Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2012/1984 Esas 2012/2413 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil


... ile Hazine aralarındaki tescil davasının kabulüne dair Divriği Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 02.11.2010 gün ve 358/181 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine temsilcisi tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili, dava dilekçesinde; Sivas İli, Divriği İlçesi, Madenli Köyünde kain olan mevki ve sınırları dava dilekçesinde belirtilen yaklaşık 20.000 m2 taşınmazın, yaklaşık 40 yıl önce çay yatağı iken çay yatağının kendiliğinden yön değiştirmesi üzerine masraf ve emek sarf etmek suretiyle vekil edeni tarafından imar ve ihya edilmek suretiyle tarıma elverişli hale getirildiğini, üzerine meyve ve kavak ağaçları diktiğini, vekil edeninin nizasız fasılasız olarak malik sıfatıyla 40 yıldır zilyet olduğunu açıklayarak taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Hazine temsilcisi, yargılama oturumlarında ve keşif sırasında davaya konu taşınmazın dere yatağı vasfında olduğunu, özel mülkiyete konu olabilecek yerlerden olmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile “Sivas İli, Divriği İlçesi, Madenli Köyünde bulunan ve fen bilirkişi raporunda A harfiyle gösterilen 6649,09 metrekarelik kısmen bahçe vasfıyla adanın son parsel numarası verilerek davacı ... adına tapuda kayıt ve tesciline” karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik ve imar-ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK.nun 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14 ve 17. maddeleri gereğince açılan tescil davasıdır.
Davaya konu taşınmaz, fen bilirkişisi Yasemin Şimşek tarafından düzenlenen 8.7.2009 tarihli rapor ve krokiye göre Madenli Köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında dere yatağı olarak kadastro harici bırakılan yerlerdendir. Ziraat bilirkişisi ... tarafından düzenlenen 7.7.2009 tarihli rapora göre davaya konu taşınmaz çay yatağı vasfındadır. Jeoloji bilirkişisi ...15.7.2009 havale tarihli raporunda, davaya konu taşınmazın dere yatağının taşkın sınırları içinde yer aldığını, daha önceki yıllarda taşkınlarla dere yatağının yapısının yer yer genişlediğini, davacının kullandığı alanın derenin etkilediği alan olarak görüldüğünü açıklamıştır. Bu durumda davaya konu taşınmazın dere yatağı olduğunun ve derenin etki alanında kaldığının kabulü gerekir.
Kural olarak, dere yatakları Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdendir. Aktif dere yatakları ile derenin etki alanında kalan yerlerin zilyetlikle kazanılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, aktif dere yatağında ve etki alanında bulunmayan bir yer koşulları mevcut olduğu taktirde niteliğine göre zilyetlikle ve imar-ihya yoluyla kazanılabilir. Davaya konu taşınmaz niteliği itibariyle kazanmayı sağlayan zilyetlik ve imar-ihya sebebiyle kazanılması mümkün olmayan yerlerden olduğundan, mahkemece davanın reddine karar vermek gerekirken, yasal ve hukuki olmayan düşüncelerle yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru olmamıştır.
TMK.nun 713/3. maddesine göre; tescil davası Hazineye ve ilgili kamu tüzel kişilerine veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarına karşı açılır. Dava yasal hasım olan Madenli Köyü Tüzel Kişiliğine yöneltilmeden açılarak yürütülmüş ise de, bu lazimenin yerine getirilmemesi sonuca etkili bulunmadığından bozma nedeni yapılmamış, bu hususun eleştirilmesiyle yetinilmiştir.
Davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları tüm bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 02.04.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.