Danıştay 6. Daire 2020/9751 Esas 2020/13299 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9751
Karar No : 2020/13299

DAVACILAR : 1- … Derneği
VEKİLİ : Av. …
2- … Derneği
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı – …
VEKİLİ : …, I. Hukuk Müşaviri - Aynı yerde

DAVANIN KONUSU :
30/06/2011 tarihli, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek madde değişiklikleri ile EK-VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formunun, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 28. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 49. maddesindeki değişikliğin, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 7, 9 ve 11, 12, 16, 34, 39 ve 40., maddeleri ile 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 1, 4, 9 ve 10. maddeleri ile 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37 ve 51. maddelerindeki değişikliğin, Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek madde değişiklikleri ile EK-VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formunun, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 28. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 49. maddesindeki değişikliğin, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 7, 9 ve 11, 12, 16, 34, 39 ve 40., maddeleri ile 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 1, 4, 9 ve 10. maddeleri ile 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37 ve 51. maddelerindeki değişikliğin, Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamının hukuka aykırı olduğu iddialarıyla iptali istenilmektedir.


DAVALININ SAVUNMASI :
Dava konusu edilen 17.07.2008 günlü, 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde değişiklik yapan 30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin, 03.10.2013 günlü, 28784 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin 29 uncu maddesi ile yürürlükten kaldırıldığından davanın reddine veya karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ….'IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin, önceki Yönetmeliğin Ek-1 listesinin 28. maddesinde bulunan "cevher hazırlama tesisleri" faaliyetine Ek-2 listesinin 49. sırasında yer vermesine ilişkin değişiklik ile Ek-2 listesinin 17. maddesinde yapılan değişiklik yönünden davanın reddi, Ek-2 listesinin 17. maddesinde yapılan değişikliğin ise iptali gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'İN DÜŞÜNCESİ :
Dava; 30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek madde değişiklikleri ile EK - VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formu'nun, 6. maddesi ile getirilen EK - 1 listesinin 28. maddesi değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK - 2 listesinin 49. maddesi değişikliğinin, 6. maddesi ile getirilen EK - 1 listesinin 7, 9, 11, 12, 16, 34, 39, 40, 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddelerinin değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK - 2 listesinin 1, 4, 9, 10, 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37, 51. maddelerinin değişikliğinin, Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamının iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 17. maddesinde ise; herkesin, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip olduğu, 56. maddesinde de; herkesin, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu belirtildikten sonra çevreyi geliştirmenin, çevre sağlığını korumanın ve çevre kirlenmesini önlemenin hem Devletin, hem de vatandaşların ödevi olduğu vurgulanmıştır.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nu değiştiren 5491 sayılı Kanun'un bazı maddelerinin iptali istemiyle açılan dava sonucunda; Anayasa Mahkemesi'nin 15.01.2009 günlü, E:2006/99, K:2009/9 sayılı kararıyla;
Kuralla, petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetlerinin çevresel etki değerlendirilmesi kapsamı dışında tutulması Anayasa'nın 56. maddesine aykırıdır."gerekçesiyle, 5491 sayılı Kanun'un 7. maddesiyle değiştirilen 2872 sayılı Kanun'un 10. maddesinin 3. fıkrasının iptaline karar verilmiş ve karar; 08.07.2009 günlü, 27282 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesi değerlendirildiğinde; maden arama faaliyetlerinin, herhangi bir sınır değere tabi olmaksızın bütünüyle çevresel etki değerlendirmesine tabi tutulması gerektiği anlaşılmaktadır.
30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile Yönetmeliğin 25. maddesi, madde başlığı, "Entegre projeler ve arama faaliyetleri" olarak değiştirilmiş, "Arama faaliyetleri için bu Yönetmeliğin Ek-VI'sında yer alan "Arama Faaliyeti Eleme Kontrol Formu" ile müracaatta bulunulur.
Proje sahibi, arama projeleri için, çevresel etkilerin araştırılması amacıyla, bir dilekçe ekinde bu Yönetmeliğin EK-VI'sında yer alan formu 2 nüsha halinde Bakanlığa sunar. Bakanlık sunulan formu inceleyip değerlendirerek faaliyetin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği hususunda karar verir. Gerek görüldüğü takdirde, "Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme Eleme Kriterleri" başlıklı EK-IV'te yer alan formata göre Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması istenir." hükmü eklenmiş, Yönetmeliğe EK-VI olarak eklenen "Arama Faaliyeti Eleme Kontrol Formunda ise; proje ve proje sahibinin bilgileri ile proje sahibine proje ile ilgili sorulacak sorulara yer verilmiştir.
