Danıştay 6. Daire 2019/17120 Esas 2020/13282 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17120
Karar No : 2020/13282

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turizm İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 19/12/2018 tarih ve E:2017/210, K:2018/10402 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi.
Danıştay Dava Daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir. Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar ise adı geçen yasa maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymamaktadır.
Bu nedenle kararın düzeltilmesi isteminin reddine, yargılama giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 22/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):

Dava, … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada … parsele ilişkin kısmına yönelik yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın Koruma Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ile belirlenmiş geçiş dönemi yapılaşma koşullarına dayanarak İstanbul I numaralı KTVKBK … tarihli, … sayılı kararı ile hmax: 9.50 mt yapılaşma hakkı verildiği, İstanbul I numaralı KTVK … tarihli, … sayılı kararı ile hmax: 9,50 yapılaşma hakkı verildiği, 1/1000 ölçekli Eminönü Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planında taşınmazın hmax: 12,50 yapılaşma koşullu T2 ticaret alanında kaldığı, bu planın ... İdare Mahkemesinin … tarih ve K:… sayılı kararıyla iptaline karar verildiği, Fatih ilçesi için … tarihli, … sayılı geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları belirlendiği, iptal kararının ardından Fatih İlçesi için yeni geçiş dönemi ve koruma esasları belirlenmiş ancak bu kararlar Danıştay Ondördüncü Dairesinin 20/01/2011 tarih ve 2011/10372 sayılı kararıyla iptal edildiği, İstanbul IV Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun … tarihli, … sayılı kararlarıyla … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki ihya koşulunun kaldırılmasına ve belirlenen geçiş dönemi yapılaşma koşulları doğrultusunda dava konusu taşınmaz üzerinde hmax:15.5 mt irtifada yapılaşma sürecinin başladığı, söz konusu koruma kurulu kararı sonrasında mevcut yapıya ilişkin yapı ruhsatının dayanağı … tarihli, … sayılı imar durum belgesinin düzenlendiği, yapılaşma koşullarında iptal edilen 1/1000 ölçekli Eminönü Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ilke, karar ve plan notlarının … tarihli, … sayılı geçiş dönemi koruma esasları ve koruma şartları olarak belirlendiği, dava konusu … tarihli … Tarihi Yarımada Fatih İlçesi Koruma Amaçlı İmar Planı ile taşınmazın hmax: 12,50 yapılaşma koşuluyla T2 ticaret fonksiyonu verildiği görülmüştür.
İmar planları belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus planı ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak koşulların zorunlu kıldığı biçim ve zamanda mevzuatta öngörülen yöntemlerle değiştirilebilir ve yeni kullanımlar getirilebilir.
Bu husus göz önüne alındığında mevzuat ve yargı içtihatları gereği kazanılmış hakkı bulunan taşınmazların imar planlarında bu haktan sürekli yararlanacağı kabul edilerek daha sonraki imar planlarında aynı yapılaşma hakkı tanınması ve sonraki tarihli planlarda kullanılan kararların değiştirilmemesinin imar planlama esas ve tekniklerine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Geçiş dönemi yapılaşma koşullarından yararlanarak tamamlanmış binaların imar planlarındaki yeni fonksiyonları yaşama geçirilme sürecine değin ekonomik ömürlerini sürdürene kadar varlıklarını sürdürecekleri, ancak bundan sonra yeni plan hükümlerine tabi olacakları açıktır.
2008 tarihli geçiş dönemi yapılaşma koşulları belirlenmeden önceki imar planlarında ve geçiş dönemi yapılaşma kararlarında taşınmaza hmax: 9,50 yapılaşma koşulu öngörüldüğü, 2008 tarihli koruma kurulu kararıyla taşınmaza hmax: 15,50 yapılaşma hakkı verilmişse de ve buna dayanılarak ruhsatlı olarak yapılaşılmışsa da 2012 tarihli uygulama imar planı ile hmax: 12,50 yapılaşma koşulu getirilmiştir.
Bu durumda, bölgeye ilişkin imar planlarının iptal edilmesi neticesinde belirlenen geçiş dönemi yapılaşma koşullarına göre yapı ruhsatının düzenlendiği, yapı ruhsatı idarece iptal edilmediği veya dava konusu edilmediği, geçerli ruhsata göre yapılan yapıda kazanılmış hakkın yapı ekonomik ömrünü tamamlayıncaya kadar korunacağı, kazanılmış hakkın süresiz ve koşulsuz olmadığı, geleceğe yönelik olarak idare tarafından kaldırma veya değiştirme işlemiyle kazanılmış hakkın ortadan kaldırılabileceği, kaldı ki dava konusu uyuşmazlıkta davacıya geçiş dönemi yapılaşma koşullarında verilen yüksek yapılaşma hakkının idarenin sonraki imar planıyla korunmadığı, imar planlarının da genel düzenleyici nitelikte, soyut, objektif işlemler olması sebebiyle imar planlarına ilişkin kazanılmış hak kapsamında taşınmazın fonksiyonunun veya yapılaşma haklarının süresiz olarak korunmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, bilirkişi raporunda da ifade edildiği gibi, dava konusu imar planlarıyla bölgeye yönelik dava konusu koruma amaçlı uygulama imar planında üst ölçekli plan kararlarından başlayarak koruma planlaması çalışmalarında +30,+40 ve +50 kotları olarak belirlenen değerler esas alınarak tarihi yapılı çevrenin silüetinin korunmaya çalışıldığı ve bu doğrultuda plan kararlarının üretildiği, zemin kotlarına göre plan kararı olarak azami yapı yüksekliğinin belirlenmesi ve tüm Tarihi Yarımadada bütüncül bir yaklaşımla plan kararlarının oluşturulmasında şehircilik ve koruma ilkelerine aykırı bir durum bulunmadığı sonucuna varıldığından karar düzeltme isteminin kabulü ile mahkeme kararının onanmasına ilişkin daire kararının kaldırılarak mahkeme kararının bozulması gerektiği oyuyla Dairemiz kararına katılmıyorum.