8. Hukuk Dairesi 2011/2994 E. , 2012/997 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Mal rejiminin tasfiyesi
... (...) ile ... aralarındaki mal rejiminin tasfiyesi davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Bergama 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 14.10.2010 gün ve 350/648 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı, Bergama Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/2 Esas sayılı dosyasına kaydedilen dava dilekçesi ile 31.12.2004 tarihinde 37.100.000 TL "Yargı Harcı" yatırarak; davalı ile ayrı yaşamakta haklı olduğunun kabulü ile kendisi için aylık 500 milyon ve müşterek çocukları Reyhan ... için aylık 500 milyon lira olmak üzere toplam Birmilyar.-lira "Tedbir Nafakasının" davalıdan alınarak tarafına ödenmesini talep etmiştir.
Bergama Asliye Hukuk Mahkemesine Aile Mahkemesi sıfatıyla davacı ..."un 17.03.2005 tarihinde açtığı 2005/153 Esas sayılı boşanma dava dosyasıyla yukarıda belirtilen nafaka davası ile 12.05.2005 tarihinde birleştirilip boşanma dava dosyasında yargılaması sürdürülürken, 23.06.2005 hakim havale tarihli beyanlarını sunduğu dilekçesinde, davacı ...; davalı ... ile evlilikleri süresince edindikleri malların davalı adına kayıtlı bulunduğunu, bu malların Bergama-Göçbeyli Köyünde iki tarla, 2 katlı ev, 1 adet zeytinlik ve ...plakalı traktör olduğunu, tüm bu malların Medeni Kanunun amir hükümlerine göre, 1/2 oranında paylaşılması gerektiğini, bu itibarla davalı ... adına olan tapu kayıtlarıyla traktör kaydının istenmesini ve kendisi ile kızı adına tedbir nafakasına karar verilmesini istemiştir.
Davacı ..., 27.01.2006 hakim havale tarihli dilekçesi ile de; söz konusu ettikleri malların 100 ada 4, 161 ada 11 parsel ve Göçbeyli Atatürk Mahallesindeki ev ile Massey 240 marka traktör olduğunu, buna göre evlilik süresince edinilen müşterek malların toplam değerinin 28.894 TL olup kendi payı olan 1/2 orana isabet eden miktarın 14.447 TL olduğunu beyan etmiş, bu değer üzerinden 27.01.2006 tarihinde 201,40 TL "Yargı Bakiye Harcı" yatırmıştır.
Davacı ..."nin yukarıda açıklanan davasının boşanma dava dosyasından 04.05.2006 tarihinde tefrik edilerek temyiz konusu edilen bu dosyaya kaydedilmesinden sonra davacı ... vekili, 08.05.2008 hakim havale tarihli dilekçesiyle; 100 ada 4, 161 ada 1 ve 35 ada 1 parsellerin ve dava konusu ettikleri traktör ile sürgü, kaz ayağı, pulluk, çapa ve gübre makinesi, römork, set dolabı, sürgü vs. aksesuarlarının yarısının vekil edeni adına tescilini veya yarı bedellerinin vekil ededine verilmesini istemiş ve bilirkişi raporlarından sonra da 28.04.2010 tarihli makbuzla 450,85 TL tamamlama harcı yatırarak, davanın kabul edilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne ve 29.375,00 TL"nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
Hükmün; kabule ilişkin bölümü, süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 16.03.1972 tarihinde evlenmiş, boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün 14.04.2007 tarihinde kesinleşmesiyle evlilik birliği son bulmuştur (TMK.nun 225/2). MK.nun 179.maddesine göre mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır. Taraflar arasında sözleşmeyle başka bir mal rejimi seçildiği ileri sürülmediğine göre, evlenme tarihinden 4721 sayılı TMK.nun yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar mal ayrılığı, (MK.nun 170 m.) bu tarihten mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı tarihe kadar TMK.nun 202 ve 4722 sayılı Yür. K.nun 10/3.madde ve fıkrasına göre yasal Edinilmiş mallara katılma rejimine tabidirler.
