MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

1. Taraflar arasındaki “tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Bakırköy 18. İş Mahkemesince verilen davanın usulden reddine ilişkin karar davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davacı...Mağazacılık Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na (4447 sayılı Kanun) eklenen geçici 10. madde ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği (Yönetmelik) madde 103/4. hükümlerine dayanarak geçmiş dönemlere ilişkin olarak sigorta prim teşvikinden yararlanmaya yönelik yaptığı 26.03.2015 tarihli başvurunun davalı Kurum tarafından altmış günlük idari cevap süresinde cevap verilmeyerek zımnen reddedildiğini, davacı şirketin prim teşvikinden yararlanmak için daha önce yaptığı başvurularında 18.03.2015 tarihli ve 2015/10 sayılı İç Genelge gerekçe gösterilerek reddedildiğini ileri sürerek; davalı Kurumun zımnen red işleminin iptalini ve davacı şirketin anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri çerçevesinde ilgili sigorta prim teşviki uygulamasından geçmiş dönemler bakımından yararlanma talebini içeren 26.03.2015 tarihli başvurusunun hukuka uygun olduğunun tespitini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK/Kurum) vekili cevap dilekçesinde; uygulamanın usul ve esaslarının Kurumun 2015/10 sayılı Genelgesinde açıklandığını, geçmişe yönelik sigorta prim teşvikinden yararlandırmanın mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararı:
6. Bakırköy 18. İş Mahkemesinin 07.03.2016 tarihli ve 2015/574 E., 2016/53 K. sayılı kararı ile; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun (5510 sayılı Kanun) 81/1-ı maddesinde düzenlenen %5 puanlık sigorta prim teşviki ve 4447 sayılı Kanun’un 10. maddesindeki prim desteği uygulamasında Kuruma ödenecek primin işveren hissesinin Kanunlarda belirtilen kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacağından bu tutarın ister Hazine tarafından karşılanmaması ister işverenin bu tutarı davalı Kuruma hataen ödemiş olması isterse de bu hususta ki talebinin davalı Kurum tarafından reddedilmesi durumunda sebepsiz zenginleşen Hazine olacağı, bu durumda husumetin Hazineye yöneltilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın pasif husumet yokluğu (davalı sıfatı) nedeni ile dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Özel Dairenin Bozma Kararı:
7. Bakırköy 18. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Yargıtay (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin 04.05.2016 tarihli ve 2016/7639 E., 2016/8073 K. sayılı kararı ile; “..5510 sayılı Kanun"un 81/1-(ı) bendinde düzenlenen prim teşviği, 5510 sayılı Kanun"a 5763 sayılı Kanun"un 24.maddesi ile eklenmiş olup 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Uyuşmazlık, ihale konusu iş nedeniyle Kuruma yapılan bildirim ve prim ödemesi esnasında 5510 sayılı Kanun"un 81/1-(ı) bendi kapsamında %5 oranındaki prim teşvikinden yararlanamayan davacı işverenin, bu hakka sahip olup olmadığı noktasında toplanmakta olup, başvurunun reddi ile Kurum muaraza çıkartmıştır.
Hal böyle olunca mahkemece, işin esasına girilip davacı işverenin prim teşvikinden yararlanma hakkına sahip olup olmadığı hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile pasif husumet (davalı sıfatı) yokluğundan davanın reddi yönünde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...” gerekçesi ile karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
9. Bakırköy 18. İş Mahkemesinin 28.11.2016 tarihli ve 2016/241 E., 2016/542 K. sayılı kararı ile; önceki gerekçelerle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 10. madde ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 103. madde 4. fıkrasındaki hükümlere dayanarak, geçmiş dönemlere ilişkin belge türü veya Kanun numarası hatalı seçilerek verilen aylık prim ve hizmet belgelerini düzelterek 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 10. maddesinde düzenlenen sigorta prim teşvikinden yararlanmak için yapılan başvurunun reddine ilişkin açılan Kurum işleminin iptali davasında davacı şirketin Sosyal Güvenlik Kurumuna husumeti yöneltip yöneltemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
12. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında öncelikle; taraflar arasındaki uyuşmazlık 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 10. madde ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 103. maddesinin 4. fıkrasındaki hükümlere göre geçmiş dönemlere ilişkin belge türü veya Kanun numarası hatalı seçilerek verilen aylık prim ve hizmet belgelerini düzelterek 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu geçici 10. maddesinde düzenlenen sigorta prim teşvikinden yararlanma talebine ilişkin olduğu hâlde Özel Dairece 5510 sayılı Kanun’un 81/1-(ı) bendindeki teşvik indirimini öngören düzenlemeye yönelik olduğu tespiti çerçevesinde verilen bozma kararının dosya kapsamına uygun olup olmadığı; buradan varılacak sonuca göre dosyanın Özel Daireye gönderilmesinin gerekip gerekmediği hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
IV. GEREKÇE
13. Yapılan incelemede davacı şirketin 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 10. maddede düzenlenen prim teşvikinden yararlanma talebinin davalı Kurum tarafından zımnen reddedilmesi üzerine eldeki davanın açıldığı, mahkemece davanın pasif husumet (davalı sıfatı) yokluğu nedeniyle dava şartı noksanlığından usulden reddine karar verildiği, Özel Dairece uyuşmazlığın 5510 sayılı Kanun’un 81/1-(ı) bendindeki teşvik indirimi düzenlemesine ilişkin olduğu yönündeki tespit çerçevesinde yapılan değerlendirmeler kapsamında hükmün bozulduğu anlaşılmıştır.
14. Görüldüğü üzere uyuşmazlık 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 10. maddede düzenlenen prim teşvikine ilişkin olduğu hâlde Özel Dairece 5510 sayılı Kanun’un 81/1-(ı) bendindeki teşvik düzenlemesi kapsamında değerlendirilmesi nedeniyle bozma kararının maddi hataya dayandığı kabul edilmelidir.
15. O hâlde ortada 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 297 vd. maddelerine uygun olarak tesis edilmiş bir bozma kararı bulunmayıp ilk karara karşı ileri sürülen temyiz itirazları karşılanmadığı gibi, Özel Daire kararındaki gerekçelere direnilerek verilen direnme kararı da hüküm ifade etmeyecektir.
16. Hâl böyle olunca, mahkemenin ilk kararına yönelik temyiz incelemesinin usulüne uygun olarak yapılabilmesi için Özel Daire bozma kararı ile mahkemenin direnme kararının kaldırılmasına ve dosyanın Özel Dairesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Maddi hataya dayalı Özel Daire bozma kararı ile bu karara dayalı olarak verilen direnme kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk karara yönelik temyiz itirazlarının yöntemince incelenebilmesi için dosyanın YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 01.06.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.