MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş, bu kez davalı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.


KARAR

Davacı vekili, müvekkilinin 1196 tarihinde kurulan .... soyundan geldiğini belirterek, galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının dava konusu vakıfla soybağını ispatlaması gerektiğini belirterek bilirkişi incelemesi talebinde bulunmuş, davanın kabulü halinde davanın mahiyeti gereği yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini belirtmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne dair verilen karar hakkında davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından istinaf talebinin esastan reddine dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkindir.
Kural olarak bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada, öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Somut olayda dava konusu vakfa ait 1196 H. /1782 M. tarihli vakfiyede; “Vakfın kira ve diğer gelirlerinden maaşlar ve vakfın masrafları düşüldükten, gerekli tüm tamir ve onarımlar da yapıldıktan sonra kalan fazlayı vâkıf kendisi alacaktır. Vâkıfın vefatından sonra öz erkek ve öz kız evlatları galle fazlasını aralarında eşit olarak paylaşacaklardır. Onlardan sonra ikinci batında bulunan erkek ve kızlar galle fazlasını yine eşit olarak paylaşacaklardır. Ondan sonra hem kız ve hem erkek evlad-ı evlatları nesilden nesile batın tertibi üzere (batnen bade batnen) galle fazlasını eşit olarak paylaşacaklardır.” denilmek suretiyle galle fazlasının ikinci batından sonra ön batında vakıf evladı varken sonraki batında bulunanların hak sahibi olamayacakları kuralı ile vakıf gelirinin kız erkek ayrımı yapılmadan evlada bırakıldığı görülmektedir.
Davacı, sunduğu ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.02.1944 tarihli ve 379 Esas, 152 Karar sayılı ilamında, davacının üst soyu olan .... 3. derece vakıf evladı olduklarının tespit edildiğini, ancak 2. derecedekiler hayattayken galle fazlasını alamayacakları belirtildiğinden, soybağının ispat edildiğini belirtmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf talebi esastan reddedilmiş ise de eksik araştırmayla hüküm verilmesi doğru görülmemiştir.
Dosyada bulunan belgelere göre ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/441 Esas 2009/598 Karar sayılı ilam ile 4. batında olduğu belirtilen davacı .....’ün galleye müstehak vakıf evladı olduğu, yine ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1994/545 Esas, 1995/361 Karar sayılı ilam ile 5. batında oldukları belirtilen davacılar ......n’nin galleye müstehak vakıf evladı olduğu tespit edilmiş ise de somut olaydaki davacı ... ile irtibat kurulamadığı, dosyadaki nüfus kayıtlarından davacının babaannesi ...’nin 1943 tarihinde öldüğü anlaşılsa da ...’nin kardeşleri olan ... ve Ahmet’in alt soyunun, diğer bir anlatımla 3. batında evlat bulunup bulunmadığı anlaşılamamaktadır.
Mahkemece yapılması gereken, davacının gidilebildiği kadar üstsoyu ve bunların bütün mirasçılarına ait nüfus kayıtları getirtildikten sonra, daha önce verilmiş ve kesinleşmiş galle fazlasına müstehak evlat kararlarında adı geçen vakıf evlatlarının açık kimlik ve nüfus kayıtlarına göre bir soyağacı çıkartılarak irtibat sağlanması, buna dair taraf delillerinin toplanması ile uzman bilirkişiden denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak sonuca göre karar vermek olmalıdır.
SONUÇ: Davalının temyiz isteminin kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nin 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 04/03/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.