşinin Sağlık Bakanlığına başvurması halinde koordinasyon sağlanarak hizmet açığı bulunan DSİ Bölge Müdürlüklerinden birine atamasının yapılabileceğinin davacıya bildirildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ... Şube Müdürlüğü emrinde elektrik mühendisi olarak görev yapan davacı, eş durumu mazeretine dayanarak eşinin hemşire olarak görev yaptığı yerde bulunan İstanbul 14. Bölge Müdürlüğü emrine naklen atanma istemiyle 01/07/2015 tarihli dilekçe ile DSİ 9. Bölge Müdürlüğü Malatya 92. Şube Müdürlüğüne başvurmuş; Malatya 92. Şube Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile adı geçenin nakli konusunda bir sakınca bulunmadığı Elazığ 9. Bölge Müdürlüğü Personel ve Eğitim Şube Müdürlüğüne bildirimiş; Elazığ 9. Bölge Müdürlüğünce, davacının başvurusu DSİ Genel Müdürlüğü Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığına iletilmiştir. İstanbul 14. Bölge Müdürlüğünce, DSİ Genel Müdürlüğüne cevaben yazılan yazıda, İstanbul 14. Bölge Müdürlüğünde adı geçenin hizmetine ihtiyaç bulunmadığı bildirilmiş; diğer taraftan, davacının BİMER'e yapmış olduğu başvurusuna verilen cevapta da; İstanbul 14. Bölge Müdürlüğünde istihdam fazlası personel olması sebebiyle fiziki kapasite yeterli olmadığından nakil taleplerinin değerlendirilemediği, ancak eşinin Sağlık Bakanlığından talepte bulunması halinde gerekli koordinasyon sağlanarak ihtiyaç bulunan bölge müdürlüğüne atamasının yapılacağı bildirilmiş; sonuç olarak davacının naklinin uygun görülmediğinden bahisle … tarih ve … sayılı dava konusu işlem tesis edilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 72. maddesinin birinci fıkrasında, "Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır."; ikinci fıkrasında, "Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76. maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır."; son fıkrasında ise, "Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar." hükümleri yer almaktadır.
25/06/1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin "Temel İlkeler" başlıklı 4. maddesinde, "Temel ilkeler şunlardır:
a) Yer değiştirme suretiyle atamalarda kadro imkanları gözönünde bulundurulur.
b) Yer değiştirme suretiyle atamalar, ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılmak suretiyle oluşturulan bölgeler arasında yapılır.
c) Bu atamalarda, memurların bölgeler arasında adil ve dengeli dağılmasını sağlamak esastır.";
"Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarda Gözönünde Bulundurulacak Hususlar" başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında, "Yer değiştirme suretiyle atanmalar, Devlet Memurlarının dengeli bir şekilde dağılımını sağlamak için öğrenimi, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu gözönünde bulundurularak kurumlarınca hazırlanan bir plan dahilinde yapılır.";
"Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği" başlıklı 14. maddesinde,
"Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
a) Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
b) Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere,
c) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere .....
atanması suretiyle yapılabilir." düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Gerek Anayasa, gerekse 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik'te aile kurumunun korunması ve devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanmaları sırasında bu kurumunun devamının sağlanması açısından, eş durumu mazereti dikkate alınarak atanma taleplerinin değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin düzenlemelere yer verilmiş ise de, bu düzenlemeler, eş durumu mazereti nedeniyle atanma talebinin başka herhangi bir kriter gözetilmeksizin olumlu olarak karşılanacağı anlamına gelmemekte, aynı zamanda mevzuatta, yer değiştirme suretiyle atamaların, kamu hizmetinin gereklerine, özelliklerine göre, kurumların hizmet ihtiyaçları ve boş kadro durumları değerlendirilerek yapılacağı da düzenlenmiş bulunmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, eşinin görev yaptığı İstanbul İlinde, davacının çalışabileceği boş kadro bulunmadığı görülmektedir.
Davacı tarafından, eşiyle birlikte gerekirse başka bir ilde birleştirilmesine yönelik bir talepte de bulunulmamıştır.
Bu durumda; davacının eş durumu mazeretine dayalı atanma isteminin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/12/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenlerin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.