Davacı ... 31.12.2004 tarihinde harçlandırdığı dava dilekçesinde; yukarıda açıklandığı üzere kendisi ve davalıyla müşterek kızları olan Reyhan ... adına olmak üzere toplam Birmilyar.-lira "Tedbir Nafakası" talebinde bulunmuş ve bu talebiyle ilgili de daha sonra birleştirilen Bergama Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 04.05.2006 gün, 2005/153 Esas ve 2006/247 Karar sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sonunda, davacı ..."nin tedbir nafakası talebinin kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş ve bu karar da temyiz edilmeden 14.04.2007 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı, tedbir nafakası davasının ve boşanma davasının yargılaması devam ederken yukarıda ayrıntılarıyla belirtildiği üzere, tarafların evlilikleri sırasında müştereken edinilen taşınmaz ve taşınır mallardan bahsetmiş ve bu mallarla ilgili yargılama devam ederken sürekli değiştirilen ve artırılan isteklerle alacak isteğinde bulunmuş, bu isteklerle ilgili değişik tarihlerde ve miktarlarda harç yatırmış ise de, davacı ..."nin yukarıda açıklanan tedbir nafakasına yönelik davasından başka usulüne uygun olarak dava başvuru harcı ve peşin harç yatırılmak suretiyle açılmış bir davası bulunmamaktadır.
Mahkemece; davacı ..."nin katkı payı veya katılma alacağı isteğine ilişkin olarak dava başvuru harcı ve peşin harç yatırmak suretiyle usulüne uygun olarak açılmış bir davası bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, davanın esasına girilerek usul ve yasaya aykırı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan gerekçeler nedeniyle davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün kabule ilişkin bölümünün 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA ve 436,20 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 21.02.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
(Muhalif)
Dava 743 sayılı TKM.nin 170. maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen taşınmazlara yapılan katkı payı alacağı isteğine ilişkindir.
Yerel mahkemenin davanın kabulüne ilişkin hükmünün davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yüksek Daire çoğunluğunca yöntemine uygun bir biçimde başvuru ve peşin harç yatırmak suretiyle açılmış bir dava ve istek bulunmadığı gerekçesiyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiğine işaret edilerek bozma sevk edilmiştir.
Davacı ... 31.12.2004 harç tarihli dilekçesiyle; Bergama Asliye Hukuk Mahkemesinde 2005/2 Esas sayılı dava dosyasıyla nafaka davasını açmıştır. Bu davayla mal rejimi konusunda herhangi bir istekte bulunmamıştır. Nafakaya ilişkin 2005/2 Esas sayılı dava dosyası fiili ve hukuki bağlantı nedeniyle ... tarafından açılan Bergama Asliye Hukuk (Aile) mahkemesinde derdest bulunan boşanma davasıyla 12.05.2005 tarihinde birleştirilmesine karar verilmiştir. Davalı-davacı ... 27.01.2006 tarihli dilekçesiyle; 100 ada 4, 161 ada 11 ve Massey 240 traktörde dahil olmak üzere toplam 28.894 YTL’nin ½’si olan 14.447 TL’nin müşterek mal değeri olarak tahsilini istemiştir. Aynı tarihte 201,40 TL bakiye harcı yatırmıştır.
04.05.2006 tarihli yargılama oturumu ara kararının üç nolu bendinde aynen; “davalı ... mal varlığına ilişkin talebi konusunda söz konusu eşyaların yeni MK.nundan önce alınan eşyalar olması nedeniyle eşler arasında halen edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulandığı anlaşıldığından boşanma hükmü kesinleşmeden tasfiye düşünülemeyeceğinden bu talep yönünden davanın tefriki ile yeni mahkememiz esasına kaydedilmesine, masrafın davalı ... tarafından karşılanmasına” denilmek suretiyle mal rejimine ilişkin davanın ayrılmasına karar verilmiştir. Böylece mal rejimine ilişkin dava Bergama Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinin 2006/350 Esasına kaydı yapılmış ve yürütülmüştür.
