Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, idarelerinin mülkiyetinde bulunan 196 ada parsel sayılı taşınmaza, davalının odunluk ve bahçe yapmak suretiyle müdahale ettiğini ileri sürerek, elatmanın önlenmesi, yıkım ve ecrimisil isteğinde bulunmuştur.
Davalı, taşınmaza herhangi bir müdahalesinin olmadığını, istenilen ecrimisilin fahiş olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.
Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, yıkım ve ecrimisil isteklerine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davanın belirtilen niteliğine göre taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Bu tür harca tabi davanın açıldığının kabul edilebilmesi için HUMK"nun 178.maddesi gereğince başvurma harcı ile nisbi karar ve ilam harcının peşin alınmasının yanısıra, davaya devam edilip, karara bağlanarak çekişmenin giderilebilmesi açısından HUMK"nun 413, 492 sayılı Harçlar Kanununun 26, 27, 28, 30 ve 32.maddelerinin öngördüğü işlemin yerine getirilmesi ve harcın alınması zorunludur.
Hemen belirtilmelidir ki, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış, değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (res"en) gözetilmesini hükme bağlamıştır. 492 Sayılı Kanunun 32.maddesinde de yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe takip eden işlemlerin yapılamayacağı ifade edilmiştir.
Öte yandan, Vakıflar idaresi 5018 sayılı yasa uyarınca hususi bütçeye tabi olup, 5737 sayılı Vakıflar Kanunun 77. maddesindeki “...Tüm iş ve işlemleri, her türlü vergi, resim, harç ve katılım payından istisnadır.” Hükmünün yargı harçlarını kapsamadığı, dolayısıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün harçtan da muaf olmadığı Hukuk Genel Kurulunun 24.12.2008 tarih 18-777 esas ve 2008/788 sayılı kararı ile benimsenmiştir.
Bu durumda, davacı vakıflar idaresinin harç yatırmaksızın dava açtığı gözetildiğinde sonradan da harç ikmal edilmediği halde, yargılamaya devam edilerek işin esası hakkında karar verilmiş olmasının doğru olduğu söylenemez.
Hal böyle olunca, davacı idareye harç ikmali yaptırılması, ondan sonra yargılamaya devam edilerek işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir. Bu husus aleyhe bozma yasağının istisnasını teşkil ettiğiniden tarafların temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedene hasren HUMK"nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 05.06.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
