Mahkemesi : Ankara 17. İş Mahkemesi

Dava, kesilen aylığının ödenmesi gerektiği ve tahakkuk ettirilen borçtan 5510 sayılı Yasanın 96/b maddesi gereğince sorumlu olması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı, 1992 yılında 4/a kapsamında SSK"dan aylık almaya başladığını, 19/12/1999 tarihinde öğretmen olarak işe başladığını, 5335 sayılı Yasaya göre kurumca herhangi bir bildirim veya tebligat yapılmadan aylıkları da kesilmeden ödenmeye devam edildiğini, 10 yıl sonra aylığın kesilip borç çıkarıldığını, aylığından kesinti yapılarak tahsile başlandığını, davadan önce kuruma başvurunun zımnen reddedildiğini, öğretmen olarak çalışmaya başladığı tarihte 5335 sayılı Yasanın yürürlükte olmadığını, aylığın düzenli olarak 2005"den sonra ödendiğini, kurumun üzerine düşen görevi yerine getirmeyip davacıyı bilgilendirmediğini, varsa yersiz ödemeden davacının sorumlu tutulamayacağını, aylığın yeniden bağlanması gerektiğini, kurum işleminin hatalı olduğunu, bu nedenle davacının çalışmasının sonlanması nedeniyle aylığının 01/08/2017 tarihi itibarıyla ödenmesi gerektiğinin tespitine, mahrum kalınan aylıkların ödenmesi gereken tarihlerden yasal faiziyle ödenmesine, tahakkuk ettirilen borç için 5510 sayılı Yasa 96/b maddesi gereği 5 yıl öncesi ana paraya ve tüm faiz ve ferilerinden sorumlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili, Kurum işleminin yerinde olduğunu iddia ederek, davanın reddini savunmuşlardır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesi, borç çıkarma işlemi açısından davanın kısmen kabulüne, davalı Kurum borç bildirim belgesinde asıl borç miktarı içinde yer alan 23/03/2010-23/04/2005 tarihleri arasına ilişkin yersiz ödeme aslının iptaliyle işlemiş faizinin de iptalinin gerekeceği, kalan asıl borca borç bildirim belgesinin tebliğini takip eden 24 ay sonrası olan 02/06/2017 tarihinden itibaren faiz yürütülebileceğinin tespitine, fazla istemin reddine, aylık bağlanması talebi açısından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.
B-BAM KARARI
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı Kurum lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin yerinde olmadığı, Kurum işleminin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
İnceleme konusu dosyada; taraflar arasındaki uyuşmazlığın 5335 sayılı Yasa kapsamında kesilen aylığın ne şekilde geri ödeneceği ve tahsis yönünden olduğu, davacının 506 sayılı Yasa kapsamında 01/07/1992 tarihinden geçerli yaşlılık aylığı aldığı, 02/12/1999 tarihinde açıktan atama ile öğretmen olarak çalışmaya başladığı, kurumca 5335 sayılı Yasaya göre aylığın 24/02/2015 tarihi itibarıyla durdurulduğu, aylığın başlangıç tarihi itibarıyla iptal edilip yersiz ödemelerin 5510 sayılı Yasa 96/a maddesi kapsamında değerlendirilip geriye doğru 10 yıl gidilerek Nisan 2005-Nisan 2015 tarihleri arası aylıkların ödendiği tarihlerden yasal faiziyle davacıya borç çıkarıldığı, kurum işleminin iptali istemiyle başvuruya süresinde cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği, 5335 sayılı Yasa, 5510 sayılı Yasa ve yersiz ödemelerin tahsiline ilişkin maddeler ve mevzuat birlikte değerlendirildiğinde davacının çalışmakta olduğunun kurum kayıtlarında belli olup, 2009 yılında da isminin kurumdan aylık aldığı halde çalışanlar arasında yer alıp, bu konuda gerekli işlemin yapılmasının kurum ilgili birimince istendiği halde kurumca herhangi bir işlem yapılmadığı görülmektedir.
5510 sayılı Kanunun 96. maddesi yersiz ödemelerin geri alınmasını ""Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a)Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b)Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmi dört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır. Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan %25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır. Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."" şeklinde düzenlemiştir.
Mahkemenin yersiz ödemenin 5510 sayılı Yasa 96/b kapsamında değerlendirilmesine ilişkin yaklaşımı yerinde ise de; anılan bent kapsamındaki yersiz ödeme dönemi ve miktarının açık ve net bir biçimde belirlenip infaza uygun bir karar tesis edilmemiş olması yerinde değildir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05.07.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.