Kararı Veren
Yargıtay Dairesi : 3. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Asliye Ceza
Sayısı : 640-194

Sanık ..."ın 6831 sayılı Orman Kanunu"nun 76/d maddesine aykırılık ve genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması suçlarından beraatine ilişkin Bergama Asliye Ceza Mahkemesince verilen 04.07.2012 tarihli ve 476-501 sayılı hükümlerin, katılan idare vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 3. Ceza Dairesince 21.11.2013 tarih ve 19646-41625 sayı ile;
"...Orman idaresinin 29.03.2011 tarihli yazısında, dava konusu yerin en yakın ormana 1200 metre mesafede olduğunun bildirilmesine karşılık davanın dayanağını oluşturan suç tutanağında, yerin niteliğinin OT-T1 rumuzuyla gösterilmiş bulunmasına göre mahallinde uzman bilirkişiler vasıtasıyla keşif yapılarak dava konusu yerin vasfının, yangının orman alanına sıçrayıp sıçramadığının tespitinden sonra orman alanında bir zarar oluşmadığının belirlenmesi hâlinde sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK"nın 171. maddesi kapsamında kalıp kalmadığı hususunda bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Bergama 1. Asliye Ceza Mahkemesi ise 23.05.2014 tarih ve 640-194 sayı ile bozma kararına direnerek önceki hüküm gibi sanığın beraatine karar vermiştir.
Bu hükümlerin de katılan ... İdaresi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 29.06.2015 tarihli ve 249113 sayılı "bozma" istekli tebliğnamesiyle Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca 07.12.2016 tarih ve 628-539 sayı ile; 6763 sayılı Kanun"un 38. maddesi ile 5320 sayılı Kanun"a eklenen geçici 10. madde uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 3. Ceza Dairesince 16.02.2017 tarih ve 44-1502 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanık hakkında eksik araştırma ile hüküm kurulup kurulmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği"nin 27. maddesi uyarınca öncelikle; dava zamanaşımının gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
Bergama Cumhuriyet Başsavcılığınca 12.01.2011 tarihli ve 107-17 sayılı iddianame ile olay tarihinde 14 yaşında bulunan sanık ..."ın 09.09.2010 tarihinde ormanlık alana 4 km mesafede maytapla oynarken çevredeki kuru otların tutuşması ile yangına neden olduğu, yangın sonucu 4 dekarlık bitki örtüsü ile mağdur ..."e ait 19 adet zeytin ağacının yanarak zarar görmesine sebep olduğu iddiası ile kamu davası açıldığı,
Bergama Orman İşletme Müdürlüğünce düzenlenen 29.03.2011 tarihli yazı ve ekinde gönderilen mesçere haritasında; olay yerinin en yakın ormana 1.200 metre mesafede bulunduğunun bildirildiği,
Sanığın sorgusunun 16.03.2011 tarihinde yapıldığı, yapılan yargılama sonunda sanığın beraatine karar verildiği,
Anlaşılmaktadır.
5237 sayılı TCK’nın “Dava zamanaşımı” başlıklı 66. maddesi;
“(1) Kanunda başka türlü yazılmış olan hâller dışında kamu davası;
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,
b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmibeş yıl,
c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,
d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,
e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl,
Geçmesiyle düşer.
(2) Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlar hakkında, bu sürelerin yarısının; onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında ise, üçte ikisinin geçmesiyle kamu davası düşer.
(3) Dava zamanaşımı süresinin belirlenmesinde dosyadaki mevcut deliller itibarıyla suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâlleri de göz önünde bulundurulur.
(4) Yukarıdaki fıkralarda yer alan sürelerin belirlenmesinde suçun kanunda yer alan cezasının yukarı sınırı göz önünde bulundurulur; seçimlik cezaları gerektiren suçlarda zamanaşımı bakımından hapis cezası esas alınır…” şeklinde düzenlenmiştir.
