10. Hukuk Dairesi 2015/17151 E. , 2016/6955 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1982 yılının Temmuz ayında düzenlenen giriş bildirgesi üzerine davalı Kurum tarafından 20.04.1982 günü itibarıyla 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalı olarak tescil edilen, 28.01.1992 ve 22.06.2011 tarihlerinde primlerini ödeyen, Kurumca 1981 – 01.05.1984, 26.06.1996 – 30.04.1997 dönemlerindeki vergi, 1970 – 15.10.1992 tarihleri arasındaki oda kaydına dayalı olarak 20.04.1982 – 01.05.1984, 22.03.1985 – 15.10.1992, 24.06.1996 – 30.04.1997 dönemlerinde anılan Kanuna tabi zorunlu, 24.06.2011 – 20.01.2014 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b)-(4) maddesi kapsamında sigortalı kabul edilen, 720 güne karşılık gelen askerlik borçlanması bedelini ödeyen, böylelikle toplam 5.407 günlük sigortalılığı bulunan, prim borcu olmayan 1930 doğumlu davacının 20.01.2014 günü yaşlılık sigortasından aylık bağlanması başvurusunda bulunduğu, bunun üzerine Kurumca yapılan değerlendirmede ilgili oda kaydı geçersiz kabul edilerek vergi kaydı dışındaki 22.03.1985 – 15.10.1992 dönemi sigortalılığının iptal edilip koşulları gerçekleşmediğinden aylık tahsis isteminin reddedildiği anlaşılmakta olup talep, geçersiz sayılan sigortalılık süresinin ve 01.02.2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine yöneliktir.
Yargılama aşamasında kanun koyucu tarafından kabul edilerek 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 58. maddesiyle 5510 sayılı Kanuna Geçici 54. madde eklenmiş, anılan maddenin ilk fıkrasında “Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.” hükmü öngörülmüş olmakla, fıkrada yer alan “üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmaması” durum ve olgusunun, meslek kuruluşu kayıt ve belgelerinde yapılan tahrifatları içermediği, başka anlatımla söz konusu kayıt ve belgelerde sahtecilik/tahrifat saptandığı takdirde sigortalı hakkında maddenin uygulanamayacağı, sigortalının fıkradaki hak ve olanaktan yararlanamayacağı belirgin ise de bu tür uyuşmazlıklarda uygulayıcı konumundaki Kurumun yaklaşımının önem arz ettiği, davanın tarafı konumundaki Kurumun sigortalılar yararına farklı uygulamayı benimseyerek işlem tesis etmesi durumunda görülmekte olan davalarda farklı sonuçlara ulaşılabileceği de açıktır.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, öncelikle Kuruma yazı yazılarak davacı hakkında Geçici 54. maddenin uygulanıp uygulanmadığı, anılan düzenlemeden yararlandırılmış ise davacının sigortalılık süresi ile aylığı konusunda ne şekilde işlem gerçekleştirildiği açıklıkla belirlenmeli, sonrasında ve gerektiğinde, yöntemince inceleme ve araştırma yapılarak ilgili oda kaydında sahtecilik/tahrifat söz konusu olup olmadığı, kaydın geçerli kabul edilip edilmeyeceği ortaya konularak buradan hareketle, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma olgusunun var olup olmadığı irdelenip 1479 sayılı Kanunun 24. maddesi kapsamında uyuşmazlık konusu dönemde sigortalılık durumu netleştirilmeli, bu Kanunun 79. maddesi gereğince isteğe bağlı sigortalılık değerlendirmesinin, prim ödemesinin gerçekleştirildiği 28.01.1992 tarihinden itibaren ve karşıladığı süre kadar yapılabileceği dikkate alınmalı, tahsis istemi yönünden de anılan Kanunun Geçici 10/C maddesi çerçevesinde irdeleme yapılarak elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddedilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının isteği durumunda davacıya geri verilmesine, 28.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.