Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/5510 Esas 2009/6691 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2009/5510
Karar No: 2009/6691

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/5510 Esas 2009/6691 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, korunması gerekli kültür varlığı niteliğindeki taşınmazın yeni yapılaşmaya izin verilmemesi gerektiğini iddia ederek yıkım ve eski haline getirme talep etmiştir. Mahkeme, koruma kurulundan izin alınmaksızın yıkılan evin yerine yeni inşaat yapıldığını belirleyerek davayı kabul etmiştir. Ancak, davanın taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve bu hakkın para ile değerlendirilebileceği gerekçesiyle karar ve ilam harcının davalıdan tahsil edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle davalının harçtan muaf olduğuna dair karar bozulmuş ve nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsil edilmesine hükmedilmiştir. Kanun maddeleri ise Humk madde 413 ve Harçlar Kanunu'nun 26, 27, 28, 30 ve 32. maddeleridir.

1. Hukuk Dairesi 2009/5510 E. , 2009/6691 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : HARRAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 01/05/2008
NUMARASI : 2007/186-2008/54

Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, kayden davalı M... ait .. parsel sayılı taşınmazın .. derece sit alanı içerisinde bulunduğunu, korunması gerekli kültür varlığı olması nedeniyle yeni yapılaşmaya izin verilmediğini, davalı Ö.. 2863 Sayılı Yasa hükümlerine aykırı biçimde inşai faaliyette bulunduğunu ileri sürerek elatmanın önlenmesi, yıkım ve eski hale getirme isteğinde bulunmuştur.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerindeki korunması gerekli kültür varlığı niteliğindeki kargir evin koruma kurulundan izin alınmaksızın yıkıldığı ve yeni inşaat yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı Ö..K.. tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi . raporu okundu, düşüncesi alındı.Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.

Dava, Sit alanına elatmanın önlenmesi ve yıkım isteğine ilişkin olup, mahkemece çekişmeli taşınmaz üzerindeki korunması gerekli kültür varlığı niteliğindeki kargir evin koruma kurulundan gerekli izin alınmaksızın yıkılarak yerine yeni inşaat yapıldığının belirlenmesi suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalının bu yönlere değinen temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine;
Ne var ki, davanın taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Bu tür bir davada HUMK:"nun 413 maddesi ile 492 sayılı harçlar kanununun 26.27.28.30 ve 32 maddelerinde öngörüldüğü biçimde işlemin yerine getirilmesi ve gerekli harcın alınması zarureti vardır.
Bilindiği üzere, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış, değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesini hükme bağlamıştır Somut olayda, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği halde davacının harçtan muaf olduğundan bahisle harç alınmasına yer olmadığı yönünde karar verilme cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca, belirlenecek nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekirken, bu yönde hüküm kurulmamış olması doğru değildir.
Bu husus aleyhe bozmanın istisnasını teşkil etmesi nedeniyle, davalının bu yöne değinen temyiz itirazlarının kabulüne, hükmün açıklanan nedene hasren HUMK’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, alınan peşin hacrın temyiz edene geri verilmesine,11.6.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.