10. Hukuk Dairesi 2021/1505 E. , 2021/9499 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. maddesi olup, anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut talebe göre dava dosyası incelendiğinde, bozma ilamı sonrası yapılan araştırmalar sonucu, mahkemece bir önceki kararında olduğu gibi, kabul hükmü kurulması için yeterli delil bulunmadığı görülmektedir. Her ne kadar çalışmaya konu okul müdürlüğü tarafından hazırlanan 11.11.2004 tarihli yazı içeriğine göre davacının bu tarihte belirttiği okulda çalıştığı anlaşılmış ise de, ilgili kaydın tüm talep dönemi için esas alınması mümkün değildir. Özellikle mahkemece dinlenilen, davacının iddiasına konu okulda görev yapan bir çok öğretmenin davacıyı tanımadığını belirtmesi ve davacının mahkeme huzurunda alınan beyanında, ...’te bulunan YİBO"da 5 yıl, ... İlköğretim Okulunda 5 yıl, Atatürk İlköğretim Okulunda ve Çatom"da da 2 yıl çalıştığını ifade etmesi karşısında, öncelikle davalı işyerinin resmi bir kurum olduğu da gözetilerek, davacının çalıştığını iddia ettiği tüm işyerlerinden ve bağlı olduğu kurumlardan davacının çalışmasına dair evraklar getirtilerek dosyaya eklenmeli, davacıya vakıf tarafından yapılan ödemelerin sebebi araştırılmalı, dava konusu dönemde davacının çalıştığını iddia ettiği tüm işyerlerinde kolluk marifetiyle araştırma yapılıp bu işyerlerinde davacı ile birlikte çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ile aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler resen saptanarak, yapılan çalışmanın türü, niteliği, varlığı ve süresinin belirlenmesi amacıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince tespit edilerek, davalı işyerlerinde tespiti istenen dönemde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa, belgeler getirtilmeli, davacının çalıştığı okullarda hangi tarihlerde ve ne kadar süreyle çalıştığı araştırılmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01/07/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
