14. Hukuk Dairesi 2016/16993 E. , 2020/4028 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı tarafından, davalılar aleyhine 12/10/2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil, ıslah ile tazminat talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın HMK"nın 125. maddesi uyarınca ıslah edilen tazminat talebi yönünden kabulüne, davalılar ..., ... ve ... yönünden reddine dair verilen 24/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 125. maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
Davacı, dava konusu 197 ada 10 parsel sayılı taşınmazda davalılar ... ve ... tarafından diğer davalı ..."a satılan toplam 7/8 hisse için önalım hakkını kullanmak istediğini belirterek 7/8 hissenin adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Davacı 22.01.2016 tarihli duruşmada; davalı ... tarafından yargılama sırasında dava konusu 7/8 hissenin dava dışı ..."e devredildiğini, bu satışın muvazaalı olduğunu, devralana karşı davaya devam etmek istediğini dile getirmiştir.
Davacı 28.01.2016 tarihli beyanında ise; her ne kadar 22.01.2016 tarihli celsede davayı devralana karşı yönlendirmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 125.maddesi gereği davasını tazminat davasına dönüştürmek istediğini, ilk satış bedeli ile ikinci tarihli satış bedeli arasındaki farkın davalıdan tahsil edilmesini istediğini dile getirmiştir.
Davalı ..., dava konusu taşınmazı tapuda gösterilen bedelden daha yüksek bir bedelle satın aldığını, taşınmazı satın almadan önce davacı yan ile defalarca görüştüklerini, davacının kötüniyetle hareket ederek dava konusu taşınmazı daha düşük bedelle satın almak için mevcut davayı açtığını beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, "davacı yanın tazminat isteminin davalılar ..., ... ve ... yönünden şartları oluşmadığından reddine, davacının tazminat isteminin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 125.maddesi doğrultusunda ibraz ettiği 07.02.2016 tarihli ıslah dilekçesi dikkate alınarak davalı ... açısından kabulü ile 52.044,00TL"nin bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine" karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Bir dava açıldıktan sonra da sahip olunan tasarruf yetkisi gereği dava konusu olan hak veya malın üçüncü kişilere devri mümkündür. Bu durumda bir dava şartı olan davayı takip yetkisi ortadan kalkmış olduğundan davanın açıldığı haliyle devam etmesi düşünülemez.
Mahkemece, dava konusunun üçüncü kişiye temliki re"sen dikkate alınacaktır. Ancak hakim, dava şartının ortadan kalkması nedeniyle davayı reddetmeyip davayı veya savunmayı değiştirme yasağının bir istisnası olan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 125. maddesi uyarınca seçimlik hakkını kullanmak üzere diğer tarafa önel verecektir.
Anılan maddenin 1.fıkrasına göre;
Davanın açılmasından sonra, davalı taraf, dava konusunu üçüncü bir kişiye devrederse, davacı aşağıdaki yetkilerden birini kullanabilir:
a) İsterse, devreden tarafla olan davasından vazgeçerek, dava konusunu devralmış olan kişiye karşı davaya devam eder. Bu takdirde davacı davayı kazanırsa, dava konusunu devreden ve devralan yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu olur.
b) İsterse, davasını devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürür.
Yukarıda da belirtildiği üzere dava açıldıktan sonra müddeabihin temliki halinde diğer taraf dilerse temlik edenle olan davasından vazgeçerek müddeabihi devralmış yeni malike karşı davaya devam eder, dilerse temlik eden davalıya karşı açmış olduğu davasını tazminata dönüştürür.
Somut olaya gelince; davacı 24.12.2014 tarihinde satıcılar ... ve ... tarafından satılan 7/8 paya ilişkin 12.10.2015 tarihinde önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davası açmış olup yargılama sırasında 04.11.2015 tarihinde kayıt maliki ..."nin dava konusu 7/8 hisseyi ..."e satması üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 125.maddedeki tercih hakkını kullanarak dava konusunu devralan kişi olan ..."e karşı davasını yöneltmiştir. Davacı tercih hakkını sonraki kayıt malikine karşı tapu iptali ve tescil talebi olarak kullandıktan sonra bu seçimden dönerek temlik eden ..."ye tazminat davasına dönüştüremez. O halde davacının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 125.madde gereği mülkiyet hakkı tanınması yönünde kullandığı tercih hakkı gözetilerek mahkemece ..."e yapılan devir nedeniyle bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde tazminata karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ..."un temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.06.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi