MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVACILAR : 1....
9-...
10-...
11-...
12-...

Taraflar arasındaki birleştirilen tesbite itiraz davası üzerine yapılan yargılama sonunda davanın reddine ilişkin verilen hüküm davalılar ..., ..., ile davacılar ..., ..., ..., ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R
Davacılar vekili asıl ve birleştirilen davada, müvekkillerinden ..."ye ait aracın müvekkillerinin desteği ...."nün kullanmakta iken davalıların tamamen kusurlu davranışları sonucu gerçekleşen kazada desteğin öldüğünü ve aracın pert olduğunu ve bu olay nedeniyle müvekkili ..."nün aracı kullanamamasından dolayı kazanç kaybına uğradığını ve araç üzerinde yük bulunduğu için yükün de zarara uğradığını, annesi ..."nün de destekten yoksun kaldığını açıklayıp müvekkili ... için 4.000,00 TL gelir kaybı, 5.000,00 TL emtea zararı ile 15.000,00 TL manevi tazminat, müvekkili ... için 8.780,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi tazminat, desteğin kardeşleri için 15.000,00"er TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

...

Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece toplanan delillere göre davanın kısmen kabulü ile davalı ...Ş. aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddine, davanın yüke verilen zararların karşılandığı anlaşıldığından yüke verilen zararlar açısından reddine, zarar gören aracın kazanç kaybı yönünden 3.750,00.TL"nin tahsiline, ... için 8.780,90 TL maddi, 15.000,00-TL manevi tazminatın, diğer davacılar ....., ..., ..., ....için 5.000,00"er TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmiş, hüküm davacılar ..., ..., ... ve ... vekili ve davalılar ... ve ... vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalılar ....ve ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi-manevi tazminat istemine ilişkindir.
Borçlar Kanunu"nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK ....)
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında,
Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte
...
olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K"nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, takdir olunan manevi tazminatın az olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
3-Davacı vekili dava dilekçesi ile müvekkili ..."ye ait aracın kooperatife üye olarak çalışmakta iken gerçekleşen bu kaza sırasında araç üzerinde taşınmakta bulunan emtianın da zarara uğradığını, yük bedellerinin müvekkilinden tahsil edildiğini ve taşınan bu yük nedeni ile müvekkilinin 5.500,00 TL zararı oluştuğunu ileri sürerek 5.500,00 TL"nin tahsiline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece yüke verilen zararların karşılandığı gerekçesi ile yüke verilen zararlar açısından talebin reddine karar verilmiştir. Davacı vekili müvekkilinin üyesi bulunduğu kooperatif kayıtlarına ve cari hesap pusulasına göre kazada hasara uğrayan yüke ilişkin nakliye bedellerinin müvekkilinden tahsil edildiğini, hasara uğrayan yüke ilişkin ödenen bu bedellerin faizi ile davalılardan tahsilini talep etmiştir. Mahkemece davacının gerçek zararına ve hasara uğrayan yüke ilişkin zararın davacı tarafından karşılandığına dair davacıya delil bildirme ve ispat etme imkanı verilmeden talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu durumda mahkemece kaza sırasında hasara uğrayan emtialar konusunda gerçek zararın ve bu zararın davacı ... tarafından karşılandığına ilişkin delillerinin toplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
4-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Davacı ... vekili, müvekkiline ait ticari aracın pert olduğunu, aracın koperatife üye olarak çalışmakta iken kaza tarihinden itibaren çalıştırılamaması sebebiyle aylık 4.000,00 TL kazanç kaybı oluştuğunu belirterek şimdilik 4.000,00 TL"nın davalılardan tahsili ile adı geçen müvekkiline ödenmesini talep etmiştir. Davacı ..."ye ait aracın.....taşıyıcılar Kooperatifinde çalıştığı ileri sürülmüş, mahkemece davacının çalıştığı kooperatiften aylık gelir konusunda araştırma yapılmış, gerçek gelir konusunda davacının taşımacılık yaptığına dair ticari defter, belge ve kayıtları ile vergi dairesi maliye gibi kurumlardan aylık net gelirinin ne kadar olduğu hususlarında inceleme yapılmamıştır. .... verilen cevapta, aracın kooperatifte çalışarak aylık 3.500,00-4.000,00 TL arasında gelir elde etmekte olduğu belirtilmiş; mahkemece kooperatifin yazı cevabında belirtilen kazanç kaybı esas alınmış, 3.750,00 TL kazanç kaybı yönünden dava kabul edilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
...
Onarım masrafları, aracın riziko tarihindeki değerini aşar ya da taşıt onarım kabul etmez ise taşıt tam hasara uğramış sayılır. Bu durumda konusunda uzman bilirkişiden alınacak rapor ile aracın kaza tarihindeki 2.el piyasa rayiç değeri ile sovtaj değeri arasındaki fark davacının zararı olur.
Aracın onarımının mümkün ve ekonomik olması halinde, bilirkişice makul tamir süresi belirlenerek bu süre için davacının tespit edilen net kazanç kaybına hükmedilir. Aracın pertinin ekonomik ve uygun olması halinde ise aynı özellikte yeni araç alınması için gerekli süre belirlenir ve bu süre için kazanç kaybına hükmedilir.
Bu durumda mahkemece, öncelikle davacı ..."ye ait aracın Köseköy 72 nolu Kooperatifite (olay tarihi itibariyle) çalışıp çalışmadığı, çalışıyorsa taşıma işinin niteliği gibi hususlarının davacı ile ilgili kooperatiften sorularak bununla ilgili belge ve bilgilerin getirilmesi, yine davacının taşımacılık yaptığına ilişkin ticari defter, vergi ve maliye kayıtlarının temin edilmesi, daha sonra konusunda uzman mali müşavir, muhasebeci vs gibi bilirkişiden bu kayıt ve belgeler üzerinde inceleme yaptırılarak davacının net kazancının tespiti hususunda denetime elverişli rapor alınması, daha sonra kazaya konu araç için Viva Sigorta A.Ş. nezdinde düzenlenen hasar dosyasının da getirtilerek konusunda uzman bilirkişiden, araçta davaya konu kaza sebebiyle meydana gelen onarım giderinin (parça bedeli, işçilik, KDV...) ve aracın onarımının ekonomik olmaması halinde olay tarihindeki 2.el piyasa rayiç değeri ile sovtaj bedelinin tespiti hususunda, ayrıca aracın onarımı mümkün ve ekonomikse hasarın giderilmesi için makul tamir süresinin, perti uygunsa yeni araç satın alınması için gerekli sürenin tespiti ve bu süre içinde davacıda oluşacak kazanç kaybının tespiti hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir.
Bozma neden ve şekline göre davacılar vekilinin vekalet ücretine yönelik sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ....ve ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 ve 3 nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar ..., ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, 4 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar .... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ..., ..., ile davacılar ..., ..., ..., ..."a geri verilmesine 11/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.