Abaküs Yazılım
1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2009/5709
Karar No: 2009/7126

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/5709 Esas 2009/7126 Karar Sayılı İlamı

Özet:


Davacılar, murislerinin ehliyetsizlik ve gabin sebebiyle taşınmazlarının düşük bedelle satılıp tapuda davalı adına tescil edildiğini iddia ederek tapu iptali ve tescil isteğinde bulundular. Mahkeme, ehliyetsizlik ve gabin koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Ancak, ehliyetsizlik iddialarının doğru olup olmadığı Adli Tıp Kurumu'ndan alınacak raporla belirlenmesi gerektiği hatırlatıldı. Ayrıca, Medeni Kanun'un fiil ehliyetine sahip olmadığını belirtilerek, bir kimsenin hak edinebilmesi, borç altına girebilmesi için ayırt etme gücüne sahip olması gerektiği vurgulandı. Mahkeme kararının eksik incelemeye dayalı olduğu ve ehliyetli olup olmadığının belirlendikten sonra bir hüküm kurulması gerektiği belirtilerek bozuldu. Kararda geçen kanun maddeleri: Medeni Kanun'un 9, 10, 13 ve 15. maddeleri, Borçlar Kanunu'nun 21. maddesi, HUMK'nin 286 ve 428. maddeleri.
1. Hukuk Dairesi         2009/5709 E.  ,  2009/7126 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : MANİSA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
    TARİHİ : 10/03/2009
    NUMARASI : 2007/457-2009/95

    Taraflar arasında görülen davada;
    Davacılar, miras bırakanları B. G."in 29 parsel sayılı taşınmazdaki 1/20 payının murisin yaşlılığından ve rahatsızlığından yararlanılarak düşük bedelle davalı tarafından satın alındığını, ehliyetsizlik ve gabin nedeniyle temlikin yok hükmünde olduğunu ileri sürerek, tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuşlardır.
    Davalı, iddiaların yersiz olduğunu, murisin zorlaması nedeniyle bedeli karşılığı taşınmazdaki payını satın aldığını bildirip, davanın reddini savunmuştur.
    Mahkemece, ehliyetsizlik ve gabin  koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
    Karar, davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi  raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.                       
    Dava, ehliyetsizlik ve gabin hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
    Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
    Dosya içeriğinden, toplanan delillerden, davacıların miras bırakanı B.G."in, 29 parsel sayılı taşınmazdaki 23/80 payını 05.07.2007 tarihinde 3.700.00.-TL bedelle davalıya sattığı, 26.08.2007 tarihinde öldüğü, davacıların temliki işlemin miras bırakanın yaşlılığından ve hastalığından yararlanılarak yapıldığını, ehliyetsizlik ve gabin nedeniyle iptali gerektiğini ileri sürerek eldeki davayı açtıkları, mahkemece vasi dosyasında alınan rapor ve tanık beyanları doğrultusunda miras bırakanın temlik tarihinde ehliyetli olduğu, gabinin unsurlarınında  gerçekleşmediği benimsenmek suretiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
    Hemen belirtmek gerekir ki, ehliyetsizlik iddialarının 2659 Sayılı Yasanın 7. ve 16.maddeleri hükmü uyarınca Adli Tıp Kurumunun 4.İhtisas Dairesinden alınacak raporla  belirlenmesinin gerektiği sabittir.                                     
    Bilindiği üzere; davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez. Nitekim Medeni Kanunun “ fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir “ biçimindeki 9. maddesi hükmüyle hak elde edebilmesi, borç ( yükümlülük ) altına girebilmesi, fiil ehliyetine bağlamış. 10. maddesinde de, fiil ehliyetinin başlıca koşulu olarak ayırtım gücü ile  ergin         ./..

