21. Hukuk Dairesi 2013/3897 E. , 2014/4705 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bakırköy 3. İş Mahkemesi
TARİHİ : 13/12/2012
NUMARASI : 2010/34-2012/786
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 2004/ Haziran-2005/Ocak tarihleri arasında davalılara ait işyerinde geçen ve Kuruma eksik bildirilen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;15.1.2005 tarihinde ...... sicil nolu B... C... Petrol Ant.Tur.İnş.san.Tic.ltd.Şti.işyerinden,1.8.2007 tarihinde ... sicil nolu davalı Enerji Elektronik san ve tic.A.Ş işyerinden,2.5.2008 tarihinde ... sicil nolu davalı Enerji Elektronik Ürün Pazarlama Ltd.Şti. Işyerinden Kuruma, davacı adına işe giriş bildirgeleri verildiği,davacının 15.1.2005-25.1.2007 tarihleri arasında .... sicil nolu B.. C.. Petrol Ant.Tur.İnş.san.Tic.ltd.Şti.işyeri nezdinde,26.1.2007-31.7.2007 tarihleri arasında ... sicil nolu davalı Enerji Elektronik san. tic.A.Ş işyeri nezdinde,1.8.2007-1.5.2008 tarihleri arasında ... sicil nolu davalı Enerji Elektronik san. tic.A.Ş işyerinde,2.5.2008-31.7.2009 tarihleri arasında ise ...sicil nolu davalı Enerji Elektronik Ürün Pazarlama Ltd.Şti işyerinde sigortalı çalışmalarının bulunduğu,uyuşmazlık dönemine ilişkin dönem bordrolarının celbedilmediği,dinlenen davacı ve davalı tanıklarının bordrolu çalışan niteliğinde olup olmadığının belirlenemediği, ticaret siicil kayıtlarından B... C..Petrol Ant.Tur.İnş.san.Tic.ltd.Şti.yetkileri ile E.. A.. yetkililerinin aynı kişiler olduğu anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; davalı işveren(ler)in Kurum nezdindeki ihtilaf konusu döneme ait dönem bordroları celp edilerek, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan bordro tanıklarının adresini Sosyal Güvenlik Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak,tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek ve davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra çalışmanın geçtiği her iki davalı şirket arasında organik bağ olup olmadığını ticaret sicil kayıtlarını getirterek tespit edip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 13.3.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.