Danıştay 6. Daire 2017/5456 Esas 2020/13274 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/5456
Karar No : 2020/13274

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : …, .., …, …, …, …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Kartal ilçesi, … Mahallesi, … mevki, … ada, … sayılı parseli kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesine istinaden parselasyon yapılmasına yönelik … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu işlemde 471,09 metre karelik yoldan ihdas edilen alanın davalı idare adına uygulamaya dahil edilerek kapatılan kadastral yolun düzenleme ortaklık payının düşürülmesinde kullanılmamasında ve davalı idareye yer tahsisi yapılmasında hukuka uygunluk olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu alanda plan değişikliği yapılarak parsellerin önünden geçen yolun 3 metre kaydırıldığı, oluşan kadastral boşluğun imar uygulamasına dahil edildiği, DOP kesintisinin bu alandan karşılandıktan sonra kalan kısmın ihdasen tescil edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesince, mahallinde düzenlenen keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor hükme esas alınarak yoldan ihdas bulunduğu gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş ve bölge idare mahkemesince istinaf talebi reddedilmişse de uyuşmazlıkta, düzenleme alanındaki hiçbir parselden DOP alınmaması karşısında, kapanan yol fazlasının Tapu Kanununun 21. maddesi uyarınca belediye adına tescil edilmesinde mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır. Dava dosyasındaki belgelerin incelenmesinden, davacılara kadastral parsellerinin bulunduğu yerde oluşturulan imar parselinden hisseleri oranında tahsis yapıldığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İstanbul ili, Kartal ilçesi, … Mahallesi, … mevki, … ada, … sayılı parseli kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanununun Ek 1. maddesine istinaden parselasyon işlemi belediye encümeninin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanmıştır.
Davacılar tarafından, belediyenin kendi parsellerinde hissedar yapılarak kendilerine müstakil parsel verilmediği ileri sürülerek parselasyon işlemine itiraz edilmiştir.
İtirazın zımnen reddi üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu; belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar sahanın, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında düzenleme ortaklık payı olarak düşülebileceği, ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık paylarının, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemeyeceği, hükme bağlanmıştır.
Öte yandan Tapu Kanununun 21. maddesinde, köy ve belediye sınırları içinde kapanmış yollarla yol fazlalarının köy veya belediye namına tescil olunacağı, hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Parselasyon işleminin amacı; imar planı, plan notları ve yönetmeliğe göre imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturulması ve yol, yeşil alan gibi kamu alanlarının (düzenleme ortaklık payı olarak) imar parsellerinde oluşan değer artışı karşılığında düzenlemeye giren parsel maliklerinden bedelsiz alınarak kamunun eline geçmesini sağlamaktır.
Yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların plan, fen, sağlık ve çevre koşullarına uygun oluşmasını sağlamak amacıyla düzenlenmiş olan 3194 sayılı Yasanın 18. maddesiyle ilgili idareye, düzenlemeye tabi tutulan taşınmaz maliklerinden, götürülen hizmetten dolayı bir karşılık alma yetkisi verilmekte ve kamu alanları için bedelsiz olarak alınan bu kısıma karşılık malikin kalan taşınmazı tasarrufuna özgülenmekte olduğundan, imar planı kararı ile arzdaki fiili kullanımı sona eren daha önce kamu hizmeti için kullanılan kadastral yolların, imar planı ile kamu hizmetine ayrılan alanların bulunması karşısında, parselasyon işlemiyle yine kamu hizmetleri alanına tahsis edilmesi gerekmektedir.
Düzenleme sahasında kadastral aşamada maliki olmadığı, kapanan yollardan ihdas suretiyle adına tescili yapılan taşınmazlar bakımından ilgili idarenin, kadastral taşınmaz malikleri gibi nitelendirilmesi söz konusu değildir. Başka bir ifadeyle belediyenin kadastral maliki olmadığı, Tapu Kanununun 21. maddesi uyarınca yoldan ihdas ederek maliki olduğu taşınmazlar 3194 sayılı Yasanın 18. maddesinin uygulanması sırasında kamu alanına terk edilmelidir. Parselasyona ilişkin düzenleme sınırı içinde umumi hizmetlere ayrılan alanın bulunmaması durumunda ise kapanan kadastral yolun Tapu Kanununun 21. maddesine göre belediye adına tescil edilmesi mümkündür.
İdare Mahkemesince, mahallinde düzenlenen keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor hükme esas alınarak yoldan ihdas bulunduğu gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş ve bölge idare mahkemesince istinaf talebi reddedilmişse de uyuşmazlıkta, düzenleme alanındaki hiçbir parselden DOP alınmaması karşısında, kapanan yol fazlasının Tapu Kanununun 21. maddesi uyarınca belediye adına tescil edilmesi ve davalı idareye yer tahsis edilmesinde yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava dosyasındaki belgelerin incelenmesinden, davacılara kadastral parsellerinin bulunduğu yerde oluşturulan imar parselinden hisseleri oranında tahsis yapıldığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 22/12/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.