MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davalının trafik sigortacısı olduğu aracın karıştığı tek taraflı trafik kazasında araçta yolcu olarak bulunan.... vefat ettiğini, müvekkilinin oğlu olan müteveffanın desteğinden yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
Mahkemece; iddia, savunma ve toplanan delillere göre; verilen kesin süre içerisinde gider avansı yatırılmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 334. maddesinde kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimselerin taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda davacı vekili tarafından dava açılırken adli yardım talebinde bulunulmuş olup dilekçeye ekli olarak mahalle muhtarı tarafından imzalanan davacının fakir ve
...

yardıma muhtaç durumda olduğuna dair “Fakirlik ilmuhaberi” başlıklı belge sunulmuştur. Mahkemece tensip zaptında davacı vekilince gider avansı yatırıldığında ekonomik ve sosyal durumun tespiti için ilgili kolluk birimine müzekkere yazılmasına, yazı cevabı geldikten sonra ise adli yardım talebinin değerlendirilmesine karar verilmiştir. Yine tensip zaptında davacı vekiline 120,00 TL gider avansını yatırması için iki haftalık kesin süre verilmiş ve süresinde gider avansı yatırılmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 120. maddesi ve 334. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde mahkemece öncelikle adli yardım talebi hakkında bir karar verilmesi gerekir. Zira adli yardım talebinin kabulü halinde dava sırasında yapılması gereken giderler sonradan haksız çıkandan tahsil edilmek üzere Devlet tarafından karşılanır. Adli yardım talebi mahkemece yerinde görülmezse bu durumda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun ilgili maddeleri uyarınca gider avansı hakkında karar verilmesi gerekir. Ne var ki mahkemece adli yardım talebi hakkında olumlu ya da olumsuz herhangi bir karar verilmemiştir.
Ayrıca dosyaya sunulan ilmuhabere göre davacının adresi Diyarbakır ili Kayapınar ilçesinde olup merkez ilçelerdendir. Davacının yerleşim yeri itibariyle yapılması istenilen sosyal ve ekonomik durum araştırması amacıyla ilgili kolluk birimine müzekkere yazılması için herhangi bir gider gerekip gerekmediği de belli değildir. Kaldı ki müzekkere gideri olsa dahi miktar itibariyle düşük olan bu gider için çok daha fazla bir miktarın davacı tarafça karşılanmasının istenilmesi kanunun adli yardıma ilişkin maddelerinin amacına uygun değildir.
Bu durumda mahkemece, öncelikle davacı vekilinin adli yardım talebi değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 120. maddesinde davacının, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorunda olduğu, avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde ise, mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verileceği hüküm altına alınmıştır. Yine aynı kanunun 114/1-g. maddesinde davacının yatırması gereken gider avansı dava şartları arasında sayılmıştır.
...

Somut olayda, mahkeme tarafından tensip zaptında davacı vekiline 120,00 TL ek gider avansını mahkeme veznesine yatırması için tensip zaptının tebliğinden itibaren iki hafta kesin süre verilmiş, kesin süre içinde avans yatırılmadığı takdirde davanın usulden reddine karar verileceği ihtar edilmiştir. Mahkemece süresinde avans yatırılmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
Yargılamayı yapan mahkeme tarafından taraflara herhangi bir işlemi yapması, eksikliği gidermesi, avans ve giderleri yatırması, belgeleri sunması vb. nedenlerle süre verilmesi halinde mahkemece bu konuda yapılacak ihtarda taraflardan yerine getirilmesi istenen yükümlülüğün açıkça belirtilmesi, avans ve giderlere ilişkin harcama kalemlerinin ve miktarlarının net olarak belirlenmesi, sürenin hakim tarafından belirleneceği hallerde makul bir sürenin verilmesi, verilen sürenin kesin olup olmadığının belirtilmesi ve yapılması istenen yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde sonuçlarının ne olduğunun tereddüte yer vermeyecek şekilde ilgili tarafa bildirilmesi gerekmektedir.
Mahkemece her ne kadar dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiş ise de; verilen ihtar usulüne uygun değildir. Zira mahkemece verilen ihtarda yatırılması istenilen giderin ne için istenildiği, hangi kalem için ne kadar gider gerektiği hususları net olarak belirtilmemiştir.
Bu nedenle mahkemece, davacı vekiline 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerince usulüne uygun ihtar yapılarak kanun hükmüne göre işlem yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 11.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.