Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı-karşı davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-karşı davalı vekili Avukat ... geldi. Davalı-karşı davacı vekili gelmedi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı-karşı davalı avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl ve karşı dava arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmış olup asıl davada davacı karşı davalı arsa sahibi sözleşmenin geriye etkili feshi, tapu iptâl tescili, tapu üzerinde bulunan şerhlerin terkini, fesih nedeni ile uğranılan zararların tazmini ile inşaata yapılan el atmanın önlenmesi, bunun mümkün olmaması halinde ise ayıplı ve eksik işlerin bedelinin tahsili, düşük verilen m2’nin tapusunun iptâli ya da bedelinin tahsili, geç teslim nedeni ile uğranılan kira kaybının tahsili, numaralandırma sisteminin değiştirilmesi sonucu uğranılan zararlar ile iskân alınmaması nedeni ile oluşan değer kaybının tazminini talep etmiş, davalı karşı davacı yüklenici ise karşı davasında tapular üzerinde mevcut olan ipoteğin fekkini talep etmiş, mahkemece ıslah da değerlendirilerek asıl ve karşı davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davacı-karşı davalı arsa sahibi vekilince temyiz edilmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevî ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin, geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup, yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. 30. maddede ise muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 409"uncu maddesinde gösterilen süre içinde
dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. 6100 sayılı HMK"da yapılan yollama nedeniyle 409"uncu maddenin yerini HMK 150. madde almıştır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.Nispî karar ve ilâm harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Somut olayda; karşı dava dilekçesinde harç 1.000,00 TL olarak gösterilerek B blok 1, 2, 3, 5 ve 15 C blok 14 nolu bağımsız bölümlere ait tapuların üzerindeki teminat ipoteklerinin kaldırılması talep edilmiştir ve belirli olan ipotek bedelleri üzerinden harç tamamlatılmadan yargılamaya devam edilip hüküm kurulmuştur. Kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamıştır. Ayrıca, davacı dava dilekçesinde taleplerini, maddeler halinde kuruşlandırarak belirtmiş ve sözleşmenin geriye etkili feshi ile tapu iptâl tescil, tapu üzerinde bulunan şerhlerin terkini, fesih nedeni ile uğranılan zararların tazmini ile inşaata yapılan el atmanın önlenmesi, bunun mümkün olmaması halinde ise fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak davacıya ait bağımsız bölümler ile ortak yerlerin kötü nitelikli malzeme ile yapılmasından kaynaklanan zarar için 20.000,00 TL, eksik imalâtlar için 20.000,00 TL, eksik verilen 137,40 m2’nin devri ya da bedeli için 10.000,00 TL, gecikme nedeni ile oluşan kira kaybı için 60.000,00 TL, sözleşmede hüküm altına alınan ve inşaat bitene kadar davacı-karşı davalıya verilmesi gereken 2 adet dairenin kira bedeli için 20.000,00 TL, numaralandırma sisteminin değiştirilmesi sonucu uğranılan zarar için 10.000,00 TL ve iskân alınmaması sebebi ile oluşan değer kaybı için 60.000,00 TL olmak üzere 200.000,00 TL’nin tahsilini istemiş, yargılama sırasında sunduğu ıslah dilekçesinde ise ortak yerdeki eksik ve ayıp bedelinden davacı payına düşen 26.441,43 TL, kira bedeli olarak 92.400,00 TL, iki dairenin kira bedeli için 9.600,00 TL, yedi dairenin iskân bedeli için 24.500,00 TL ve yedi adet dairenin eksik iş bedeli olan 86.093,28 TL olmak üzere toplam 239.034,71 TL alacakları olduğunu belirterek alacaklarını 39.034,71 TL arttırarak ıslah ettiklerini bildirmiştir. Davacı, dava dilekçesinde taleplerini kalem kalem kuruşlandırarak belirtmesine rağmen ıslah dilekçesinde hangi talebini ne miktarda arttırdığını açıklamamıştır. Bu durumda, mahkemece HMK"nın 31. maddesinde düzenlenen “hakimin davayı aydınlatma ödevi” kapsamında ıslah dilekçesini açıklatmaması usul ve yasaya aykırı olmuştur.Bu durumda mahkemece; karşı davaya ilişkin olarak davalı-karşı davacıya, fekki istenen ipotek bedelleri değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise harcı yatırılmayan kısımlar yönünden dosyanın işlemden kaldırılması ve asıl davaya yönelik olarak da davacı-karşı davalı vekiline ıslahı ile hangi kalemi arttırdığının açıklaması için süre verilerek açıklama sonucuna göre talepler ve ıslah ile arttırılan miktarlar dikkate alınarak davanın sonuçlandırılması gerekmektedir.Yukarıda açıklanan nedenlerle; bozma sebeplerine göre davacı-karşı davalının diğer temyiz itirazları bu aşamada incelenmeksizin kararın bozulması uygun görülmüştür.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalının temyiz itirazının kabulü ile hükmün davacı karşı davalı yararına BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacı-karşı davalıya verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 437,00 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacı-karşı davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 10.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.