Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, prim teşvikinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinafın kabulüne davanın reddine karar verilmiştir.
Ankara bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Dava, sosyal güvenlik mevzuatında prim teşviki, destek ve indirim uygulamalarından kaynaklanan uyuşmazlığa ilişkindir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, "...5510 sayılı yasanın 81.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hâzinece karşılanacağına dair düzenlemenin, 6111 sayılı Kanun 38. maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan yeni bir düzenlemeye göre, ” 01.03.2011 tarihinden itibaren, ihale konusu işlerin yapılacağı işyerlerinde, işverenlere beş puanlık prim indirimi uygulamasına son verilmiştir."” Ancak 6111 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesinde ""Bu Kanunla 4734 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler, bu Kanunun yayımı tarihine (25.02.2011) kadar ilan edilmiş veya yazılı olarak duyurulmuş ihaleler hakkında uygulanmaz.” hükmü getirilmiştir. Dava konusu 26 adet ihalenin ilanı 25.02.2011 tarihinden önceki tarihlerde yapıldığından (ihale ilanı yapılmış olup) 6111 sayılı Kanunun 38. madde hükmü bu 26 adet ihale için uygulanmayacağından, söz konusu 26 adet ihalenin 01.03.2011 tarihinden sonra da %5 hazine teşvikinden yararlanması gerekmektedir.
Dosya kapsamına ve mevzuata uygun olan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesi"nin kararın kaldırılması kararı sonrası yargılamaya devam edilmiş olup, SGK müzekkere cevabı içeriği ve 30/03/2018 tarihli rapor doğrultusunda tüm talepler yönünden aşağıdaki gibi hüküm tesisi yoluna gidilmiştir. " gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
B-BAM KARARI :
İhale konusu işlerin teşvik kapsamında olduğu süre, 01/10/2008 - 01/03/2011 tarihleri arasındaki süre ile sınırlı kalmıştır. 6111 sayılı Yasanın geçici 8. maddesi, “Bu Kanunla 4734 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler, bu Kanunun yayımı tarihine kadar ilan edilmiş veya yazılı olarak duyurulmuş ihaleler hakkında uygulanmaz.” hükmünü içermekteyse de geçici 8. maddenin, 6111 sayılı Kanun"un 176 ile 179. maddeleriyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu"nun 2, 3, 63 ve 68. maddelerinde yapılan değişikliklere yönelik olduğu belirgin olup, eldeki davayla ilgisi bulunmamaktadır. Nitekim bu husus Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 03.12.2015 tarih ve 2014/26531 Esas - 2015/21301 Karar sayılı ilamında da ifade edilmiştir.
Dolayısıyla geçici 8. Maddenin dava konusu olayda uygulanması mümkün olmadığından ve davalı Kurumca Ek 17. madde kapsamında da işlem yapılmadığından davanın konusuz kalmadığı ve reddi gerektiği gözetilmeksizin kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. Gerekçesiyle,
1-Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca kabulü ile,
2-... 1. İş Mahkemesinin 15/11/2018 gün ve 2018/296-2018/70 sayılı kararının kaldırılmasına yerine,
3-Davanın reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı vekili; mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME :
Dava, sosyal güvenlik mevzuatında prim teşviki, destek ve indirim uygulamalarından kaynaklanan uyuşmazlığa ilişkindir.
5510 sayılı Yasa"nın 81’inci maddesi hükümlerinden faydalandırılma ve fazla ödenen tutarın iadesi istemi ile açılmış eldeki davada, 5510 sayılı Yasa"nın ek 17. maddesinin 4. fıkrası hükmündeki “Görülmekte olan davalarda, ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar üçüncü fıkra hükümlerine göre mahsup veya iade edilir. Mahkemelerce, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davalarda davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Yargılama giderleri idare üzerinde bırakılır ve vekâlet ücretinin dörtte birine hükmedilir. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında ..."nca kanun yollarına başvurulmaz ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan kanun yolu başvurularından vazgeçilmiş sayılır.” İbaresinin iptali için Anayasa Mahkemesi"ne başvuruda bulunulmuş ve Anayasa Mahkemesince 19.02.2020 gün ve 2018/139 E. 2020/12 K. sayılı karar ile bu hükmün iptaline karar verilmiş ve karar 05.05.2020 tarih ve 31118 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Anayasa"nın 153. maddesi uyarınca, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamamakta ve ancak Resmi Gazete"de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmektedir. Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararlarının yasama, yürütme ve yargı organları, idari makamlar, gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı açıktır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 33. maddesi hükümlerine göre, Türk hukukunu resen uygulamakla yükümlü olan mahkemelerin ve giderek Yargıtay’ın iptal kararı ile yok hükmünde olan ve böylece yürürlükten kalkan bir yasa maddesine dayanarak inceleme yapma ve karar verme yetkilerinin bulunmadığının kabulü doğal olup, bu yönde bir uygulama yapılmasına imkânı yoktur. Belirtilmelidir ki, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararları, bozma kararları ile oluşan usulü kazanılmış hakların istisnasını teşkil ederler. Buna göre; usuli kazanılmış hak gereğince uygulanması gereken bir kanun maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği taktirde artık usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararıyla ortaya çıkan yeni hukuki duruma göre karar verilir. Şu halde, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararı karşısında, yeni oluşan durumun kesin hüküm halini almamış derdest tüm davalar yönünden uygulanmasının zorunluluğu ortadadır.
Eldeki davada ise, mahkemece yazılı şekilde karar verilmiş ise de, 5510 sayılı Yasa"nın ek 17. maddesinin 4. fıkrasının iptali ile oluşan bu yeni durumun dikkate alınması ve davaya konu uyuşmazlığa ilişkin yasal dayanaklar ve teşvik hükümlerinden faydalandırılması veya fazla ödenen tutarların iadesi/mahsubu istemleri bakımından yasal tüm şartların varlığı incelenmeli ve sonucuna göre işin esası hakkında bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, mahkemece yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi, yukarıda açıklanan nedenlerle HMK"nın 373/2.maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 5.7.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi