MAHKEMESİ :İş Mahkemesi(Müstemir Yetkili)

TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı, davalılardan ... Gübre Paz.Gıda Tic.Ve Taş. Ltd. Şti ve ihbar olunan ... ile ... Sig Aş vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle, kanuni gerektirici sebeplere, temyiz kapsam ve nedenlerine göre davalı ... Pazarlama Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacılar vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Mahkemece eş için 98.858,84TL maddi 20.000,00TL manevi, çocuk ... için 38.316,56TL maddi 20.000,00TL manevi, çocuk ... için 22.217,77TL maddi 20.000,00TL manevi tazminatların ... Gübre Paz. Ltd. Şti. Ve ... Uluslararası Tır Nakliyat Ltd. Şti.den müştereken ve müteselsilen tahsiline, diğer üç çocuk için ise herhangi bir hüküm kurulmadan sair temyiz taleplerin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden, 17/12/2010 tarihli olayın SGK Başkanlığı tarafından iş kazası olarak kabul edildiği, davacı eş ve davacı çocuklardan ..., ... ve ... için iş kazası ölüm gelirinin bağlandığı, davacılar murisi sigortalıya herhangi bir kusur yüklenmediği anlaşılmıştır.
3- İhbar olunan ... ve ... ye ait temyiz istemleri yönünden yapılan incelemede, dava kendisine ihbar olunan gerçek ve tüzel kişi, davada taraf sıfatını kazanamaz. Bir davada hüküm, davanın tarafları arasında kurulur. Bu nedenle hükmü temyiz etme hakkı sadece davada taraf olan kişilere aittir. Kural olarak kendisine dava ihbar olunan davaya katılmadıkça (müdahil olmadıkça) mahkemece verilen kararı temyiz etme hakkı yoktur. Ancak mahkemece, usul ve yasaya aykırı olarak, taraf sıfatını almayan dava ihbar olunan kişi hakkında hüküm kurulmuşsa, ihbar olunan hükmün ancak kendisiyle ilgili bölümünü temyiz edebilir. İşbu davada ise ihbar olunan aleyhine bir hüküm kurulmadığından temyiz hakkı bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle ihbar olunan ... vekilinin ve ihbar olunan ... vekilinin temyiz istemlerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
4- 6100 sayılı HMK"nın 297/2.maddesine göre "Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir."
6100 sayılı HMK"nın 297/2.maddesine göre "Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir."
Somut olayda, davacı çocuklardan ..., ... ve ... adına da manevi tazminat talebinde bulunulması sebebiyle bu davacılar hakkında uygun bir manevi tazminata karar verilmesi gerekirken, yukarıda yapılan açıklamaya aykırı olarak bu konuda bir hüküm kurulmaması isabetli değildir.
5- Bir hakkı dava etme yetkisi (dava hakkı) kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bir hakkın sahibinin kim olduğu, dolayısıyla o hakkı dava etme yetkisinin kime ait olduğu, (o davada davacı sıfatının kime ait olacağı) veya bir hakkın elde edilmesi amacıyla kime karşı dava edileceği (o davada davalı sıfatının kime ait olacağı) tamamen maddi hukuk kurallarına göre belirlenir. Ancak, bir davanın davacısının veya davalısının o dava yönünden davacı veya davalı sıfatına sahip bulunmadığının belirlenmesi halinde, mahkeme dava konusu hakkın mevcut olup olmadığını inceleyemeyeceği ve sıfat yokluğundan davanın reddine karar vermek zorunda olduğu için, taraf sıfatı usul hukukunun da düzenleme alanındadır.
Eş söyleyişle, sıfat, dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir.
O halde, dava konusu şey üzerinde kim veya kimler hak sahibi ise, davayı da bu kişi veya kişilerin açması gerekir. Davayı açabilmek için gerekli sıfat, dava konusu şey üzerinde hak sahibi olan kişiye aittir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir.
Mahkemenin taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemez; bu halde 6100 sayılı HMK’nun 114/1-d maddesi gereğince davanın usulden reddine karar verilir.
Görüldüğü üzere, taraf sıfatı aynı zamanda dava şartı olduğundan taraf sıfatının yokluğu, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu için def"i değil, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülmesi mümkün ve mahkemece de kendiliğinden nazara alınması zorunlu bir itiraz niteliğindedir.
Nitekim aynı ilkeler, Hukuk Genel Kurulu’nun 23.06.2004 gün ve 2004/4-371 E. 2004/375 K.; 18.04.2007 gün ve 2007/5-233 E., 2007/221 K.; 04.03.2009 gün ve 2009/10-34 E. 2009/104 K.; 04.11.2009 gün ve 2009/2-402 E., 2009/484 K.; 03.02.2010 gün ve 2010/4-4 E., 4 K. sayılı kararlarında da benimsenmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 124 maddesinde de “Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hâkim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu açıklamalar doğrultusunda somut olayda; davacı vekilinin uyaptan gönderdiği 04/10/2018 havale tarihli dilekçede, davalı olarak gösterilen ... Uluslararası Ltd. Şti. unvanın, diğer davalı unvanı ile benzerlik gösterdiği, araç sigortasındaki poliçeden ve ruhsatından dolayı bu şirket unvanının sehven ve fazladan yazıldığı, bu nedenle bu şirket adının karardan çıkarılması gerektiğini beyan ettiği, dosya kapsamına göre de bu sıfata sahip bir şirketin mevcut olmadığı anlaşılmakla, HMK m. 124 e göre ... Uluslararası Tır Nakliyat Ltd. Şti.nin davanın tarafı olmaktan çıkarılması gerekirken, taraf sıfatı olmayan şirket hakkında yargılama yapılarak karar verilmesi hatalı olmuştur.
O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair temyiz itirazları incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılar ile ihbar olunanlara iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalı ..."ye yükletilmesine, 20/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.