Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/6691 Esas 2009/8227 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada;
Davacı, dava konusu 27 parsel sayılı taşınmazda 21 nolu dükkanını borcu nedeniyle teminat olmak üzere davalıya bedelsiz olarak devrettiğini ve borcun ödenmesi halinde taşınmazın geri verileceğine dair yazılı belge düzenlendiğini, temlikin muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu iptal ve tescil isteği ile alacak ve tazminat isteğinde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, tapu iptal ve tescil istemi yönünden, davacının sözleşmeden doğan borcunu tamamen ödemek suretiyle taşınmazın iadesini talep edebileceği gerekçesiyle reddine, diğer istemler yönünden davanın tefrikine karar verilmiştir.
Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi   raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. 
Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece; dava konusu taşınmazdaki bağımsız bölümün davalıya teminat karşılığı 19.2.2007 tarihinde temlik edildiği ve temlikle aynı günü taşıyan tarafların imzasını içeren belge ile inançlı işlemin teyit edilerek koşullara bağlandığının tarafların kabülünde olduğu değerlendirilmek  suretiyle gerekçe oluşturulmuştur.Gerçekten anılan belgenin   5.2.1947 tarih 20/6 sayılı İnançları Birleştirme Kararında öngörülen inançlı işlemin belgesi olduğu tarafların ve mahkemenin de kabulündedir.
Ne varki mahkemece Borçlar Kananunun 81.maddesinde sözü edilen edimin davacı tarafından yerine getirilmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; taraflar arasında kararlaştırılan borcun ve ferilerinin tahsili amacıyla davalı tarafından davacı aleyhine Ankara 9.İcra Müdürlüğünün 2007/5814 Sayılı dosyasında icra takibi yapıldığı, takibe davacı tarafında itiraz edildiği  ve davalı tarafından itirazın iptali için Ankara 23 Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/212 Esas sayılı dava dosyasında açılan dava sonunda davacı Ş... İ..."ın  A... B... "a borçlu olduğunun tespiti ile itirazın iptali ile takibin devamına karar verildiği kararın derecattan geçerek kesinletiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, mahkemece sözü edilen icra dosyasının incelenmesi, borcun tahsiline başlanıp başlamadığının yada talebin hangi aşamada olduğunun saptanması bu yolla herhangi bir ödeme yapılmış ise mükerrer ödemeye mahal vermemek üzere yapılan ödemenin borca mahsup edilmesi ondan sonra bir alacağın varlığının kaldığı saptanır ise Borçlar Kanunun 81.maddesi uyarınca, kalan borcun mahkemece veznesine depo ettirilmesi, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davacının temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün açıklanan nedenden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,  13.7.2009  tarihinde oybirliğiyle karar verildi.