Görüldüğü gibi, 5237 sayılı TCK’nın 66. maddesinde, çocuklar hakkında yaş gruplarına göre kademeli olarak daha kısa zamanaşımı süreleri getirilmiştir. Bu kapsamda 5237 sayılı TCK’nın 66/2. maddesindeki; “Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlar hakkında, bu sürelerin yarısının… geçmesiyle kamu davası düşer” şeklindeki düzenleme ile 12-15 yaş grubunda bulunan çocuklar açısından zamanaşımı yetişkin sanıklara göre yarı oranında kısaltılmış bulunmaktadır. Aynı Kanun"un 67/4. maddesi uyarınca kesen bir nedenin bulunması hâlinde kesilme gününden itibaren yeniden işlemeye başlayacak olan zamanaşımı, ilgili suça ilişkin olarak kanunda belirlenen sürenin en fazla yarısına kadar uzayacaktır.
Ceza Genel Kurulunun birçok kararında açıkça vurgulandığı gibi, yargılama yapılmasına engel olup, davayı düşüren hâllerden biri olan dava zamanaşımının yargılama sırasında gerçekleşmesi durumunda, yerel mahkeme ya da Yargıtay, resen zamanaşımı kuralını uygulayarak kamu davasının düşmesine karar verecektir.
Bu açıklamalar ışığında ön soruna ilişkin uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Sanığa atılı 6831 sayılı Kanun"un 76/d maddesinde düzenlenen ormanlara dört kilometre mesafede veya bu Kanun"un 31 inci ve 32 nci maddeleri kapsamına giren köylerin hudutları içinde anız veya benzeri bitki örtüsü yakmak suçunun yaptırımı aynı Kanun"un 110/2. maddesi uyarınca bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası; TCK"nın 171. maddesinde düzenlenen genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması suçunun cezası ise üç aydan bir yıla kadar hapis cezası olup TCK"nın 66/1-e. maddesi uyarınca bu suçların asli dava zamanaşımı süreleri sekiz yıl, aynı Kanun"un 67. maddesinin dördüncü fıkrası göz önüne alındığında ise kesintili dava zamanaşımı süresi on iki yıldır. Sanığın suç tarihi itibarıyla on iki yaşını bitirmiş, ancak on beş yaşını tamamlamamış olduğu göz önüne alındığında, TCK"nın 66/2. maddesi uyarınca söz konusu suçlarda asli dava zamanaşımı süresi 4 yıl, kesintili dava zamanaşımı süresi ise 6 yıldır.
Daha ağır cezayı gerektiren başka bir suçu oluşturma ihtimali bulunmayan ve 09.09.2010 tarihinde gerçekleştirildiği iddia edilen eylemle ilgili olarak, sanık hakkında dava zamanaşımını kesen son işlem, 16.03.2011 tarihli sanığın sorgusu olup, bu tarihten sonra dava zamanaşımını kesen veya durduran başkaca bir işlem bulunmadığı gözetildiğinde, 4 yıllık asli dava zamanaşımı süresi, Ceza Genel Kurulunun inceleme tarihinden önce 16.03.2015 tarihinde dolmuş bulunmaktadır.
Bu itibarla, Yerel Mahkemenin direnme kararına konu beraat hükümlerinin gerçekleşen dava zamanaşımı nedeniyle bozulmasına, ancak yeniden yargılama gerektirmeyen bu konuda, 1412 sayılı CMUK"nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi gereğince karar tarihi itibarıyla uygulanması gereken 322. maddesi uyarınca karar verilmesi mümkün bulunduğundan, sanık hakkındaki kamu davalarının zamanaşımı nedeniyle düşmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Bergama Asliye 1. Ceza Mahkemesinin 23.05.2014 tarihli ve 640-194 sayılı direnme kararına konu beraat hükümlerinin gerçekleşen dava zamanaşımı nedeniyle BOZULMASINA,
Ancak, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 1412 sayılı CMUK’nın 5320 sayılı Kanun"un 8. maddesi uyarınca karar tarihi itibarıyla uygulanması gereken 322. maddesine göre karar verilmesi mümkün bulunduğundan, sanık hakkındaki kamu davalarının, TCK’nın 66/1-e, 66/2 ve 5271 sayılı CMK’nın 223/8. maddeleri uyarınca DÜŞMESİNE,
2- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 26.03.2019 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.