17. Hukuk Dairesi 2014/7029 E. , 2016/1404 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
...., ...., ..., ....,...ve
Halime"ye veleyeten)
DAVALILAR : .... Sigorta Kooperatifi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün, süresi içinde davalı ... Sigorta Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, dava dışı Şükrü Baran"ın sürücüsü, ...."ın işleteni olduğu, davalıya... ile sigortalı kamyonetin cenaze konvoyunda ilerlerken direksiyon hakimiyetini kaybedip şarampole düşmesi sonucunda meydana gelen kazada araçta yolcu olarak bulunan muris Kadri Sakin"in vefat ettiğini, murisin yolcu olup kusurunun bulunmadığını, davalı ... şirketine davadan önce başvurduklarını, toplam 84.363,85 TL ödeme yapıldığını, bu rakamın içinde %20 hatır taşıması indiriminin de olduğunu, murisin cenaze konvoyunda bulunan araç içinde yolcu olup hatır taşımasının varlığını kabul etmediklerini, yapılan ödemenin yetersiz olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, her bir davacı için ayrı ayrı 500,00"er TL"den toplam 3.500,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davasını eş Kumri için 38.260,25 TL, .... için 3.487,82 TL, ... için 4.227,76 TL, .... için 4.944,i15 TL, .... için 7.248,45 TL,...için 9.632,52 TL ve Halime için 12.507, 03 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, davacılara ödemede bulunulduğunu, müvekkilinin sorumluluğu kalmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
....
Mahkemece; toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın ıslah edilen hali ile kabulüne, davacı eş Kumri için 38.260,25 TL, .... için 3.487,82 TL, ... için 4.227,76 TL, .... için 4.944,15 TL, .... için 7.248,45 TL,...için 9.632,52 TL ve Halime için 12.507,03 TL destekten yoksun kalma tazminatının temerrüt tarihi olan 22.05.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... Sigorta Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve 2918 sayılı KTK"nın 111. maddesine göre davanın ibraname tarihinden itibaren 2 yıl geçmeden açılmış olmasına göre davalı ... Sigorta Kooperatifi vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Tüm dosya kapsamına göre murisin, olay günü yaklaşık 300 araçlık bir cenaze konvoyu içinde bulunan ve dava dışı Şükrü Baran"ın kullandığı araçta yolcu olarak bulunduğu ve hatır için taşındığı anlaşılmaktadır.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Bu durumda, olayda hatır taşımasının var olduğunun anlaşılmasına göre Mahkemece, bu husus gözetilerek 818 sayılı BK 43 göre, belirlenen tazminattan takdir edilecek oranda hakkaniyete uygun olarak hatır taşıması indirimi yapılması gerekirken olayda hatır taşımasının bulunmadığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
3-TC Anayasası"nın 36/1 maddesinde "Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı merciileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir" hükmü düzenlenmiştir. Yine HUMK.nun 73. maddesi (HMK"nın 27. maddesi) uyarınca "kanunun gösterdiği istisnalar haricinde hakim her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevfikan davet etmedikce hükmünü veremez". Bir davanın görülmesi için taraf teşkilinin sağlanması esas olup, hakimin bu hususu re"sen gözetmesi gerekir. Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile
...
ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırılabilmesi, öncelikle tarafların yargılama gününden haberdar edilmesi ile mümkündür. Kişinin hangi yargı merciinde duruşmasının bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, usulüne uygun olarak tebligat yapılması ile sağlanabilir.
Somut olayda, aktüer bilirkişi raporu ve ıslah dilekçesi, davalıya 18.11.2013 tarihinde tebliğ edilmiş, ancak ihtaratlı tebligatta davalı tarafa itiraz için 2 hafta süresi olduğu belirtilmesine rağmen, iki haftalık süre beklenmeden karar verilmiştir. Anayasanın 36., HMK 27 (HMUK 73) maddelerinde de açıklanan savunma hakkını kullanabilmesi için dava dilekçesi gibi ıslah dilekçesinin de Tebligat Yasası ve ilgili Tüzük hükümlerine uygun şekilde tebliğ edilmesi, davalı tarafa itiraz hakkının tanınması ve itiraz için yasal sürenin beklenmesi zorunludur. Kamu düzenine ilişkin bu yönün gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta Kooperatifi vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 ve 3 numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı.... Kooperatifi vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı .... geri verilmesine 10/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.