Dava konusu düzenleme ile; arama faaliyetlerinin çevresel etki değerlendirmesi sürecine tabi olup olmayacağı hususunun Bakanlığın takdir yetkisine bırakıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; arama faaliyetlerinin herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın, bütünüyle çevresel etki değerlendirmesine tabi tutulması gerekirken, Bakanlık tarafından bir kısım arama faaliyetlerinin çevresel etki değerlendirmesi sürecinden istisna tutulabilmesine olanak vermek suretiyle yapılan düzenlemede mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Davanın; 30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 28. maddesi değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 49. maddesi değişikliğinin, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 7, 9, 11, 12, 16, 34, 39, 40, 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddelerinin değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 1, 4, 9, 10, 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37, 51. maddelerinin değişikliğinin, Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamının iptali istemine gelince:
ÇED Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 listelerinde yapılan değişiklikler ve listelerin tamamının iptali istemi değerlendirildiğinde; ÇED Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 listesi kapsamındaki projelerin belirlenmesinde, projelerin inşaat ve işletme aşamasında çevreye doğrudan veya dolaylı olarak kısa veya uzun vadeli, geçici veya kalıcı, olumlu ya da olumsuz yöndeki etkileri ile AB ÇED Direktifi listelerinin esas alındığı anlaşılmaktadır.
Bir projenin EK-1 ya da EK-2 listesinde yer alması, uygulanacak ÇED prosedüründe farklılığa neden olmakta ancak her iki listede yer alan faaliyetler de ÇED Yönetmeliğine tabi bulunmaktadır.
Ayrıca, bir projenin ÇED Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 listesinde yer almaması nedeniyle ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında kalmasının, o faaliyetin her koşulda gerçekleştirilebileceği anlamına da gelmediği, ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında kalan faaliyetlerde uyulması gereken şartların, Çevre Kanunu uyarınca yürürlüğe konulmuş diğer yönetmeliklerle ve ilgili diğer mevzuatla düzenlendiği açıktır.
Bu itibarla, ÇED Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2 listelerinin oluşturulmasında çevrenin korunması amacıyla hareket edildiği sonucuna varılmış ve listelerde yapılan değişikliklerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, olayda "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek madde değişiklikleri ile EK - VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formu'na ilişkin kısmının iptaline, Yönetmelik"in 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 28. maddesi değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 49. maddesi değişikliğinin, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 7, 9, 11, 12, 16, 34, 39, 40, 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddelerinin değişikliğinin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 1, 4, 9, 10, 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37, 51. maddelerinin değişikliğinin ve Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamı yönünden ise davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Altıncı Dairesince, 30.06.2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek madde değişiklikleri ile EK-VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formunun, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 28. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 49. maddesindeki değişikliğin, 6. maddesi ile getirilen EK-1 listesinin 7, 9, 11, 12, 16, 34, 39 ve 40., maddeleri ile 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK-2 listesinin 1, 4, 9 ve 10., maddeleri ile 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37 ve 51. maddelerindeki değişikliğin, Yönetmeliğin EK-1 ve EK-2 listelerinin tamamının iptali istemiyle açılan davada; "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 5. maddesi ile getirilen Yönetmeliğin 25. maddesinin başlığı ve ek maddesindeki değişiklikler ile EK - VI olarak getirilen Arama Faaliyetleri Eleme-Kontrol Formu'na ilişkin kısmının iptaline, 6. maddesi ile getirilen EK - 1 listesinin 28. maddesindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK - 2 listesinin 49. maddesindeki değişikliğin, 6. maddesi ile getirilen EK - 1 listesinin 7, 9, 11, 12, 16, 34, 39 ve 40. maddeleri ile 45. maddesindeki "2000 konut ve üzeri" ifadesinin, 49. maddelerindeki değişikliğin, 7. maddesi ile getirilen EK - 2 listesinin 1, 4, 9, 10. maddeleri ile 14. maddesindeki "konfeksiyon ürünleri hariç" ifadesinin, 15, 17, 19, 20, 21, 23, 26, 31, 32, 35, 37 ve 51. maddelerindeki değişikliğin ve Yönetmeliğin EK - 1 ve EK - 2 listelerinin tamamının iptali istemi yönünden ise davanın reddine ilişkin Danıştay Ondördüncü Dairesinin 04.06.2014 günlü, E:2011/15131 K:2014/6472 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 27.05.2015 günlü, E:2014/5588, K:2015/2060 sayılı kararıyla; temyize konu davanın reddine ilişkin kısmının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin EK-1 listesinin 7. maddesinin (c) bendi, 12. maddesi, 28. maddesinin (a), (b) ve (d) bentleri, EK-2 listesinin 4.,17., 20., 21., 26., 35. maddeleri ve 31. maddesinin (j) bendi ile atık barajları ve atık havuzları ile tehlikeli atık ihtiva eden atık barajları, atık havuzları, cevher hazırlama tesisleri proje ve faaliyetlerinin EK-1 listesinden çıkarılması ile hava taşıtları onarım tesisleri proje ve faaliyetlerinin EK-2 listesinden çıkarılması yönünden iptaline, Yönetmeliğin EK-1 listesinin 45. maddesi ile EK-2 listesinin 10. maddesine ilişkin kısmı yönünden karar verilmesine yer olmadığına, EK-1 ve EK-2 listesinde yer alan diğer maddelere ilişkin kısmı yönünden ise davanın reddine ilişkin olarak verilen Danıştay Ondördüncü Dairesinin 30.03.2017 günlü, E:2016/917 K:2017/1975 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 04.02.2019 günlü, E:2017/3485, K:2019/359 sayılı kararıyla; Yönetmelik'in Ek-1 listesinin 28. maddesinde yer alan "cevher hazırlama tesisleri" ve Ek-2 listesinin 17. ve 19. maddelerine ilişkin değişikliklere ilişkin kısmının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği 17/07/2008 tarih ve 26939 Sayılı Resmî Gazete yayınlanarak yürürlüğe girmiş olup, 30/06/2011 günlü, 27980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan dava konusu Yönetmelik ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin çeşitli maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 56. maddesinde; "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler." hükmüne yer verilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanununun 1. maddesinde; Kanunun amacı; bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamak olarak kabul edilmiş, 10. maddesinde; gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmelerin, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlü oldukları kurala bağlanmış, Çevresel Etki Değerlendirmesine tâbi projeler ve Stratejik Çevresel Değerlendirmeye tâbi plân ve programlar ve konuya ilişkin usûl ve esasların Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin "Ek-1 listesinin 28. maddesinde yer alan "cevher hazırlama tesisleri", Ek-2 listesinin 17 maddesi yönünden incelenmesi;
Avrupa Birliği Entegre Çevre Uyum Stratejisi (2007-2023) çerçevesinde Türkiye’nin, AB’ye katılımı için bir ön koşul olan, AB çevre müktesebatına uyumun sağlanması ve mevzuatın etkin bir şekilde uygulanması amacıyla ihtiyaç duyulacak teknik ve kurumsal altyapı, gerçekleştirilmesi zorunlu çevresel iyileştirmeler ve düzenlemeler ortaya konulmuş olup, bu doğrultuda UÇES kapsamında, Türkiye’de başta su, atık, hava, endüstriyel kirliliğin kontrolü, doğa koruma ve yatay sektörler olmak üzere çevre konusunda öncelik verilen alanlara yönelik amaç, hedef, strateji ve gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetler ortaya konulmuştur.
Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılımına ilişkin müzakere sürecinde hazırlanan AB Ortak Tutum Belgesinde,Avrupa Müktesebatının 27 sayılı çevre faslına ilişkin olarak bir siyasi ve beş teknik olmak üzere altı tane kapanış kriteri belirlenmiş; bu teknik kriterlerden bir tanesi ülkemizin, sınır-ötesi unsurları da dahil olmak üzere AB’nin yatay ve çerçeve çevre mevzuatını uyumlaştırmaya yönelik mevzuatını benimsemesi olarak öngörülmüştür.
AB müktesebatının çevreye ilişkin düzenlemelerinden biri 27 Haziran 1985 tarihli, 85/337/EEC sayılı Avrupa Topluluklar Konseyi Direktifini değiştiren 03 Mart 1997 sayılı Konsey direktifidir.
Bu doğrultuda, Avrupa Birliği Entegre Çevre Uyum Stratejisi çerçevesinde AB çevre müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında, mevzuatımızın Çevre ile İlgili Belli Başlı Kamu ve Özel Projelerin Etkisinin Değerlendirilmesi hakkında 03 Mart 1997 tarihli, 97/11/EC sayılı Konsey Direktifi'ne (AB ÇED Direktifi) uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, daha önce Yönetmeliğin Ek-1 listesinin 28. maddesinde bulunan "cevher hazırlama tesisleri" faaliyetine Ek-2 listesinin 49. sırasında yer verildiği; Ek-2 listesinin 17. sırasında ise, "Beyaz eşyaların boyanarak üretiminin yapıldığı tesisler"e yer verilmek suretiyle, anılan faaliyetin üretim ve boyamasının aynı tesiste yapılması koşulu getirilerek önceki düzenlemenin sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen bilgiler ışığında, Türkiye'nin AB'ye katılım müzakereleri çerçevesinde, ülkemizin AB’nin yatay ve çerçeve çevre mevzuatını uyumlaştırmaya yönelik mevzuatını benimsemesi bir gereklilik olup, dava konusu düzenlemenin AB müktesebatına uyum sağlanması amacıyla tesis edildiği açık olduğundan, anılan Yönetmelik değişikliklerinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, yukarıda yer verilen proje ve faaliyetlerin AB ÇED Direktifinde yer almaksızın, dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamına alınabilmesini gerekli kılacak nesnel ve teknik gerekçelerin davalı idare tarafından ortaya konulması gerekmekte olup, dosyada bu yönde somut bir bilgi ve belge de bulunmadığından, söz konusu düzenlemede bu yönüyle de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Ek-2 Listesinin 19. maddesi yönünden incelenmesi;
17/07/2008 günlü, 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin Ek-2 Listesinin 19. maddesinde "Hazır Beton Tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak sıkıştırma, darbe, sarsma veya titreşim yoluyla şekillendirilmiş malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler" hükmü yer almakta iken; söz konusu hüküm dava konusu Yönetmelik ile "Üretim kapasitesi 100 m³/saat ve üzeri olan hazır beton tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak şekillendirilmiş malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler.” olarak değiştirilmiştir.
Uyuşmazlıkta, ilk Yönetmelikte herhangi bir eşik değer öngörülmeksizin,hazır beton tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak şekillendirilmiş malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler 2008 tarihli Yönetmeliğin EK-2 listesinde yer almakta iken, yapılan değişiklik ile dava konusu Yönetmeliğin, EK-2 listesinin 19. maddesinde "Üretim kapasitesi 100 m³/saat ve üzeri" şeklinde eşik değer belirlenmiştir.
Söz konusu projeye yönelik eşik değer belirlenmesi, AB ÇED Direktifi uyarınca davalı idarenin yetkisinde olan bir husus ise de, söz konusu eşikte herhangi bir değişiklik yapılır ise bu değişikliğin teknik ve nesnel gerekçelerinin davalı idarece ortaya konulması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, eşik değerde yer alan söz konusu değişikliğin, nesnel ve teknik bir gerekçeye dayanmadığı, projenin çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesine yönelik bir rapor, uzman görüşü ya da somut bilgi veya belge bulunmadığı gibi, çimento imalatı tesislerinin AB ÇED Direktifinin EK-2 listesinde yer aldığı anlaşıldığından, dava konusu düzenlemede bu yönüyle hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin, önceki Yönetmeliğin Ek-1 listesinin 28. maddesinde bulunan "cevher hazırlama tesisleri" faaliyetine Ek-2 listesinin 49. sırasında yer vermesine ilişkin değişiklik ile Ek-2 listesinin 17. maddesinde yapılan değişiklik yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ek-2 listesinin 19. maddesinde yapılan değişikliğin ise İPTALİNE,
3. Davada nihai olarak kısmen iptal, kısmen ret kararı verildiğinden, haklılık oranına göre aşağıda dökümü gösterilen ve davacılar tarafından yapılan …TL yargılama giderinin … TL'sinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, kalan kısmının davacılar üzerinde bırakılmasına, davalı idare tarafından yapılan … TL yargılama giderinin … TL'sinin davacılardan alınarak davalı idareye verilmesine, kalan kısmının davalı üzerinde bırakılmasına,
4. Davalı ve davacılar lehine kısmen onama, kısmen bozma kararlarından önce verilen kararlarda vekalet ücretine hükmedildiğinden, yeniden vekalet ücretine hükmedilmemesine,
5. Varsa posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 22/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.