Mahkemesi:Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, taraflar arasında düzenlenen sözleşmelerden kaynaklanan bakiye iş bedeli alacağı ile sözleşme dışı işlerden doğan alacağın tahsili istemi ile açılmış, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle ayıp ihbarının yapıldığı tanık beyanlarından anlaşılmakta ise de davalı tarafça ayıpların varlığı ve niteliğini tespitine yönelik herhangi bir delil ibraz edilmemiş ve ayıpların kanıtlamamış olmasına ve davalının davacı alacağından gecikme cezası kesintisi yapıldığına yönelik yargılama sürecinde herhangi bir savunma ve itirazının bulunmadığının anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davacı davasında, davalının yüklenici sıfatıyla yapımını üstlendiği beş ayrı projede davacının alt yüklenici (taşeron) olarak yer aldığını, her bir proje için davalı ile sözleşme akdettiklerini, sözleşmeler kapsamındaki işlerin teslim tutanakları ile davalı yükleniciye teslim edildiğini, davalı tarafından teslim alınmayanların ise yaptırılan delil tespiti dosyaları ile teslime hazır olduğunun belirlendiğini, sözleşmeler kapsamında yapılan işler nedeniyle düzenlenen hakedişlerin bir kısmında davalının kesintiler yaptığını, davacının davalı tarafından hakedişlerde yapılan haksız ve keyfi kesintiler nedeniyle bakiye alacağı bulunduğunu, yine ... Otel Projesi çerçevesinde ek malzeme ihtiyacının doğması üzerine davacının irsaliye ve teslim fişine bağlanmış sözleşme dışı ek malzemeleri proje alanına götürerek yangın algılama ve ihbar sistemi ile acil anons sistemini kurulması için kullandığını, davacının yapılan bu iş nedeniyle de alacaklı olduğunu belirterek davacının ... AVM projesinden kaynaklanan 57.732,87 $, bu proje çerçevesinde yapılan 31.08.2012 tarihli ek protokolden kaynaklanan 16.494,70 €, ... projesinden kaynaklanan 105.413,53 $, ...Blok 4 yıldızlı otel projesinden kaynaklanan 392.432,58 $ ve ... Otel projesi çerçevesinde satın alarak kullandığı sözleşme dışı ek malzeme bedeli 68.553,95 $ alacağının avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı savunmasında, davacının taraflar arasında akdedilen sözleşmelere rağmen üzerine düşen edimleri gereği gibi ifa etmediğini, ayıplı, eksik ve kusurlu işler olduğunun ortaya çıktığını, davacının tek taraflı hazırladığı projeye aykırı hakedişlere dayanarak yapmadığı işin ücretlerini birim ve metrajları gerçeğe aykırı göstermek suretiyle talepte bulunduğunu, hakedişlerde birim miktarları fazla yazdığını yani iş için malzeme adetlerini fazla yazdığını, yine hatalı metraj hesaplaması yaparak bazı malzeme ve metrajları hakedişlere mükerrer olarak kaydettiğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Taraflarca imzalı hakedişlerin incelenmesinde, kesinti yapılan hakedişlerde kesintilerin hakedişlerin kapak sayfasındaki miktarların ve hakediş ekindeki “hakediş iç defter” tablolarındaki miktar ve fiyatlar ile yapılan imalâtların üzeri çizilerek değiştirilmek suretiyle yapıldığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmelerde yapım işleri genel şartnamesi sözleşme ekleri arasında gösterilmemiştir. Yine sözleşmelerde düzenlenecek ara hakedişlerin avans niteliğinde olduğuna dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı tarafından düzenlenen ara hakedişlerin davalı tarafından itiraz edilmeyen kısımları taraflar için bağlayıcı olup itirazsız imzalanan kısımlar yönünden davacı taşeronun imalât yaptığının ve ara hakedişlerdeki bedele hak kazandığının kabulü gerekir.Yine dava dilekçesinde diğer talepler yanında bedeli talep edilen ... Otel projesi kapsamında sözleşme dışı ek malzemelerin, sevk irsaliyesi ve teslim fişi ile davalı şantiyesine teslim edildiği anlaşılmaktadır. Teslim edilen ek malzemelere ilişkin olarak davacının delil listesine “Ek 27” olarak sunulan sevk irsaliyesi ile “Ek 28” olarak sunulan teslim fişinin içeriğine davalı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmamıştır. Mahkemece hüküm altına alınan 624.232,93 $ içinde sözleşme dışı ek malzemeler bedeli olan 68.553,95 $ da bulunmaktadır. Söz konusu malzemelerle ilgili taraflar arasında yazılı sözleşme yoktur. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümlerine göre sözleşme dışı işler bedelinin, işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekir. Serbest piyasa rayiçleri KDV’yi de içermektedir. Türk Borçlar Kanunu"nun 99/II maddesi hükmünce aksi kararlaştırılmadıkça konusu para olan borç ülke parasıyla ödenir. Sözleşmede iş bedeli yabancı para cinsinden kararlaştırılmış olsa bile, sözleşme hükümleri sözleşme dışı işlere uygulanamayacağından, sözleşme dışı işler bedelinin memleket parasıyla hesaplanması zorunludur. Bu nedenle anılan malzemelerin teslim edildiği
tarihlerdeki mahalli piyasa rayiçleriyle TL cinsinden bedelinin istenmesi mümkün olup mahkemece bu malzemelerinde yabancı para cinsinden (dolar) bedelinin tahsiline hükmedilmesi doğru olmamıştır.Bu durumda mahkemece sözleşmeler kapsamında talep edilen ödenmeyen hakediş bedelleriyle ilgili taraflarca itirazsız imzalanan hakedişlerdeki imalâtların taşeron tarafından yapılıp bedeline hak kazanıldığı ve yine üzerinde çizinti yapılan hakedişlerde de çizinti dışında kalan iş ve imalâtların taşeron tarafından yapılıp bedeline hak kazanıldığı kabul edilmelidir. Çizinti yapılan hakedişlerle ilgili olarak üzeri çizilen imalâtların yapılmadığı, fazla metraj üzerinden hesaplama yapıldığı, bazı malzeme ve metrajların hakedişlere mükerrer olarak yazıldığı davalı tarafından savunulduğundan, mahkemece 6100 sayılı HMK’nın 281/3 maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişilerden mahallinde keşif yapılarak söz konusu hakedişlerde üzeri çizilen (çizinti yapılan) imalâtların yapılıp yapılmadığı, ne kadar yapıldığı ve bu imalâtlarla ilgili sözleşmelere göre ne miktar bedele hak kazanıldığı konusunda ve yine sözleşmesi olmayıp sevk irsaliyeleri ve teslim fişi ile teslim edildiği anlaşılan malzemelerin teslim edildikleri tarihlerdeki mahalli piyasa rayiçleriyle bedeli konusunda Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp değerlendirilerek ve kanıtlanan ödemeler düşülerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, mahallinde inceleme yapılmaksızın düzenlenen yetersiz bilirkişi raporuna itibar edilerek davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalıya verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 17.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.