9. Hukuk Dairesi 2021/5322 E. , 2021/9526 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının tabi olduğu Belediye-İş Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (MASKİ) arasında 16/07/2014 tarihinde yürürlüğe giren Toplu İş Sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı Büyükşehir Yasası ile ... bünyesinde görevlendirildiğini, 15/12/2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Büyükşehir Yasası"nın geçici 1. maddesinin 10. bendine göre her şartta iş kolu değişen işçilerin de eski Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğü"nün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını maaşlara yansıtmadığını, bu hususta Salihli İş Mahkemesi"nin 2016/192 esas ve 2016/15 karar sayılı dosyasında emsal bordroları incelenip işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onaylanarak kesinleştiğini, bu emsal dosyanın açtıkları davanın haklılığını gösterdiğini, davacının bugüne kadar hep bu alacak kalemlerini eksik aldığını beyanla davacının Toplu İş Sözleşmesinden faydalandırılmasını ve Toplu İş Sözleşmesi gereğince 15/12/2014 tarihinden 15/07/2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (MASKİ) bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15/12/2014 tarihinde müvekkili idareye devredildiğini, davacı idareye geçtikten sonra 15/01/2015 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında Toplu İş Sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin zamansal olarak kapsadığı dönemin 16/07/2014-31/02/2015 tarihleri arası olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığı"nın 06/11/2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"den ayrılıp 15/12/2014 tarihinde davalı kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibariyle işçilerin üyesi bulundukları Belediye-İş Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı iş koluna geçişin vuku bulduğunu, iş kolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Kanunun madde 19/7 hükmü gereği olduğunu, 15/12/2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15/01/2015 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanunun 39/1. Maddesi uyarınca Toplu İş Sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında kimsenin yararlanamayacağını, davacının sözleşme imza edildiği an iş yerinin ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü değil ... olduğunu, ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında akdedilen Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nde çalışmayan davacıya etkili olmasının imkansız olduğunu, davacının ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nde iken tabi olduğu en son Toplu İş Sözleşmesinin 31/12/2013 tarihinde sona erdiğini, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, davalı idarenin sonradan imzalanan mevzu bahis Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nden geçen davacı gibi işçilere tesir edip etmeyeceğini davalı Bakanlığa sorduğunu, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü"nün 02/02/2015 tarihli 1160811 sayılı yazısı ile savunmalarına paralel bir şekilde, davacı ile aynı durumda olanların 15/01/2015 tarihinde akdedilen Toplu İş Sözleşmesi"nden kaynaklı olarak mali haklar elde edemeyeceğinin belirtildiğini, öte yandan davacının 24/02/2015 tarihinde yeni iş koluna uygun olarak Koop-İş Sendikası"na geçtiğini alacağı maaşta Koop-İş Sendikasınca imzalanmış Toplu İş Sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü arasında bu Toplu İş Sözleşmesi hükümleri dikkate alındığında, davacının bu hükümlerden 14.12.2014 tarihine kadar yararlanabileceği, bu tarihten sonra davalı kuruma geçişi ile birlikte 15.12.2014 tarihinden itibaren söz konusu Toplu İş Sözleşmesinin " Mali hükümlere ilişkin ücret ve ücret eklerine ilişkin kazanılmış hakları dışında" bir bütün olarak davacı hakkında artık uygulanamayacağı, çünkü bu tarih itibariyle artık ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nün işçisi olmadığı ve Toplu İş Sözleşmesi dışına çıktığı, davacının ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü"nde çalışması ile kazanılmış gerek bireysel iş sözleşmesi ve gerekse Toplu İş Sözleşmesi gereğince kazanılmış hakkını oluşturan ücret, ücret ekleri ve sosyal yardım hakları ile birlikte davalı kurum Milli Eğitim Bakanlığı bünyesine devredilmiş olacağı ve devirden önce en son ücretinin (TİS gereğince zamlı ücreti ile birlikte) ve ücret eklerinin, sosyal yardımlarının davalı Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde ödenmeye devam edilmesi gerektiği