Danıştay 13. Daire 2019/2290 Esas 2020/3794 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2290
Karar No:2020/3794

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF(DAVALILAR) :
1- … Bakanlığı (… Bakanlığı)
2- … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Aliağa ilçesi, … Köyü, … Körfezi'nde Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan 47.420,53 m²'lik alanda verilen ön izin süresinin uzatılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin İzmir Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Daire Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemi ile Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce Dairemizin … tarih ve E:…, K:… sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; dava konusu alanın da bulunduğu İzmir ili, Aliağa ilçesi, … Körfezi (Liman ve Liman Geri Hizmet Alanı) 1/5.000 ölçekli Nâzım İmar Planı değişikliği ile 1/25.000 ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nâzım İmar Planı değişikliğinin 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 9. maddesi ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca 06/03/2009 günü onaylanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu, bölgede liman kapasitelerinin yeterli olduğu, deniz dolgu alanları ve kara alanlarındaki yeşil alanları yok edecek kazıların ülkemizin doğal zenginlikleri olan kıyı alanlarımızın yapısının bozulmasına yol açacağı, çok değerli kara ve su alanlarını yok etmesinin kamu yararı ve planlama ilkeleri açısından eleştirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerektiği, alt ve üst kademe planlar arasında uyum sağlamadığı tespit edilerek, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olmadığı anlaşıldığından, hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Danıştay Altıncı Dairesi'nin 14/02/2012 tarih ve E:2009/10857 sayılı kararıyla yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, bu karara yapılan itirazın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 22/11/2012 tarih ve 2012/769 sayılı kararıyla reddedildiği, Danıştay Altıncı Dairesi'nin esas hakkındaki 01/10/2013 tarih ve E:2009/10857, K:2013/5445 sayılı kararı ile de imar planlarının iptal edildiği;
3194 sayılı Kanun'un 3. maddesi gereği, herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına aykırı maksatlar için kullanılamayacağından, yargı kararıyla öncelikle yürütmesinin durdurulmasına, sonrasında iptaline karar verilen davaya konu alanın da içinde yer aldığı imar planlarına dayanılarak, deniz alanının kıyı yatırımı (liman) alanı olarak kullanılmasına izin verilmesinin, Danıştay Altıncı Dairesi'nin anılan dosyasında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda belirlenen tespitler dikkate alındığında, kamu yararı ve hizmet gereklerini ihlâl edeceği ve planlama esaslarına aykırı uygulamalara yol açacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın ön izin süresi içinde imar planı yapılacağı yolundaki kanunî düzenlemeye aykırı olduğu, Danıştay Altıncı Dairesi'nin iptal gerekçelerini karşılayacak şekilde yeni bir imar planı yapılmasının mümkün olduğu, … Körfezi'nin liman yatırımları için uygun olduğu, Nemrut bölgesinde petrol şirketlerinin yatırımlarının olduğu, iki adet termik santral bulunduğu, bu hâli ile de doğal zenginlik ve güzelliklerden uzaklaşmış durumda olduğu, doğal zenginlik ve güzellikler adına liman yatırımının önlenmesinde kamu yararı bulunmadığı, 1996 yılından bu yana liman yatırımının önlendiği, hâlâ yürürlükte olan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında aynı yerin liman olarak gösterildiği, bu nedenle ön izin verilmesinde bir sakınca kalmadığı, denizde dolgu yapılması suretiyle liman ya da iskele inşa edilmesinde ilk olarak ön izin alınması, sonra uygulama imar planı ve uygulama projelerinin tamamlanması şeklinde uygulama yapılırken ön izin müessesesini ortadan kaldıracak şekilde işlem tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalılardan … Bakanlığı'nca savunma verilmemiş; … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nca, davacı ile noter onaylı ön izin sözleşmesinin ilk olarak 17/10/2008 tarihinde yapıldığı, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 75. maddesinde yer alan dört yılı geçmemek üzere ön izin süresinin uzatılabileceği düzenlemesi gereği ön iznin en son 17/10/2012 tarihine kadar uzatılabileceği ve bu sürenin dolmuş olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 22/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.