    ( reşit ) olmayı kabul ederek “ ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan bir ergin kişinin fiil ehliyeti vardır. “ hükmünü getirmiştir.  “Ayırtım gücü “ eylem ve işlev ehliyeti olarak ta tarif edilerek aynı yasanın 13. maddesinde “ yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk yada bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmayan herkes bu kanuna göre ayırt etme gücüne sahiptir.” denmek suretiyle açıklanmış, ayrıca ayırtım gücünü ortadan kaldıran önemli nedenlerden bazılarına değinilmiştir. Önemlerinden dolayı bu ilkeler, söz konusu yasa ile öteki yasaların çeşitli hükümlerinde de yer almışlardır.
    Hemen belirtmek gerekir ki, Medeni Kanununun 15. maddesinde de ifade edildiği üzere, ayırtım gücü bulunmayan kimsenin geçerli bir iradesinin bulunmaması nedeniyle, kanunda gösterilen ayrık durumlar saklı kalmak üzere, yapacağı işlemlere sonuç bağlanamayacağından karşı tarafın iyi niyetli olması o işlemi geçerli kılmaz. (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 11.6.1941 tarih 4/21)
    Yukarıda sözü edilen ilkelerin ve yasa maddelerinin ışığı altında olaya yaklaşıldığında bir kimsenin ehliyetinin tesbitinin şahıs ve mamelek hukuku bakımından doğurduğu sonuçlar itibariyle ne kadar büyük önem taşıdığı kendiliğinden ortaya çıkar. Bu durumda, tarafların gösterecekleri, tüm delillerin toplanılması tanıklardan bu yönde açıklayıcı, doyurucu somut bilgiler alınması, varsa ehliyetsiz olduğu iddia edilen kişiye ait doktor raporları, hasta müşahede kağıtları, film grafilerinin eksiksiz getirtilmesi zorunludur. Bunun yanında, her ne kadar H.U.M.K.’nun 286 maddelerinde belirtildiği gibi bilirkişinin “rey ve mutaalası” hakimi bağlamaz ise de, temyiz kudretinin yokluğu, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk gibi salt biyolojik nedenlere değil, aynı zamanda bilinç, idrak, irade gibi psikolojik unsurlara da bağlı olduğundan, akıl hastalığı, akıl zayıflığı gibi biyolojik ve buna bağlı psikolojik nedenlerin belirlenmesi, çok zaman hakimlik mesleğinin dışında özel ve teknik bilgi gerektirmektedir.
                 Hele ayırt etme gücünün nisbi bir kavram olması kişiye eylem ve işleme göre değişmesi bu yönde en yetkili sağlık kurulundan, özellikle Adli Tıp Kurumundan rapor alınmasını da gerekli kılmaktadır. Esasen Türk Medeni Kanununun 409/2. maddesi akıl hastalığı veya akıl zayıflığının bilirkişi raporu ile belirleneceğini öngörmüştür.
    Somut olaya gelince, mahkemece ehliyetsizlik incelemesi yönünden yukarıda değinilen ilkeler çerçevesinde bir araştırma yapılmaksızın neticeye gidilmiş olmasının doğru olduğu söylenemez.
    Hal böyle olunca, öncelikle kamu düzeniyle ilgili olması  sebebiyle, akit tarihinde miras bırakanın ehliyetli olup olmadığının değinilen ilkeler çerçevesinde belirlenmesi, ehliyetli olduğunun anlaşılması halinde Borçlar Kanununun 21.maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması ve ondan sonra bir hüküm kurulması gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.
    Davacıların bu yönlere değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedenden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,  18.06.2009  tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

    Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.

    Son Eklenen İçtihatlar   AYM Kararları   Danıştay Kararları   Uyuşmazlık M. Kararları   Ceza Genel Kurulu Kararları   1. Ceza Dairesi Kararları   2. Ceza Dairesi Kararları   3. Ceza Dairesi Kararları   4. Ceza Dairesi Kararları   5. Ceza Dairesi Kararları   6. Ceza Dairesi Kararları   7. Ceza Dairesi Kararları   8. Ceza Dairesi Kararları   9. Ceza Dairesi Kararları   10. Ceza Dairesi Kararları   11. Ceza Dairesi Kararları   12. Ceza Dairesi Kararları   13. Ceza Dairesi Kararları   14. Ceza Dairesi Kararları   15. Ceza Dairesi Kararları   16. Ceza Dairesi Kararları   17. Ceza Dairesi Kararları   18. Ceza Dairesi Kararları   19. Ceza Dairesi Kararları   20. Ceza Dairesi Kararları   21. Ceza Dairesi Kararları   22. Ceza Dairesi Kararları   23. Ceza Dairesi Kararları   Hukuk Genel Kurulu Kararları   1. Hukuk Dairesi Kararları   2. Hukuk Dairesi Kararları   3. Hukuk Dairesi Kararları   4. Hukuk Dairesi Kararları   5. Hukuk Dairesi Kararları   6. Hukuk Dairesi Kararları   7. Hukuk Dairesi Kararları   8. Hukuk Dairesi Kararları   9. Hukuk Dairesi Kararları   10. Hukuk Dairesi Kararları   11. Hukuk Dairesi Kararları   12. Hukuk Dairesi Kararları   13. Hukuk Dairesi Kararları   14. Hukuk Dairesi Kararları   15. Hukuk Dairesi Kararları   16. Hukuk Dairesi Kararları   17. Hukuk Dairesi Kararları   18. Hukuk Dairesi Kararları   19. Hukuk Dairesi Kararları   20. Hukuk Dairesi Kararları   21. Hukuk Dairesi Kararları   22. Hukuk Dairesi Kararları   23. Hukuk Dairesi Kararları   BAM Hukuk M. Kararları   Yerel Mah. Kararları  


    Avukat Web Sitesi