Mahkemece, 08.05.2008 tarihli yargılama oturumu ara kararıyla mal rejimine konu taşınmazlar ve traktör bakımından keşif ara kararı verilmiş, değerlerinin belirlenmesi için 30.05.2008 tarihinde uzman bilirkişiler aracılığıyla keşif yapılmıştır. Belirlenen değer üzerine davacı ... (...) vekili, Avukat ... mahkemeye hitaben yazdığı 28.04.2010 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporunda ½ hissenin değerinin 37.500 TL olarak belirlendiğini, 7.140 TL’nin harcının daha önce yatırıldığını, bu nedenle 30.360 TL bakımından harcın yatırılmasını istediklerini bildirmiş, mahkeme hakimi tarafından dilekçenin havale edilmesi üzerine 28.04.2010 tarihinde 450,85 TL tamamlama harcının alındığı belirlenmiştir. Mahkemece yapılan değerlendirme sonucu 29.375 TL katkı payı alacağının kabulüne karar verilmiştir.
Yukarıda da açıklandığı üzere gerçekten davacının harç yatırmak suretiyle yöntemine uygun bir biçimde açtığı bir mal rejimi davası bulunmamaktadır. Ne var ki, açıklanan olaylar sisilesinden de anlaşılacağı gibi davacı ...’un verdiği mal rejimine ilişkin dilekçeler üzerine mahkemece gerekli harç alınmıştır. Hatta daha ileri giderek mal rejimine konu taşınmazlar ve traktör bakımından değer tespiti için keşif yapılmış, keşif sonucu uzman bilirkişilerce belirlenen değer üzerinden de tamamlama harcı alınmıştır. Daha öteye gidilerek dosya hukukçu bilirkişiye verilerek katkı payı alacağının hesaplanması istenmiş ve bu konuda gerekli rapor dosyaya sunulmuştur. Tüm bu aşamalardan sonra yöntemine uygun bir ...//.
biçimde başvuru ve peşin harç yatırılarak açılmış bir davanın olmadığından söz edilemez. 2006 yılından itibaren mal rejimine ilişkin dilekçeler verilmiş, harçlar alınmış ve aradan ... süre geçtikten sonra 14.10.2010 tarihinde mal rejimi konusunda hüküm kurulmuştur. Temyiz incelemesinin yapıldığı tarih 21.02.2012 olup bu aşamadan sonra yöntemine uygun bir biçimde açılmış bir dava olmadığından karar verilmesine yer olmadığı biçiminde hüküm kurulmasını önermek adil yargılama hakkına uygun düşmediği gibi hakkaniyet ilkelerine de uygun düşmez. Anayasanın 141/4. madde ve fıkrasında; davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması yargının görevidir, denilmektedir. Aynı ilke HUMK.nun 74. maddesinde de vurgulanmıştır. Davacı başlangıçta usulüne uygun olmamakla birlikte verdiği dilekçelerle ve yatırdığı harçlarla mal rejimi davasının açıldığı mahkemece de benimsendiği gibi artık davacı tarafından mal rejimine ilişkin olarak açılan bir davanın varlığını kabul etmek durumu söz konusudur. Alınan tamamlama harcı içerisinde başvuru harcının olup olmadığı duraksama yaratmakta ise de, mahkemece, verilecek bir süre içerisinde yargılama sırasında bu başvuru harcının tamamlanması da mümkündür.
Saptanan bu somut ve hukuki olgular nedeniyle açıklanan aşamalar ve geçen ... süre ile adil yargılama hakkının ihlali gözönünde tutularak mal rejimine ilişkin açılmış bir davanın varlığının kabulü ile işin esasına girilerek temyiz incelemesi yapılması gerekirken, yazılı gerekçeyle hükmün bozulması biçiminde gerçekleşen Sayın çoğunluğun görüşlerine açıklanan nedenlerle katılmıyorum. 21.02.2012