Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

Asıl ve birleşen davalar, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili ile davalı ... Harf. Nak. Turz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili asıl davada özetle, davacının ... Laçin arası yol yapım işini üstlenen ... Hafr. Nak. Turz. San. Tic. Ltd Şti."nde iş makinası operatörü olarak 01/07/2008-30/05/2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, tüm dönemde ise davalı şirket bünyesinde 01/09/2005 ile 30/05/2011 tarihleri arasında aralıksız çalıştığını belirterek eksik bildirilen sürelerdeki hizmetinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili Gebze 2. İş Mahkemesi"nin birleşen 2014/615 Esas sayılı dosyasında özetle, davacının davalı ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti."nde Kurum kayıtlarına göre 134 gün çalışmış olarak gözüktüğünü, ancak bu şirkette çalışmasının bulunmadığını, anılan dönemde davacının ... ... İl Yolu .../Laçin yolu arası yapım işini üstlenen ... Hafr. Nak. Turz. San. Tic. Ltd. Şti."nde iş makinası operatörü olarak çalıştığını, davacının 01/09/2005-30/05/2011 tarihleri arasında tam ve aralıksız çalıştığının tespitine ilişkin ... 2. İş Mahkemesi"nin 2013/111 Esasına kayden hizmet tespiti davasını açtığını belirterek davacının davalı şirket nezdinde bildirilen 29/11/2010-13/04/2011 tarihleri arasındaki hizmet süresinin ... ... il yolu .../Laçin arası yapım işini üstlenen ... Hafr. Nak. Turz. San. Tic. Ltd. Şti. bünyesinde geçtiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... Hafr. Nak. Turz. San. Tic. Ltd. Şti. vekili asıl davada özetle, açılan davayı kabul etmediklerini, davanın zamanaşımına uğradığını, davacının dava dışı şirketlerdeki çalışmasını da davalı şirkette çalışmış gibi göstermeye çalıştığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili asıl davada ve birleşen davada özetle; derdestlik, husumet ve hak düşürücü süre ilk itirazları ile zamanaşımı defini bildirerek haksız açılan davanın usul ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti."nin birleşen davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, “davanın kısmen kabulüne, davacı ..."in (... sigorta sicil nolu) davalı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti."ne ait değişik iş yerlerinde ve en son ... sicil nolu iş yerinde 22/07/2008-30/05/2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak 5510 sayılı 4/a maddesi kapsamında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine;
Kesintisiz çalışma kapsamında Kuruma bildirilen süreler dışlanmak suretiyle (23/12/2008-03/04/2009 tarihleri arasında 100 gün, 02/08/2010-12/08/2010 tarihleri arasında 10 gün, 30/11/2010-30/05/2011 tarihleri arasında (Kuruma ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti. tarafından bildirilen süre de dahil olmak üzere) 181 gün olmak üzere toplam 291 gün daha davalı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti." nezdinde 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi kapsamında olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine;
Kuruma davacı ..."in (... sigorta sicil nolu) davalı ... İnşaat Hafriyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından 30/11/2010-13/04/2011 tarihleri arasında 1003372 iş yeri sicil nolu iş yerinden bildirilen toplam 134 gün çalışmasına ilişkin bildirimin söz konusu çalışmanın davalı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. nezdinde geçmiş olduğunun tespitine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK"nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davalı şirket vekili ile davalı Kurum vekilinin ayrı ayrı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili özet olarak, davacının ... ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti."nde geçen hizmetlerinin de davalı ... Hafr. Nak. Turz. San. Tic. Ltd. Şti."ne geçtiğine karar verilmesinin hatalı olduğunu, bu hususta kurulan hükmün açık olmadığını, özellikle 2. ve 3. fıkraların hükmün icrasını zorlaştıracak nitelikte olduğunu, davacının ... İnşaat Hafriyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."nde var olan hizmetinin iptaline açık ve anlaşılır biçimde karar verilmediğini, muallak kaldığını, eksik araştırma yapıldığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri olup, anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Eldeki davada davacı, 01/09/2005 ila 30/05/2011 tarihleri arasında davalı işveren ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. nezdinde geçen çalışmalarının tespitini istemiştir. Dosya içinde yer alan davacının hizmet döküm cetveli incelendiğinde; davacının 11/10/2003-22/07/2008 tarihleri arasında dava dışı işverenler nezdinde çalışmasının bulunduğu, bunun dışında 23/07/2008-22/12/2008 tarihleri arasında davalı şirketin ... sicil numaralı Konya/...’de bulunan işyerinde, 03/04/2009-05/05/2009 tarihleri arasında davalı şirketin...a bulunan işyerinde, 06/05/2009-01/06/2009 tarihleri arasında davalı şirketin 1157135 sicil numaralı Antalya/Korkuteli’nde bulunan işyerinde, 02/06/2009-23/07/2009 tarihleri arasında davalı şirketin 1045663 sicil numaralı ...’da bulunan işyerinde, 24/07/2009-06/04/2010 tarihleri arasında davalı şirketin ... sicil numaralı .../Laçin yolu işyerinde, 07/04/2010-02/08/2010 tarihleri arasında davalı şirketin 1022239 sicil numaralı .../Laçin yolu işyerinde, 12/08/2010-29/11/2010 tarihleri arasında davalı şirketin ... sicil numaralı .../Laçin yolu işyerinde, 30/11/2010-13/04/2011 tarihleri arasında ise birleşen dava davalısı ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti"ne ait Kocaeli/Gebze’de kurulu 1003372 sicil numaralı iş yerinde olmak üzere, belirtilen dönemler arasında hizmetlerinin kuruma tam olarak bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece, iş bu bildirimler dışlanmak suretiyle davacının 23/12/2008-03/04/2009 tarihleri arasında 100 gün, 02/08/2010-12/08/2010 tarihleri arasında 10 gün, 30/11/2010-30/05/2011 tarihleri arasında 181 gün olmak üzere toplam 291 gün daha davalı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. nezdinde çalışmasının bulunduğu yönünde kısmen kabul kararı verilmiştir.
Dosya kapsamına göre; dinlenen bordro tanıklarının hizmetlerinin davalı işverenin .../Laçin yolu işyerinde geçtiği, bordro tanıklarından en erken dönemde çalışması bulunan ...’un bahsi geçen işyerindeki çalışmasının 06/07/2009 tarihinden itibaren başladığı, diğer bordro tanıklarının ise işyerinde hizmete başladıkları tarihlerin daha sonraki tarihler olduğu sabit olup, Mahkemece davacının ilk dönem çalışması olarak kabul edilen 23/12/2008-03/04/2009 tarihleri arasındaki 100 günlük hizmetinin davalı işverenin ... sicil numaralı Konya/... ve 10110284 sicil numaralı Sinop/Boyabat işyerlerinden yapılan bildirim sürelerinin arasında kalan döneme ilişkin olması karşısında; söz konusu işyerlerinden 23/12/2008-03/04/2009 tarihleri arasındaki dönem bordroları getirtilip, bu işyerlerinde çalışması bulunan bordo tanıklarının tespiti ile yine ilgili dönemde komşu işyeri çalışanları veya bu işyerlerinden bordroya geçmiş çalışanlar re"sen tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bu döneme ilişkin davalı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin Konya/... ve Sinop/Boyabat işyerlerine ait sicil dosyaları, Kurum kayıtları getirtilerek, bu işyerlerindeki çalışma süreleri netleştirilmeli, toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacının 23/12/2008-03/04/2009 tarihleri arasındaki hizmet süreleri yönünden sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
3-Mahkemece, nizalı dönem içerisinde davacının, 30/11/2010-13/04/2011 tarihleri arasında 1003372 sicil numaralı birleşen dava davalısı ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti."ne ait iş yerinde bildirilen sürelerde fiili olarak asıl dava davalısı ... İnşaat Hafriyat Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. bünyesinde çalıştığının tespitine karar verilmiş olup, birleşen dava davalısı ... İnş. Hafr. Tic. Ltd. Şti.’nden yapılan bildirimlerin iptal edilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yapılarak, elde edilecek sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 01/07/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi