Mahkemesi :... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedeli alacağının tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi"nce ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp ... ve vergi borçları düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden davanın TBK"nın 120/2 maddesini de gözeterek değişen oranlarda avans miktarı uygulanmak suretiyle kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve 6100 sayılı HMK 355. maddedeki, kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve özellikle dava dışı taşeronlar ile davalı iş sahibi arasında düzenlenen sözleşme içerikleri ve bu sözleşme ile ilgili tanık beyanlarından davacı yüklenicinin işi bırakıp ayrılması nedeniyle davalı iş sahibince davacı taşeronlarıyla sözleşme yapıldığı anlaşılmakta olup, iş sahibinin taraf olduğu taşeron sözleşmelerinde yazılı iş ve imalâtların davacı yüklenici tarafından gerçekleştirilmediğinin kabul edilmesinde isabetsizlik bulunmamasına, sözleşmenin 13. maddesindeki hakediş raporunun teslim tarihinden itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağına dair düzenleme, alacağın muacceliyeti ile ilgili olup kesin vade niteliğinde olmadığının anlaşılmasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Yanlar arasında imzalanan 28.07.2001 tarihli sözleşmenin 4. maddesinin birinci fıkrasında işin tahmini bedelinin 2001 fiyatlarına göre 504.405,30 TL (504.405.300.243 eski TL) olduğu belirtildikten sonra, ikinci fıkrasında stopajın yüklenicinin (müteahhidin) hakedişlerinden kesilerek firma adına ödeneceği, birim fiyat esasına göre yapılan işlerde her kalem işin yapıldığı yılın ... Bakanlığı tarifleri üzerine %23 ilave edilerek yükleniciye (müteahhide) ödeneceği ve son fıkrada da nakliye ve akaryakıt fiyat farkı ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Davacı tarafça hakediş bedelinin sözleşmenin bu hükmüne göre hesaplanmadığı gibi, alacağından mahsup edilen ... prim ve vergi borçlarının kendisinin sorumlu olduğu dönem ve yaptığı işler dışında olduğu ve bunların kendisine yükletilip sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını ileri sürmektedir.
Yine taraflar arasındaki sözleşmenin 13. maddesinin ikinci fıkra ikinci cümlesinde ödenmeyen hakedişlere aylık %5 gecikme cezası uygulanacağı da kararlaştırılmış olup, gecikme cezası diye adlandırılmış olsa dahi davalı tarafça özellikle bölge adliye mahkemesinin bunun akdi temerrüt faizi olduğuna dair kabulüne karşı temyiz kanun yoluna da başvurulmadığından burada kararlaştırılanın akdi temerrüt faizi olduğunun kabulü gerekmektedir. 6098 sayılı TBK"nın 88. maddesinin ikinci fıkrasında, sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranının aynı maddenin birinci fıkrası uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamayacağı, 120. maddenin ikinci fıkrasında, sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranının, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamayacağı hükmü getirilmiştir. 6098 sayılı TBK"nın 88. maddesinin ikinci ve 120. maddesinin ikinci fıkralarında akdi faiz ve akdi temerrüt faizlerinde bir sınırlama getirilmiş ise de; davacı yüklenici şirketin tacir ve işin de ticari işletmesi ile ilgili ticari iş olması nedeniyle (6102 sayılı TTK madde 3), TTK"nın19/2 maddesi hükmünce işin davalı için de ticari iş sayılması gerekmekte olup, aynı kanunun 9. maddesi ile birlikte uygulanması gereken 8. maddesinin 1. fıkrasına göre iki ve üçüncü fıkralarına aykırı olarak işletilenler hariç, ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirleneceğinden TBK"nundaki sınırlamaların ticari işlerdeki faizlerde uygulanması mümkün değildir.
Bu halde ilk derece mahkemesinin kararını kaldıran bölge adliye mahkemesince iş sahibince davacı yüklenicinin alacağından düşülmesini istediği ve iş sahibince ödenen vergi ile ... prim borçlarının hangi dönem ve hangi işlere ve sözleşmelere ilişkin oldukları ilgili ... ve vergi birimlerinden sorulup araştırıldıktan sonra 6100 sayılı HMK"nın 281/3. maddesi gereğince yeniden oluşturulacak vergi ve ... primleri uzmanının da bulunacağı teknik bilirkişi kurulundan sözleşmenin 4. maddesindeki imalât bedelinin yapıldığı yıl ... Bakanlığı tarifelerine (birim fiyatlarına) %23 ilave yapılarak belirleneceğine dair düzenlemeyi de dikkate alarak davacı yüklenicinin talep edip bedelinin ödenmediğini ileri sürdüğü ve davacının yaptığı kabul edilen işlerle ilgili imalât bedeli ve bundan yapılacak araştırma ile gelecek yazı cevapları ve belgelere göre sözleşme kapsamı içinde davacının yaptığı iş ve faaliyet gösterdiği dönemle ilgili ödemediği ve davalı tarafça ödenen ... prim ve vergi borcu olup olmadığı ile bunların miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli
rapor alınıp, ödemeler de düşüldükten sonra, davalının bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz kanun yoluna başvurusunun bulunmadığı da gözetilerek ve TBK"nın 88/II ve 120/II. maddesindeki sınırlandırmalar ticari işlerde uygulanamayacağından, kabul edilen alacağın akdi temerrüt faizi uygulanarak tahsiline karar verilmesi gerekir.
Bu hususlar üzerinden durulmadan, bölge adliye mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi"nin 27.06.2019 gün 2017/516 Esas, 2019/818 Karar sayılı hükmünün davacı yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi"ne, karardan bir örneğinin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 08.07.2020 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.