Hukuk Genel Kurulu 2017/2532 E. , 2021/722 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
1. Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, ... 2. İş Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karar davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davacı ve davalı ... Elektrik Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Devlet Hava Meydanları İşletmesi ... Havaalanı Müdürlüğünde danışma hizmetlerinde 01.09.2009-10.05.2011 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, 01.09.2009 tarihinde dava dışı alt işveren... İnşaat ve Elektrik Ltd. Şti.’de işe başlamış ise de, bu şirketin iflası üzerine davalı alt işveren ... İnşaat Elektrik Ltd. Şti. işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin ihale makamı olduğunu, taraf sıfatının bulunmadığını, iş sözleşmesinin diğer davalı tarafından davacıya yapılan uyarılar sonrasında feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
6. Davalı ... Elektrik Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili nezdinde 01.01.2010-10.05.2011 tarihleri arasında çalıştığını, davacının iş disiplinini bozan davranışlarda bulunmayı alışkanlık hâline getirmesi nedeniyle iş sözleşmesinin hakları ödenmek suretiyle feshedildiğini, alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararı:
7. ... 2. İş Mahkemesinin 12.06.2012 tarihli ve 2011/325 E., 2012/484 K. sayılı kararı ile; davacının 01.09.2009-10.05.2011 tarihleri arasında 1 yıl 8 ay 9 gün çalıştığı kabul edilmekle birlikte 01.09.2009-31.12.2009 tarihleri arasında çalıştığı alt işverenin tespit edilemediği, kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, tanık beyanlarından fazla çalışma yaptığı ve genel tatillerde çalıştığının anlaşıldığı, yıllık izinlerini kullandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
8. ... 2. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
9. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 25.09.2014 tarihli ve 2012/29517 E., 2014/28069 K. sayılı kararı ile; davalıların sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, “…2-Mahkemece, davacının, davalılar nezdinde 01/09/2009-10/05/2011 tarihleri arasında 1 yıl 8 ay 9 gün çalıştığı kabul edilmekle birlikte 01/09/2009-31/12/2009 tarihleri arasındaki alt işverenin kim olduğunun tespitinin yapılamadığı belirtilmiştir.
Davalı ... firması ise davacının 01.09.2009 da çalışmaya başladığını belirttiği... firmasından işyerini devralmadıklarını iddia etmiştir.
Davacının 01.9.2009-31.12.2009 arası çalıştığını iddia ettiği... firmasının davalı DHMİ den hizmet alımı yapıp yapmadığı, dava dışı firma ile davalı ... firması arasında devir olgusunun mevcut olup olmadığı konusunda bir araştırma yapılmamıştır.
Öncelikle mahkemece davacının çalıştığını iddia ettiği... firmasına dava ihbar edilmeli, asıl işveren DHMİ den adı geçen şirketin havaalanını işletmek üzere ihale ile iş alıp almadığı, davalı ... ile dava dışı firma arasındaki ilişkinin niteliği ve devir olgusunun varlığı belirlenmeli, eğer ihale ile hizmet alımı yapılmış ise davacıya ait sahsi sicil dosyası getirtilerek davacıya haklarının ödenip ödenmediği tespit edilmelidir. Davacının ilgili firmada çalıştığı ve adı geçen firmanın da DHMİ nin alt işvereni olduğu ve devir olgusunun varlığı tespit edildiği takdirde şimdiki gibi karar verilmeli aksi halde ise söz konusu firmada çalışılan süre dışlanarak dava konusu istekler yeniden belirlenmelidir.Yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır.
3- Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda tanık beyanlarına itibar edilerek hafta da 6 gün günde 12 saat çalıştığı kabul edilerek fazla çalışma alacağı hüküm altına alınmıştır.
