Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/4605 Esas 2009/5769 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2009/4605
Karar No: 2009/5769

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/4605 Esas 2009/5769 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, ortak miras bırakanın satın aldığı taşınmazları davalılar adına tescil etmesini muvazaalı olarak nitelendirerek, satışın ve tapunun iptali ile tescil istemiş. Mahkeme, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar vermiş. Ancak temyiz edilen kararda, muvazaalı temlik iddiasının gizli bağış niteliğinde olduğu ve tenkis talebinde bulunulabileceği belirtilmiş. Bu nedenle hak düşürücü sürelerin geçmesi gerekli olmadığından davanın reddine karar verilmesi doğru değilmiştir. Kararda, Tenkis davası hakkında Türk Medeni Kanunu'nun 560 ilâ 571. maddelerine yer verilmiş.
Detaylı açıklama:
Miras muvazaasına dayalı davanın gizli bağış niteliği taşıması nedeniyle İnançları Birleştirme Kararı uygulanamaz. Muvazaalı temlik iddiası tenkis talebine konu edilebileceği gibi, dava gizli bağış niteliğinde olup tenkisle ilgili hak düşürücü sürelerin geçmesi gerekli değildir. Bu nedenle, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi doğru değildir. Tenkis davası hakkında Türk Medeni Kanunu'nun 560 ilâ 571. maddeleri uygulanır.

1. Hukuk Dairesi 2009/4605 E. , 2009/5769 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : ANKARA 14. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/02/2009
NUMARASI : 2008/318-2009/42

Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, ortak miras bırakanın 9363 ada 5 parsel sayılı taşınmazda 16 ve 17 nolu bağımsız bölümleri 3.kişiden 24.12.1988 tarihinde haricen satın aldığını, ancak 10.1.1989 tarihinde 16 nolu bağımsız bölümün davalı oğlu R.. adına 17 nolu bağımsız bölümün ise ikinci eşi olan H... adına tescil ettirdiğini, anılan daireler karşılığında davalıların miras bırakana ödeme yapmadıklarını, işlemlerin kendisinden mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürüp, satışın ve tapunun iptali ile tescil isteğinde bulunmuştur.
Davalılar, tenkis davasının zamanaşımının dolduğunu, çekişmeli taşınmazların alımı sırasında miras bırakanın, kendilerinin vekili ve temsilcisi sıfatıyla malikle pazarlık yaptığını, satış bedellerini ise kendilerinin ödediklerini, iddiaların doğru olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, “yerinde görülmeyen davanın hak düşürücü süre dışında açıldığından reddine” karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.
Davacı, miras bırakanın üçüncü kişiden haricen satın aldığı taşınmazların davalılar adına tescilini sağladığını ve bu işlemlerin muvazaalı olduğunu ileri sürerek, iptal ve tescil isteğinde bulunmuştur.
İddianın açıklanan niteliği ve ileri sürülüş biçimi itibariyle davada muris muvazaası hukuksal nedenine dayanıldığı açıktır.
Ancak, bilindiği üzere bu tür bir temlikin gizli bağış niteliği taşıması nedeniyle olayda 1.4.1974 tarih ve 1/2 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri yoktur. Zira, anılan İnançları Birleştirme Kararının uygulanabilmesi için miras bırakanın bizzat adına kayıtlı bir taşınmazı mirasçısından mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak temlik etmiş olması gerekir.
Oysa, somut olaydaki temlik iddiası yukarıda açıklandığı üzere "gizli bağış" niteliğinde olup, ancak tenkis talebinde bulunulabilir ise de, eldeki davada bu tür bir istemde de bulunulmamıştır.
Hal böyle olunca; yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda değerlendirme yapılması gerekirken, Türk Medeni Kanununun 560 ilâ 571. maddelerinden sözedilerek tenkisle ilgili hak düşürücü sürelerin geçtiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir.
Davacının, temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 14.5.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.