ancak 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 12. maddesinde; iş kolunu değiştiren işçinin sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ereceğinin belirlenmiş olduğu, davacının daha önce 20-Genel işler kolunda örgütlü Belediye-İş Sendikası üyesi iken, 15/12/2014 tarihinden itibaren davalı Milli Eğitim Bakanlığı bünyesine devredildiği ve bu kurumda örgütlü 10-Ticaret, Büro Eğitim ve Güzelsanatlar işkolunu kapsayan Koop. İş Sendikasına 24/02/2015 tarihinde üye olduğu, davacının çalıştığı davalı kurumda örgütlü Koop İş Sendikasına 25/03/2015 tarihinde üye olması nedeniyle, işyerinde yürürlükte olan ve Koop İş sendikası ile Kamu İş Sendikası arasında imzalanmış olan ve 01/07/2012- 30/06/2015 yürürlük süreli Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden, protokol hükümlerinden yararlanmaya başlaması ve davacı hakkında uygulanması gerektiği, hal böyle olunca ücret fark alacağı yönünden davacının aynı anda iki Toplu İş Sözleşmesi"nden faydalanacak şekilde hatalı olarak ek rapor ile yapılan hesaplamaya itibarla ücret fark alacağına hükmedilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasıyla yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, taraflar vekillerince temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Toplu iş sözleşmesi, işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında, iş sözleşmesinin yapılması, muhtevası ve sona ermesi ile ilgili hükümleri düzenlemek için yapılan, tarafların karşılıklı hak ve borçlarını, Toplu İş Sözleşmesinin uygulanması ve denetimi ile uyuşmazlıkların çözüm yollarına ilişkin hükümleri de içerebilen yazılı bir sözleşmedir.
Bilindiği üzere, bireysel iş sözleşmeleri gibi toplu iş sözleşmeleri de, çalışma koşullarının belirlenmesi açısından başvurulması gereken en önemli kaynaklardandır. Kural olarak, bir iş sözleşmesinde yer alabilecek tüm konular Toplu İş Sözleşmesi ile de düzenlenebilir. Toplu iş sözleşmesi kollektif bir hukuki düzenleme niteliğinde bulunduğundan, iş sözleşmelerinin üzerinde ve maddi anlamda kanun gibi onları etkileyecek tarzda hükümler içerir. Toplu iş sözleşmelerinde; iş sözleşmelerinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hususları düzenleyen hükümler, toplu iş sözleşmelerinin zorunlu unsurlarındandır.
Dosya içeriğinden, davacı işçinin ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünde çalışmakta iken 6360 sayılı Kanun hükümleri gereğince nihai olarak 15.12.2014 tarihinde ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğüne devredildiği anlaşılmaktadır. Davacının devirden önce ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında 15.01.2015 tarihinde imzalanan 16.07.2014 ilâ 31.12.2015 yürürlük tarihli Toplu İş Sözleşmesinden yararlanması gerektiği anlaşılmaktadır.
Davacının devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... işyerinde ise 01.07.2012 ilâ 30.06.2015 tarihleri arasında geçerli Toplu İş Sözleşmesinin yürürlükte olduğu ve daha sonra da 20.11.2015 imza tarihli 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni Toplu İş Sözleşmesinin bağıtlandığı görülmektedir. Davacı da, nakilden sonra Toplu İş Sözleşmesinin tarafı Koop İş Sendikasına üye olmuş ve üyeliği de işverene bildirilmiştir.
Toplu iş sözleşmesi özerkliği, işçi ile işveren taraflarının karşılıklı anlaşarak aralarındaki ilişkiyi düzenleyen kuralları serbestçe koyabilmelerini ifade eder . Buna göre, yeni Toplu İş Sözleşmesinde, sona eren Toplu İş Sözleşmesinde yer alan hak ve menfaatlerin işçi aleyhine değiştirilmesi mümkündür.
Ayrıca 6360 sayılı Kanun"un geçici 1. maddesinin 10. fıkrasının son cümlesine göre de “Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu İş Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu İş Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir”.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmakta olan davacının ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasındaki 16/07/2014-31/12/2015 yürülük tarihli Toplu İş Sözleşmesinden devredildiği ... işyerinde 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni Toplu İş Sözleşmesinin yürülük başlangıcı 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırılması, bu tarihten sonra ise 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni Toplu İş Sözleşmesinden yararlandırılarak davacının 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasında fark alacakların bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 25.05.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.