Mahkemesi :İş Mahkemesi

Asıl ve birleşen dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle asıl dava yönünden davanın kabulüne, birleşen dava yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum, davalı... vekilleri ile davalılar ... ve ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 9,10 ve 26. maddeleri olup, mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesindeki; “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır…” düzenlemesi getirilmiş ise de, söz konusu düzenlemenin, anılan Kanunda, yürürlüğü öncesinde gerçekleşen olaylardan kaynaklanan rücuan tazminat davalarında uygulanmasına olanak veren bir düzenleme bulunmadığı ve genel olarak Kanunların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı sonucu olarak davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 87 ve 26. maddeleridir.
16.04.2007 tarihinde...beldesi Menemen adresinde yapımı devam eden ... inşaatı unvanlı işyerinde, saat 21.45 sıralarında davalı ... döşenecek laminant parkelerini gırgır vinci ile taşıma işinde çalışmaya başladığı, sigortalının vinç kovasının balkonlara çarpmaması için bağladığı iple yükü binadan uzaklaştırmaya çalıştığı sırada vincin makaralı sisteminin yerinden çıkarak zemine düşmesi ve zeminden sekerek sigortalının başına isabet etmesi nedeniyle sigortalının yaralandığı, asıl ve birleşen davada, sigortalıya sarf edilen geçici iş göremezlik ödemeleri ve tedavi giderlerinin teselsülen tahsili istendiği, mahkemece, davalı Ege şirketi %65, davalı...şirketi %5, davalı ... %5, davalı ... %2,5, davalı ... %2,5 ve sigortalı %20 kusurlu, davalı Vertaş şirketi kusursuz kabul edilerek, asıl dava yönünden davalılar...şirketi ve Bahri yönünden davanın kabulüne, birleşen dava yönünden davalılar Şerifoğlu şirketi, Hayati ve Kemal yönünden davanın kabulüne, davalı Vertaş şirketi yönünden davanın reddine dair hüküm kurulmuştur.
Dosya kapsamındaki yapı ruhsatında; yapı sahibi ve müteahhidin ...Şti olduğu, yine...şirketi arasındaki sözleşmede , ana sözleşmenin ... şirketi arasında düzenlendiğinin belirtilerek, anılan sözleşmede ...şirketi işveren,... şirketinin asıl işveren olarak anılacağı düzenlendiği, yine Şerifoğlu şirketi ile Vertaş şirketi arasında malzeme birim fiyatı üzerinden laminat parke anlaşması bulunduğu, mahkemece, ... şirketinin asıl işverenlik sıfatı bulunup, bulunmadığı, yine davalılar Ege Şirketi, Vertaş şirketi, Şerifoğlu şirketi ile ...’ın işverenlik sıfatları, araştırılıp, irdelenmemiştir.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise; asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Mahkemece, açıklanan hususlar çerçevesinde öncelikle yapı ruhsatındaki yapı sahibi... şirketinin unvanı, iş kazasının meydana geldiği işyerine ilişkin Kurum işyeri dosyası da celbedilerek belirlenip,... şirketi ile davalılar ... şirketi ve davalı ... arasında ve anılan davalıların
birbirleri arasındaki yapılan tüm sözleşmeler celbedilerek, hukuki ilişki ve işverenlik sıfatları irdelenip, belirlenmeli, ve olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden uygun bir kusur raporu alınmalı, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları dikkate almaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar vermiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum, davalı ... vekilleri ile davalılar ... ve ...’ın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının davalı .... ile davalılar ... ve ...’a iadesine, 14.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.