Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2007/11831 Esas 2008/1197 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2007/11831
Karar No: 2008/1197

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2007/11831 Esas 2008/1197 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, kayden maliki olduğu bir taşınmazı, oğluna gerçekte ölene kadar bakacağı inancı ile bedelsiz olarak satmıştır. Ancak davalının kendisini evden çıkardığını iddia ederek, tapunun iptali ile adına tescilini istemiştir. Mahkeme, iddianın kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Ancak, mahkeme bu konuda araştırma yapmamıştır. Bu durumda, davada hile hukuksal nedenine dayanıldığı açıkça ortadadır.
Hile, bir kişiyi kasıtlı olarak yanıltarak sözleşme yapmaya yönlendirmek şeklinde tanımlanır. B.K'nun 28/1 maddesine göre, bir tarafın kasıtlı bir şekilde aldatması sonucu yapılmış sözleşme bağlayıcı olmaz. Aldatılan taraf hakkını kullanarak hukuki ilişkiyi geçmişe etkili olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir. Hile her türlü delille ispat edilebilir ve bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluyla kullanılabilir.
Mahkeme kararı bu prensipleri göz ardı ettiği için bozulmuştur. Davacının temyiz itirazı kabul edilerek, hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK 428.md. gereğince bozulmasına karar verilmiştir.

1. Hukuk Dairesi 2007/11831 E. , 2008/1197 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : SİLİFKE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 26/12/2003
NUMARASI : 2003/1055-2003/1356

Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, kayden maliki bulunduğu 5 parsel sayılı taşınmazını bedelsiz olarak davalı oğluna gerçekte ölene kadar bakacağı inancı ile onun tarafından kandırılmak suretiyle bedelsiz olarak satış yoluyla temlik ettiğini,ancak davalının kendisini evden çıkardığını ileri sürerek,tapunun iptali ile adına tescili isteğinde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece,yazılı delille kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
Karar,davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla;Tetkik Hakimi raporu okundu,düşüncesi alındı.Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava,tapu iptali ve tescili; isteğine ilişkindir. Mahkemece, ileri sürülen iddianın taraf muvazaası olduğu,ancak yazılı belge ile kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de vakıaları bildirmek taraflara hukuki nitelemeyi yaparak buna uygulanacak yasal düzenlemeyi tayin ve tespit etmek hakime aittir.O halde somut olayda iddianın ileri sürülüş biçimi ve dava dilekçesinin içeriğine göre,davada hile hukuksal nedenine dayanıldığı açıktır.
Ne var ki mahkemeci bu konuda bir araştırma yapıldığı söylenemez.
Bilindiği üzere;hile,genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya,özellikle sözleşme yapmaya sevketmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak,veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hata da yanılma hilede yanıltma söz konusudur.B.K"nun 28/l maddesinde açıklandığı üzere taraflardan biri diğer tarafın kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse hata esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz.Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable Şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.
Öte yandan,hile her türlü delille isbat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiç bir şekle bağlı değildir.Hilenin öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluylada kullanılabilir.
Hal böyle olu a,yukarıdaki: ilkeleri kapsar nitelikte araştırma yapılarak,sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken,yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.. Davacının temyiz itirazı yerindedir,kabulü ile,hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK 428.md.gereğince BOZULMASINA,alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 4.2.2008 tarihinde oybiriğiyle karar verildi.