Abaküs Yazılım
1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2009/4057
Karar No: 2009/6733
Karar Tarihi: 11.6.2009

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/4057 Esas 2009/6733 Karar Sayılı İlamı

Özet:


Davacılar, miras bırakanın mal kaçırmak amacıyla bir taşınmazı davalı adına tescil ettirdiğini ve saklı paylarının ihlal edildiğini iddia ederek tasarrufların iptali ve miras paylarının adlarına tescil edilmesini veya tenkis istemiyle dava açmışlardır. Mahkeme, çekişme konusu taşınmazın davalıya muvazaalı olarak temlik edildiğine dair iddianın ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Ancak, mahkeme tenkis isteğine ilişkin bir inceleme yapmadan davanın reddine karar vermiştir. Tenkis davası, zedelenen saklı payların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan bir davadır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın saklı payları zedeleyen işlem yapmış olmasıdır. Mahkeme, tenkis isteği yönünden yeterli inceleme yapmadığı için kararında hata yapmıştır. Kararda bahsedilen kanun maddeleri ise, Medeni Kanunun 564, 565, 570 ve 561. maddeleridir.
1. Hukuk Dairesi         2009/4057 E.  ,  2009/6733 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : OSMANİYE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
    TARİHİ : 28/05/2007
    NUMARASI : 2005/845-2007/335

    Taraflar arasında görülen davada;
    Davacılar,miras bırakanın mal kaçırmak amacıyla 1203 ada 1 parsel sayılı taşınmazı bedelini ödeyerek satın alıp davalı adına tescil ettirdiğini,davalının baskı ve hilesi ile tescilin yapıldığını,temlik ile saklı payının ihlal edildiğini,murisin vekili sıfatıyla hareket eden davalının murisin banka hesaplarını da boşalttığını ileri sürüp tasarrufların iptali ile miras paylarının adlarına tesciline,olmadığı taktirde tenkisine karar verilmesini istemişlerdir.
    Davalı,davanın zaman aşımı süresinde açılmadığını,dava konusu taşınmazın yıllardır murisin bakımını yaptığından minnet duygusu ile kendisi adına tescil edildiğini,mal kaçırma ve saklı payı ihlal kastının bulunmadığını,iddiaların doğru olmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
    Mahkemece,çekişme konusu taşınmazın davalıya temlikinin muvazaalı olduğu iddiasının ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
    Karar,davacılar tarafından süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla,tetkik hakimi Emine Solmazlar’ın raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Duruşma isteği tebliğat gideri karşılanmadığından reddedildi. Gereği görüşülüp, düşünüldü.    
    Dava, muris   muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde tenkis isteğine ilişkindir.
    Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
    Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; çekişme konusu ..  parsel sayılı taşınmazı davalının 07.01.2003 tarihli akitle dava dışı E...D.... den satış suretiyle edindiği anlaşılmaktadır.
    Davacılar, anılan temlikte satış bedelini murisin ödediğini ileri sürerek eldeki davayı
    açmıştır. Mahkemece, miras bırakanın üçüncü kişiden bedelini ödeyerek (gizli bağış) taşınmazı davalı adına tescil ettirme işleminde 01.04.1974 tarih, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmadığı gözetilerek tapu iptali ve tescil isteği yönünden davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Davacıların bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
    Davacıların diğer temyiz itirazlarına gelince; davacılar tapu iptali ve tescil isteği yanında tenkis isteğinde de bulunmuşlardır.
    Ne var ki, mahkemece tenkis isteği yönünden bir araştırma ve inceleme yapılmış değildi               Bilindiği üzere; tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (tebberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul;miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile  kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür.Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu mameleki kıymetler ile, iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Miras bırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bir aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir. Aktiften belirtilen borçların indirilmesi net terekeyi oluşturur. Tereke bu şekilde tesbit edildikten sonra mirasın açıldığı tarihteki fiyatlara göre değerlendirilmesi yapılarak parasal olarak miktarının tesbiti gerekir. (MK.565) Miras bırakanın Medeni Kanunun
    564. maddesinde belirlenen saklı paya tecavüz edip etmediği bulunan bu rakam üzerinden hesaplanır. Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve subjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belilenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zeleleme kastının varlığından söz edilemez.  
    Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya Medeni Kanunun 565. maddesinin 1,2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken Medeni Kanunun 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirascılardan ise aynı kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir. Bu işlem sırasında dava edilmeyen kişi veya tasarrufların tenkisi gerekeceği sonucu çıkarsa davacının onlardaki hakkını dava etmemesinin davalıyı etkilemeyeceği ve birden çok kişiye yapılan teberru tenkise tabi olursa 563. maddede yer alan, alınanla mütenasip sorumluluk kuralı gözetilmelidir. 
    Davalıya yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiği takdirde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda (SABİT TENKİS ORANI) tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olamayacağı (MK.564) araştırılmalıdır. Bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse  bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına
    tesciline karar verilmelidir.  
    Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 564. maddedeki tercih hakkı gündeme gelecektir. Böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihinin kullanması söz konusu olamaz. Daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmaz. O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca sür"atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının kullanıldığı gündeki fiatlara göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak NAKTİN ödetilmesine karar verilmelidir    Hal böyle olunca; tenkis isteği yönünden yukarıda açıklanan ilke ve olgular doğrultusunda bir inceleme ve araştırma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.
     Davacıların bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA,  alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11.6.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

     

     

     

     


     

     

     

    Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.

    Son Eklenen İçtihatlar   AYM Kararları   Danıştay Kararları   Uyuşmazlık M. Kararları   Ceza Genel Kurulu Kararları   1. Ceza Dairesi Kararları   2. Ceza Dairesi Kararları   3. Ceza Dairesi Kararları   4. Ceza Dairesi Kararları   5. Ceza Dairesi Kararları   6. Ceza Dairesi Kararları   7. Ceza Dairesi Kararları   8. Ceza Dairesi Kararları   9. Ceza Dairesi Kararları   10. Ceza Dairesi Kararları   11. Ceza Dairesi Kararları   12. Ceza Dairesi Kararları   13. Ceza Dairesi Kararları   14. Ceza Dairesi Kararları   15. Ceza Dairesi Kararları   16. Ceza Dairesi Kararları   17. Ceza Dairesi Kararları   18. Ceza Dairesi Kararları   19. Ceza Dairesi Kararları   20. Ceza Dairesi Kararları   21. Ceza Dairesi Kararları   22. Ceza Dairesi Kararları   23. Ceza Dairesi Kararları   Hukuk Genel Kurulu Kararları   1. Hukuk Dairesi Kararları   2. Hukuk Dairesi Kararları   3. Hukuk Dairesi Kararları   4. Hukuk Dairesi Kararları   5. Hukuk Dairesi Kararları   6. Hukuk Dairesi Kararları   7. Hukuk Dairesi Kararları   8. Hukuk Dairesi Kararları   9. Hukuk Dairesi Kararları   10. Hukuk Dairesi Kararları   11. Hukuk Dairesi Kararları   12. Hukuk Dairesi Kararları   13. Hukuk Dairesi Kararları   14. Hukuk Dairesi Kararları   15. Hukuk Dairesi Kararları   16. Hukuk Dairesi Kararları   17. Hukuk Dairesi Kararları   18. Hukuk Dairesi Kararları   19. Hukuk Dairesi Kararları   20. Hukuk Dairesi Kararları   21. Hukuk Dairesi Kararları   22. Hukuk Dairesi Kararları   23. Hukuk Dairesi Kararları   BAM Hukuk M. Kararları   Yerel Mah. Kararları  


    Avukat Web Sitesi