Mahkemesi : Ankara 3. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, fer’i müdahil vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, 01.09.2006 – 07.03.2017 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı vekili, davacının davalı yanında ev işlerinde çalıştığını kabul etmiş ancak bu çalışmanın 4857 sayılı Yasanın 4/1-e hükmü gereğince İş Kanununa tabi olmadığını ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kısmen kabulü ile,
-Davacının 15/09/2006-01/10/2014 ve 01/09/2015-07/03/2017 tarihleri arasında davalı ... yanında asgari ücretle çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Feri müdahil kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil vekili; mahkemece gerekli araştırma ve incelemenin yapılmadığı gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosya kapsamına göre; davacının kızının ... Mahallesinde davalının ikametine yakın bir adreste oturduğu, davacının önceleri burada kızıyla kalmakta iken daha sonra ...’a taşındığı, davalının eşinin bakıma muhtaç olduğu ve bu bakım ihtiyacının davacı tarafından ev hizmetlerinde çalışılmak suretiyle yapıldığı kabulüyle davanın kabulüne karar verilmişse de verilen karar eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Dinlenen davacı tanıklarının beyanlarından davacının işe başlama, ara verme, tekrar başlama ve ayrılış tarihleri tespit edilememekte, ancak davalının kuruma yaptığı başvuruda bildirdiği tarihlere göre karar verildiği anlaşılmıştır.
Hizmet tespiti davalarının kamusal yönü dikkate alınarak taraflar tarafından bildirilen delillerle yetinilmeyip mahkemece resen araştırma ilkesi gereğince gerekli araştırma ve incelemeler yapılmalıdır.
Mahkemece öncelikle, davalının 16.11.2017 tarihinde kuruma yapmış olduğu başvuru üzerine kurumca yapılan bir işlem var ise bunlar celbedilmelidir.
Mahkemece her ne kadar davacı tarafından bildirilen tanıklar dinlenmişse de beyanları hüküm vermeye elverişli değildir. Resen araştırma yapılarak davalının oturduğu apartmandaki çalışmayı bilebilecek durumda olan komşular, apartman görevlisi, komşu apartman görevlileri gibi tanıklar tespit edilerek beyanlarına başvurulup çalışma olgusu hiçbir kuşkuya ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenip elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 05.07.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.