Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/2537 Esas 2020/3322 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/2537
Karar No : 2020/3322

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/03/2019 tarih ve E:2015/4418, K:2019/2151 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Özel bir üniversitenin zorunlu hazırlık sınıfında okumakta olan davacı tarafından, 6569 sayılı Kanun kapsamında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişikliklerin uygulanmasına yönelik 19/01/2015 tarih ve 75850160-312/2567 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genelgesi'nin 22. maddesinin (a) bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/03/2019 tarih ve E:2015/4418, K:2019/2151 sayılı kararıyla;
2547 sayılı Kanun'un davalı idarenin görevleri ile kuruluş amaçlarını düzenleyen hükümleri değerlendirildiğinde, davaya konu işlemin, davalı idarenin, tüm yükseköğretimi düzenleme ve üniversitelerin faaliyetlerine yön verme yetkisi çerçevesinde tesis edilmiş olduğu anlaşıldığından, söz konusu Genelge'de yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı;
Diğer taraftan, yapılan Kanun değişikliği ile zorunlu hazırlık sınıfı sisteminin kaldırılmasına karşın isteğe bağlı olarak ve üniversitelerin yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının onayı ile bu sistemin devamına cevaz verildiği; söz konusu düzenlemenin dayanağı olan Kanun hükmünün tümü birlikte değerlendirildiğinde, hazırlık sınıfının devamına, öğrencilerin değil üniversitelerin kararı ile devam edileceğinin anlaşıldığı;
Bu itibarla, dayanağı Kanun hükmüne uygun olarak ve Kanun'un yayım tarihi itibarıyla ancak bahar yarıyılından itibaren uygulanabileceği gözetilip, eğitim-öğretimin bütünlüğü esas alınmak suretiyle, hazırlık sınıfına devam eden öğrencilerin 2014-2015 bahar döneminde eğitimine devam edip etmeyeceğinin ilgili üniversitelerce değerlendirileceğinin kararlaştırılmasına ilişkin dava konusu Genelge kuralında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Kanunda belirtilen isteğe bağlılık esasının üniversite kurullarına değil öğrencilere tercih hakkı tanıyan bir düzenleme olduğu, dava konusu Genel Kurul Kararı ile bu inisiyatifin Kanuna aykırı olarak üniversitelere bırakıldığı, dayanağı Kanunu aşar şekilde düzenlenen söz konusu maddenin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, Gaziantep Zirve Üniversitesi Hukuk Fakültesine 2014-2015 Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ek yerleştirme sonucu 05/11/2014 tarihinde %25 burslu olarak yerleştirilmiştir. Gaziantep Zirve Üniversitesi Hukuk Fakültesinin eğitim dili Türkçe olup, 2014-2015 Merkezi Yerleştirme ile Dikey Geçiş Yapılacak Yükseköğretim Lisans Program koşullarını gösterir Tablo-1 'de davacının yerleştirildiği bölüm için bir yıl süreli zorunlu İngilizce Hazırlık Programının uygulanacağı öngörülmüştür.
Davacı tarafından, 26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 44. maddesine eklenen (c) fıkrası hükümlerinden yararlanmak suretiyle yerleştirildiği Hukuk Fakültesinin öğretim dilinin Türkçe olduğundan bahisle, zorunlu İngilizce Hazırlık Sınıfından muaf tutularak 2. dönemde Hukuk Fakültesinin 1. sınıfına intibakının yapılarak Hukuk Fakültesinden ders almak istemiyle Zirve Üniversitesi Rektörlüğüne başvuruda bulunulmuştur.
Davacının başvurusunun, dava konusu 6569 sayılı Kanunun Uygulama Esaslarına İişkin Genelge'nin 22. maddesinin (a) bendi uyarınca reddedilmesi üzerine, davacı bu Genelge kuralının iptal edilerek 2547 sayılı Kanun'un değişik 44. maddesinin (c) fıkrasına uygun hale getirilmesi istemiyle bu sefer Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına başvuruda bulunmuş, söz konusu başvurusu da reddedilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Yükseköğretim Kurulu" başlıklı 6. maddesinde; "Yükseköğretim Kurulu; tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, bir kuruluştur.", hükmü yer almaktadır. Yine aynı Kanun'un "Yükseköğretim Kurulunun görevleri" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; "... Yükseköğretim kurumları içinde bölüm, anabilim ve anasanat dalları ile uygulama ve araştırma merkezi açılması, birleştirilmesi veya kapatılması; konservatuvar, meslek yüksekokulu veya destek, hazırlık okul veya birimleri kurulması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek öneriler üzerine karar vermek", aynı maddenin (h) bendinde; "Üniversitelerin ihtiyaçlarını, eğitim - öğretim programlarını, bilim dallarının niteliklerini, araştırma faaliyetlerini, uygulama alanlarını, bina, araç, gereç ve benzeri imkanlar ve öğrenci sayılarını ve diğer ilgili hususları dikkate alarak; üniversitelerin profesör, doçent ve yardımcı doçent kadrolarını dengeli bir oranda tespit etmek" Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle, 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesinin (c) fıkrası değiştirilmiş olup, 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesinin (c) fıkrasının 2. bendinde, ''Öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda mesleki yabancı dil dersleri dışında zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı açılamaz; ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile isteğe bağlı olarak yabancı dil hazırlık sınıfı eğitimi verilebilir; bu hazırlık sınıfında başarılı olamayan öğrencilerin ilişikleri kesilmez ve eğitimlerine devam ederler. Öğretim dili tamamen veya kısmen yabancı dil olan programların hazırlık sınıfını iki yıl içinde başarı ile tamamlayamayan öğrencilerin programdan ilişiği kesilir. Öğretim dili tamamen veya kısmen yabancı dil olan programların hazırlık sınıfından ilişiği kesilen öğrenciler kendi yükseköğretim kurumlarında öğretim dili Türkçe olan eşdeğer bir programa kayıt yaptırabilirler. Ayrıca bu öğrenciler, kayıtlı olduğu yükseköğretim kurumunda eşdeğer program bulunmaması hâlinde talep etmeleri durumunda Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından bir defaya mahsus olmak üzere kayıt yaptırdığı yıl itibarıyla, öğrencinin üniversiteye giriş puanının, yerleştirileceği programa kayıt yaptırmak için aranan taban puanından düşük olmaması şartıyla öğretim dili Türkçe olan programlardan birine merkezî olarak yerleştirilebilirler.'' hükmü yer almaktadır.
6569 sayılı Kanun kapsamında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişikliklerin uygulanmasına yönelik 19/01/2015 tarih ve 75850160-312/2567 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genelgesi'nin dava konusu 22. maddesinin (a) bendinde; ''2014-2015 eğitim öğretim yılında öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda zorunlu hazırlık sınıfında eğitime devam eden öğrencilerin 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar döneminde eğitime devam edip etmeyeceği hususunun yükseköğretim kurumlarının yetkili kurulları tarafından değerlendirilmesi" hususu düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle, 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesinin (c) fıkrasının 2. bendi uyarınca, öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda mesleki yabancı dil dersleri dışında zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı açılamayacağı, ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile isteğe bağlı olarak yabancı dil hazırlık sınıfı eğitimi verilebileceği, bu hazırlık sınıfında başarılı olamayan öğrencilerin ilişiklerinin kesilemeyeceği ve eğitimlerine devam edecekleri kurala bağlanmıştır.
