Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, 03.12.2004 tarihinde meydana gelen trafik kazasının iş kazası olduğunun tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacılar ve davalılardan ... Çiçekçilik Seracılık ve Tic. Ltd. Şti., Kurum ve ... mirasçılarından ... vekilleri ile ..., ..., ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 10.07.2014 tarihli karar, Dairemizin bozma ilamı ile “…..öncelikle davalılar murisinin kendi nam ve hesabına çalışmalarının veya vergi kaydının bulunup bulunmadığı, ayrıca Kurum teftiş raporlarına göre davalılar murisinin herhangi bir şirket ortaklığının da bulunup bulunmadığı araştırılmalı, kazada kullanılan aracın maliki ile davalılar murisine nasıl ve hangi nedenle geçtiği, bu kişiler ile muris Vural arasında herhangi bir sözleşme veya kira ilişkisi mevcut ise fatura kayıtlarının bulunup bulunmadığı, dosya arasında birden çok botanik işi ile iştigal eden şirket adının geçtiği görülmekle davacıların bu şirketler nezdinde herhangi bir çalışma iddiasının bulunup bulunmadığı, diğer taraftan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 74. (818 sayılı Borçlar Kanunu 53.) maddesi hükmü gereğince, Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahip olduğu için, hukuk hâkiminin kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlı olduğu da dikkate alınarak, olayla ilgili olarak bir ceza davasının bulundğu anlaşılmakta ise de, olay öncesi, olay sırası ve olaydan hemen sonraki kolluk ifadelerinin de irdelenmesi suretiyle maddi olgu belirlendikten sonra, olayla ilgili olarak davacıların hastanelere kaldırılması sırasında, hastane kayıtları ve doktor anemnezleri irdelenmeli ve sonucuna göre, davacıların davalılar murisi nezdinde çalışmalarını bilebilecek şekilde çalışıldığı iddia edilen bahçenin de kim tarafından işletildiği hususu araştırılarak, komşu işyeri çalışanlarının bulunup bulunmadığı hususlarında ayrıntılı inceleme yapılarak dosyada mevcut deliller ile birlikte başkaca resen elde edilecek deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi” gereğine işaret edilerek araştırma ve inceleme yapılmak üzere bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
Eldeki davada ise, bozma gereklerinin yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
Mahkemece, bozma sonrasında yapılan yargılamadan, ... firmasına ait olduğu anlaşılan araç ile kazanın meydana geldiği, davalılar murisi Vural’ın kayden bu şirket ile bir ilgisinin bulunmasa da abisi olan yakınlarının şirkette hissedar oldukları ve kaza anında bu davalılar murisinin aracı kullandığı açıkça anlaşılmaktadır. Fakat olayın iş kazası olup olmadığı hakkında yeterli irdeleme ve inceleme yapılmamıştır. Buradan hareketle, öncelikle; iddia olunan faaliyetin varlığı ve ..."nin bu faaliyeti ... Seracılık Çiçekçilik Ltd. Şti lehine gerçekleştirip gerçekleştirmediği olgusu ile bu noktada ...’nin bu işin yapılması esnasında şirketle ilişkisinin ne suretle gerçekleştiği, fidan söküm işinin kimden alındığı ve ihaleli bir iş olup olmadığı, dolayısıyla sadece şoför sıfatıyla hizmet akdine dayalı olarak mı aracı kullandığı yoksa anılan şirketle bir iş ortaklığının mı bulunduğu hususları açıklığa kavuşturulmalıdır. İddia olunan işle ilgili olarak, işin kimden alındığı hususları açıklığa kavuşturulmalı, yine muris ...’nin işyeri ve vergi mükellefiyet kayıtları, ilgili rücu davasında hak sahiplerine ilişkin olarak verilen karar içeriği birlikte gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Ayrıca davalılar adına tescilli olan işyerlerinin ve buradan murisin veya davacıların sigortalılık bildirimlerinin yapılıp yapılmadığı hususları da irdelenmeli ve kaza tarihinde bordrolu tanık olarak bu işyerlerinde çalışan tanıkların tespit edilmesi ile beyanlarına başvurulduktan sonra bir karar verilmesi ile meydana gelen olay tüm yönleri ile irdelenmeli, olay öncesi, olay sırası ve sonrası araştırmalar titizlikle yerine getirildikten sonra iş kazası ise, işverenlik sıfatının hangi davalı/davalılar nezdinde gerçekleştiği açıklıkla belirlenmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davacılar ve davalılardan ... Çiçekçilik Seracılık ve Tic. Ltd. Şti., Kurum ve ... mirasçılarından ... vekilleri ile ..., ..., ..."nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davacılar ve davalılardan ... Çiçekçilik Seracılık ve Tic. Ltd. Şti. ve ... mirasçılarına iadesine, 06.07.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi