MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki kooperatif hisselerinin teslimi ve tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-

Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatife, mülkiyeti kendisine ait bir taşınmaz ve 200.000,00 TL bedel karşılığında altı adet daire için üye olduğunu, daireler büyük ölçüde tamamlanmasına rağmen müvekkiline teslim edilmediği gibi üçüncü şahıslara satılıp devredildiğini ileri sürerek, söz konusu dairelerin müvekkiline teslimine, bu mümkün olmadığı takdirde üyelik karşılığı verdiği taşınmazın değeri ile 20.04.2005 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte 200.000,00 TL bedelin ve 1.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif temsilcileri, davacının diğer üyelerle birlikte zamanı geldiğinde haklarına kavuşacağını, kooperatifteki birikimlerini talep ediyorsa istifa etmesi gerektiğini, kooperatifin üyeliği karşılığı davacıdan taşınmaz almadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalılar ... ve ..., davanın kooperatif tüzel kişiliğine karşı yöneltilmesi gerektiğini, kendilerine husumet yöneltilmesinin hatalı olduğunu savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, kooperatif yönetim kurulu üyeleri davalılar ..., ... ve ... hakkında açılan davaların, davalı sıfatı yokluğu nedeniyle reddine, kooperatif aleyhine açılan davanın ise, kooperatif inşaatlarının halen devam ettiği ve henüz ferdi mülkiyete geçilmediği, bu nedenle daire tesliminin söz konusu olamayacağı, ayrıca davacı halen kooperatif üyesi olduğundan hisseleri karşılığı kooperatife ödediği bedellerin iadesi ve tazminat talebinin de yerinde olmadığı gerekçesiyle, reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1) Davalı kooperatif yöneticilerinin somut olaydaki tazmin sorumluluğunun doğabilmesi için, davacı ortağın öncelikle kooperatiften konut ya da konut karşılığı tazminat alma olanağı kalmadığının sabit hale gelmesi gerektiği, kooperatife karşı böyle bir talep hakkı bulunduğu sürece yöneticilere karşı henüz dava açma hakkı doğmayacağı, bu durumda bu davalılar yönünden davanın erken açıldığı gerekçesiyle reddi gerekirken, aynı sonuca pasif husumet yokluğu gerekçesiyle varılması isabetsiz ise de, davalılar ..., ... ve ... hakkında verilen karar, sonucu itibariyle doğru olduğundan, davacı vekilinin bu davalılara yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davalı kooperatif yönünden yapılan temyiz itirazlarının incelemesine gelince; dava kooperatif üyeliğine dayalı konut tahsisi, mümkün olmaması halinde tazminat istemine ilişkindir.
Bir yapı kooperatifinin amacı, ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karışılığında anasözleşmeye uygun, oturmaya elverişli konut teslim etmektir. Çeşitli nedenlerle konut tahsisi imkansızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır.
Buna göre, davacı kooperatif ortağının, konut karşılığı tazminat isteyebilmesi için inşaatların bitirilip konut tahsis aşamasına gelindiği ve diğer üyelere tahsis yapıldığı halde davacıya konut tahsis edilmemesi icap etmektedir. Diğer üyelere konut verilmediğinin anlaşılması halinde, davacının konut karşılığı tazminat isteminin ön koşulu gerçekleşmediğinden tazminat istemi ilke olarak reddedilmelidir. Diğer üyelere konut verildiği halde davacıya verilecek konut bulunmaması halinde Dairemizin yerleşik uygulamasında (02.02.2012 tarih ve 2011/2787 Esas, 2012/630 Karar, 09.07.2012 tarih ve 2954/4749 Esas ve Karar sayılı ilamlarında) benimsenen beş aşamalı hesap yöntemine göre tazminatın belirlenmesi gerekir.
Somut olayda, mahkemece, davalı kooperatif temsilcilerinin beyanı ile yetinilerek, kooperatif inşaatlarının halen devam ettiği ve henüz ferdi mülkiyete geçilmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu itibarla, kooperatifler ve inşaat konusunda uzman bilirkişi kurulu refakatinde, kooperatif inşaatlarının bulunduğu yerde keşif yapılıp, kooperatif defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılarak, kooperatif inşaatlarının devam edip etmediği, 1163 sayılı Kooperatifler Kanun"un 23. maddesinde belirtilen eşitlik ilkesi çerçevesinde, diğer ortaklara konut tahsis edilip edilmediği, konut tahsis aşamasına gelinmiş ise davacıya tahsisi mümkün eş değerde bir başka konut bulunup bulunmadığı hususlarında rapor alındıktan sonra, öncelikle davacının konut tahsisi talebi, bu mümkün olamazsa konut karşılığı tazminat talebi ile ilgili bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 06.07.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.