Kanunlar yürürlüğe girmesi yönünde istisnai bir düzenleme bulunmadığı takdirde, Resmi Gazetede yayımlandığı tarih itibarıyla hüküm ve sonuç doğurmakta olup, 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesine 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle getirilen hükmün uygulamaya konulması bakımından bir geçiş hükmü düzenlenmediği dikkate alındığında, söz konusu düzenleme kişilerin hukuki durumlarını yürürlüğe girdiği tarihten itibaren etkileyeceğinden, 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesine 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle getirilen hükmün Resmi Gazetede yayımladığı tarih itibarıyla hukukunu etkileyen öğrenciler yönünden sonuç doğuracağı açıktır.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğinin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği ve düzenleme yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Bununla birlikte, idareye tanınan bu takdir yetkisi ile ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü tanınmış olduğundan, kanun koyucu tarafından tanınan bu yetkinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti ve hukuk güvenliğine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen, 2547 sayılı Kanun'un davalı idarenin görevleri ile kuruluş amaçlarını düzenleyen hükümleri değerlendirildiğinde, dava konusu işlem, davalı idarenin, tüm yükseköğretimi düzenleme ve üniversitelerin faaliyetlerine yön verme yetkisi çerçevesinde tesis edilmiş olduğundan, söz konusu Genelge'de yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, dava konusu Genelge hükmü ile esasen yeni bir durum getirilmediği, dayanağı Kanun hükmü de dikkate alınarak, bahar döneminde halihazırda zorunlu hazırlık sınıfında okumakta olan öğrencilerin bu eğitimlerine devam edip etmeyeceği, diğer bir ifade ile isteğe bağlı hale dönüşen hazırlık sınıfının devam edip etmeyeceği hususunun yükseköğretim kurumlarının yetkili kurullarının değerlendirmesine bırakıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; dayanağı Kanun hükmüne uygun olarak ve Kanun'un yayım tarihi itibarıyla ancak bahar yarıyılından itibaren uygulanabileceği gözetilerek, eğitim öğretimin bütünlüğü esas alınmak suretiyle; hazırlık sınıfına devam eden öğrencilerin 2014-2015 bahar döneminde eğitimine devam edip etmeyeceğinin ilgili üniversitelerce değerlendirileceğinin kararlaştırılmasına ilişkin dava konusu Genelge kuralında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, davanın reddi yolundaki Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 25/03/2019 tarih ve E:2015/4418, K:2019/2151 sayılı kararının, yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 21/12/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- 26/11/2014 tarih ve 29187 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle değiştirilen 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesinin (c) fıkrasının 2. bendiyle, öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda mesleki yabancı dil dersleri dışında zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı açılamayacağı, ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile isteğe bağlı olarak yabancı dil hazırlık sınıfı eğitimi verilebileceği, bu hazırlık sınıfında başarılı olamayan öğrencilerin ilişiklerinin kesilemeyeceği ve eğitimlerine devam edecekleri hususu kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, yukarıda yer verilen 2547 sayılı Kanun'un 44. maddesine 6569 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle getirilen hüküm uyarınca, anılan Kanun maddesinin uygulamaya konulması yönünde herhangi bir geçiş hükmü bulunmadığından, Resmi Gazetede yayımladığı tarih itibarıyla, hukukunu etkileyen öğrenciler yönünden sonuç doğuracaktır.
2547 sayılı Kanun'un 44. maddesinin (c) fıkrasının 2. bendiyle öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda mesleki yabancı dil dersleri dışında, üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dahi zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı açılamayacağı, ancak isteğe bağlı hazırlık sınıfı açılabileceğinden, halihazırda öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda zorunlu hazırlık sınıfında okuyan öğrenciler açısından, Kanun'un Resmi Gazetede yayımlandığı tarih itibarıyla, okumakta oldukları hazırlık sınıflarının devamına zorlanamayacağı, okudukları hazırlık sınıfları isteğe bağlı hale dönüştürülse bile, talep etmeleri halinde normal öğretim programlarına başlatılmaları gerektiği açıktır.
Öte yandan, düzenlemenin dayanağı olan Kanun metninde yer alan "isteğe bağlı olarak" ibaresinin, eğitim almayı isteyen öğrencinin isteğine bağlılık olarak değerlendirilmesinin, Kanun'un lafzına daha uygun düşeceği değerlendirilmektedir.
Bu itibarla, dayanağı Kanuna aykırı şekilde, öğretim dili tamamen Türkçe olan programlarda zorunlu hazırlık sınıfı sisteminin devam ettirilmesine imkan verecek şekilde üniversitelere takdir yetkisi tanıyan düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiş olup, dava konusu Genelge maddesinin iptali gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.