Dosya içeriğinde puantaj kayıtları ve nöbet çizelgeleri mevcut olup yazılı belge değerlendirilmeden tanık beyanları ile sonuca gidilmesi hatalıdır.Bu sebeple söz konusu kayıtlara karşı davacıdan diyecekleri sorulmalı, dosyadaki delillerle birlikte bir değerlendirmeye tabi tutularak fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücretleri hesaplanmalıdır.Yanılgılı değerlendirme ile tanık beyanları esas alınarak karar verilmesi isabetli değildir…” gerekçeleriyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
10. ... 2. İş Mahkemesinin 31.12.2014 tarihli ve 2014/802 E., 2014/869 K. sayılı kararı ile; (3) numaralı bozma nedenine uyulmasına karar verildikten sonra (2) numaralı bozma sebebine ilişkin olarak ise, davanın ihbarı talep edildiği takdirde ihbar yapılacağı ya da delil listesinde dava dışı şirketlerden belge getirtilebileceği, karar verilinceye kadar hiçbir aşamada sözlü ya da yazılı olarak böyle bir talep gelmediği, mahkemenin resen inceleme ve bir tarafın iddia ya da savunmasını kolaylaştırıcı işlem yapamayacağı, davalı ... Elektrik Ltd. Şti.’nin sadece temyiz dilekçesinde... isimli şirketten bahsederek aralarında devir olmadığı savunmasında bulunduğu, aynı dilekçede işi diğer davalıdan ihale ile aldıklarını kabul ettiği, ödeme iddiası yok iken bu yönde de bozma yapılmasının kabul edilemeyeceği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
11. Direnme kararı süresi içinde davacı ve davalı ... Elektrik Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
12. Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda,
1-Mahkemece, davacının 01.09.2009-31.12.2009 tarihleri arasındaki çalışma dönemi yönünden dava dışı... İnşaat ve Elektrik Ltd. Şti. ile davalı ... arasında hizmet alım sözleşmesi bulunup bulunmadığı ve dava dışı... İnşaat ve Elektrik Ltd. Şti. ile davalı ... Elektrik Ltd. Şti. arasında işyeri devri olup olmadığı hususlarında araştırma yapılmasının gerekip gerekmediği,
2-Davanın dava dışı... İnşaat ve Elektrik Ltd. Şti.’ne ihbar edilmesinin ve dava dışı şirket ile hizmet alım sözleşmesi imzalanmış olması hâlinde işyeri şahsi sicil dosyasının getirtilerek davacıya haklarının ödenip ödenmediğinin tespit edilmesinin gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
13. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında; direnme adı altında verilen kararın yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; buradan varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulu tarafından mı yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
IV. GEREKÇE
14. Direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir.
15. Mahkemenin yeni bir bilgi, belge ve delile dayanarak veya bozmadan esinlenip gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek dolayısıyla da ilk kararının gerekçesinde dayandığı hukukî olguyu değiştirerek karar vermiş olması hâlinde direnme kararının varlığından söz edilemez.
16. İstikrar kazanmış Yargıtay içtihatlarına göre; mahkemece direnme kararı verilse dahi bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak, bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme veya toplanan yeni delillere dayanmak, önceki kararda yer almayan ve Özel Daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçe ile hüküm kurmak suretiyle verilen karar direnme kararı olmayıp, yeni hüküm olarak kabul edilir.
17. Somut olayda, mahkemece bozma öncesi kararda 01.09.2009-31.12.2009 tarihleri arasındaki alt işverenin tespit edilemediği belirtilmekle birlikte, bu dönemi de kapsayacak şekilde dava konusu alacaklara hükmedildiği, davalılar vekillerinin temyizi üzerine Özel Dairece belirtilen dönem yönünden araştırma yapılması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulduğu, mahkemece bozma sonrası yapılan yargılamada 01.09.2009-31.12.2009 tarihleri arasında davacının çalışmasının bildirildiği “1051168” ve “1062280” sicil numaralı işyerlerine ait tescil kayıtlarının dosya içerisine alındığı anlaşılmıştır.
18. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgulara göre, mahkemece bozma kararı uyarınca davacının 01.09.2009-31.12.2009 tarihleri arasındaki çalışmasının tespitine yönelik “1051168” ve “1062280” sicil numaralı işyerlerine ait tescil kayıtları dosya içerisine alındıktan sonra direnme adı altında verilen kararın, usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, bozma konusu ile ilgili bozma kararı sonrası ortaya çıkan yeni delile dayalı olarak oluşturulan yeni hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
19. Hâl böyle olunca, kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
20. Bu nedenle yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davacı ve davalı ... Elektrik Ltd. Şti. vekillerinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 08.06.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.