22. Hukuk Dairesi 2016/10551 E. , 2016/14479 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm duruşmalı olarak süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde avukat olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın feshedildiğini iddia ederek feshin geçersizliği ve işe iade talebinde bulunmuştur.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iddialarının yerinde olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının iş güvencesi koşullarını taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Ön inceleme yargılamanın daha çabuk ve sağlıklı sonuçlandırılabilmesi amacıyla getirilen ve yargılamanın adeta rotasını çizen bir usul hukuku kurumudur. Ön inceleme Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile dilekçelerin verilmesinden sonra ve tahkikat aşamasından önce gele yeni bir yargılama aşaması olup, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 137 ila 142. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
6100 sayılı Kanun"un 137. maddesinde, ön incelemenin kapsamı, 6100 sayılı Kanun"un 138. maddesinde ön inceleme aşamasında dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazlar hakkında verilecek kararlar, 6100 sayılı Kanun"un 139. maddesinde ön inceleme duruşmasına davet, 6100 sayılı Kanun"un 140. maddesinde ise yapılması zorunlu olan ön inceleme duruşması düzenlenmiştir.
Genel olarak 6100 sayılı Kanun"un ön incelemenin kapsamı başlıklı 137. maddesinde; dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılacağı, 138. madde dikkate alınarak öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar vereceği, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında gerektiği takdirde kararını vermeden önce, bu konuda tarafları ön inceleme duruşmasında dinleyebileceği, ön inceleme duruşmasında tarafların iddia ve savunmaları kapsamında uyuşmazlık konularını tam olarak belirleyebileceği, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapacağı, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik edeceği ve bu hususların tutanağa geçirileceği belirtilmiştir.
Kanun"un 137. maddesinin 1. fıkrasında, “ Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır. Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir.” denildikten sonra ikinci fıkrasında “ Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm uyarınca ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar ile sınırlı olmak üzere tanık dinleme, belge inceleme, bilirkişi görüşü alma, keşif yapma ve yemin teklif etme gibi işlemler yapılabilecek ancak tahkikata yönelik işlemler yapılamayacaktır.
Görüldüğü gibi Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 137. maddesinin 2. fıkrası ile birlikte gereksiz duruşmalara ilişkin uygulamadaki eski alışkanlıkların devam etmesinin kesin olarak önüne geçilmesi amacıyla Kanun koyucu, ön inceleme aşaması tamamlanmadan ve bu aşamada alınması gereken kararlar alınmadan tahkikat aşamasına geçilmesini ve tahkikat için duruşma günü belirlenmesini kesin bir ifade ile (emredici nitelikteki bir düzenlemeyle) yasaklamıştır. (H.Pekcanıtez/O.Atalay/ M.Özekes, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları,11. Bası, 2011, s.375-376). Mahkemece ön inceleme aşamasının geçilmesi zorunlu olup, ön inceleme yapılmaksızın tahkikat yapılarak karar verilmesi halinde emredici nitelikte bir hukuk kuralına riayet edilmemiş olacağı açıktır.
Somut olayda mahkemece ön inceleme yapılmadığı tensipten sonra ilk duruşmada karar verildiği görülmektedir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında mahkeme tarafından emredici nitelikteki usul hukuku kuralı ihlal edildiğinden kararın sırf bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyizlerin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.