MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; ‘‘Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm vermeye kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulamanın hüküm vermeye yeterli bulunmadığı belirtilerek, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtildikten sonra taşınmaz başında, mahalli bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi, orman mühendisi ve ziraat mühendisi bilirkişisinin katılımıyla keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın hangi tarihten beri, kimler tarafından ve neye istinaden zilyet edildiğine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmesi; ziraat bilirkişisinden, çekişmeli taşınmazın niteliği, eğimi, toprak yapısı, bitki örtüsü ile özel mülke konu olup olamayacağı hususlarını belirtir şekilde, dava konusu taşınmaz ile çevresinin işaretli olduğu değişik yönlerden çekilmiş ve geniş açıdan gösteren fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınması; orman bilirkişisinden, bölgede orman tahdidinin ne zaman yapılıp kesinleştiği, taşınmazın tahdit dışında bırakılıp bırakılmadığı, sınırındaki ormanın devamı niteliğinde olup olmadığı, ormandan açılıp açılmadığı, orman sayılan yerlerden olup olmadığı, orman sınırları dışına çıkarılıp çıkarılmadığı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılmak suretiyle, çekişmeli taşınmazın imar-ihyasının ne zaman tamamlandığını bildirir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini ve taşınmazın niteliğini irdeler mahiyette hava fotoğrafları ile kadastro paftasını çakıştırmalı şekilde gösteren rapor alınması; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli rapor ve harita düzenlettirilmesi ve ayrıca TMK"nın 713/4. maddesi uyarınca eksik olan yasal ilanların da yaptırılmasından sonra, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi’’ gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, ... İlçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 04.06.2018 havale tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 1.426,59 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar lehine usuli müktesep hak oluşacağından bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Hükmüne uyulan bozma ilamında, çekişmeli taşınmaza ilişkin dava tarihinden en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin hava fotoğrafları temin edilerek mahallinde keşif yapılması ve yöntemince zilyetlik ve orman araştırması yapılması gereğine işaret edilmesine rağmen, hava fotoğraflarından yöntemine uygun biçimde yararlanılmamış; bu kapsamda hava fotoğraflarının jeodezi ve fotoğrametri uzmanı bilirkişi tarafından incelenmesi gerekirken bu konuda uzmanlığı bulunup bulunmadığı anlaşılmayan orman mühendisi bilirkişi tarafından sadece 1970 yılında çekilmiş hava fotoğrafının incelenmesiyle yetinilmiş ve hava fotoğrafı incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda da, hava fotoğrafı ve kadastro paftası ölçekleri eşitlenip çakıştırılmadan, taşınmazın niteliğine ve kullanım durumuna ilişkin açıklamalara yer verilmeksizin, taşınmazın hava fotoğrafındaki yerinin gösterilmesiyle yetinilmiştir. Öte yandan taşınmazın 2001 yılında imar planı kapsamına alındığı bildirilmesine rağmen, imar planının onaylanıp onaylanmadığı hususu araştırılmamış, taşınmazın niteliği ile kullanım durumuna ilişkin somut veriler içermeyen ziraatçi bilirkişi raporu hükme esas alınmış ve orman araştırması da yöntemine uygun biçimde yapılmamıştır. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümünün bulunduğu mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafları bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle belirlenmeli, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamına alınıp alınmadığı, imar planı kapsamına alınmış ise imar planının hangi tarihte onaylanarak kesinleştiği ilgili belediyelerden sorularak tespit edilmeli ve imar planının onaylı bir örneği dosya arasına getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu yeri de gösterecek şekilde dava tarihinden ya da taşınmazın dava tarihinden önce onaylanıp kesinleşen imar planı kapsamında kaldığının anlaşılması halinde imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirilerek dosya arasına konulmalı; dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu, 3 kişilik orman bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi, inşaat bilirkişisi ve fen bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazda imar-ihya işlemi yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyayı gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, önceki bilirkişi raporunu irdeler ve çelişkileri giderir mahiyette ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; jeodezi ve fotoğrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişisine, hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlettirilmeli; orman mühendisi bilirkişi kurulundan, bölgede orman tahdidinin ne zaman yapılıp kesinleştiği, taşınmazın tahdit dışında bırakılıp bırakılmadığı, ormandan açılıp açılmadığı, orman sayılan yerlerden olup olmadığı ve orman sınırları dışına çıkarılıp çıkarılmadığı, hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; inşaat mühendisi bilirkişiden ise çekişmeli bölüm üzerindeki yapının niteliğini, yapılış şeklini ve yaşını açıklayan rapor düzenlemesi istenilmeli; davacı adına aynı çalışma alanı içerisinde belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı Adliye Yazı İşleri Müdürlüğü, Kadastro ve Tapu Müdürlüklerinden (senetsiz defteri) sorularak varsa bu taşınmazlara ait kadastro tutanaklarının kesinleşip kesinleşmediklerini gösterir şekilde onaylı örnekleri getirtilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.06.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.