Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı-birleşen dosya davacısı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-birleşen dosya davalısı vekili Avukat ...ile davalı-birleşen dosya davacısı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, asıl davada yüklenici sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti, bakiye iş bedelinin tahsili ile teminat mektuplarının iadesini, birleşen davada iş sahibi işletme sürecinde yaşanan arızalar nedeni ile üretilemeyen elektrik bedelinin tahsilini talep etmiş, mahkemece asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine dair verilen karar, davalı-birleşen dosya davacısı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle sözleşmenin feshedilmiş olması nedeni ile iş sahibi tarafından açılan birleşen davada talep edilen müspet zarara hükmedilmesinin mümkün bulunmamasına göre davalı-birleşen dosya davacısı iş sahibinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında TBK 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen bir eser sözleşmesinin varlığı tarafların kabulündedir. Eser sözleşmesi “yüklenicinin bir eser meydana
getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği” tam iki taraflı bir sözleşme olup, yüklenicinin eseri üretip teslim etme ana borcuna bağlı yan borçlarından biri de genel ihbar (uyarı) borcudur. Somut olayda, çekişme konusu; yüklenicinin teslim ettiği eserin, iş sahibinin sözleşmeyle amaçladığı sonucu karşılayacak vasıflara haiz olup olmadığı, yüklenicinin bedele hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bir eser sözleşmesinde yüklenici borcunu yerine getirirken sözleşmenin diğer tarafı olan iş sahibinin yararına olacak şekilde davranmak ve ona zarar vermekten kaçınmakla yükümlüdür. 6098 sayılı TBK’nın 472. maddesi uyarınca; yüklenici işin ehli olup bedele hak kazanabilmesi için, eseri fen ve sanat kuralları ile tekniğine ve iş sahibinin ondan beklediği amaca uygun olarak tamamlayıp teslim etmesi zorunludur. Yüklenici yapımını üstlendiği eseri sözleşmeye teknik ve sanatsal kurallara ve amaca uygun olarak imâl edip iş sahibine teslim etmekle, iş sahibi de kararlaştırılan bedeli ödemekle mükelleftir. Eser, yüklenicinin sanat ve beceriyi gerektiren emek sarfıyla gerçekleştirdiği bir sonuçtur. Eser sözleşmelerinde; yüklenici sadakat ve özen borcu gereği eseri iş sahibinin yararına olacak şekilde ve ona hiçbir zarar vermeden meydana getirmek zorundadır. Yüklenicinin genel ihbar yükümlülüğü bu zorunluluktan kaynaklanır. Başka bir deyişle akdin gereği gibi ve zamanında ifasını tehlikeye sokan her hali yüklenici, iş sahibine derhal haber vermeye mecburdur.
Somut olaya dönüldüğünde; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin eki olan teknik şartnamenin 1. maddesinde “motorlar bu şartnamenin eki olan gaz analiz raporunda belirtilen gazı yakabilmeye muhtevir olmalıdır” düzenlemesi mevcut olup davacı gaz analiz raporuna uygun olarak makineleri imal edip teslim ettiğini, davalı ise tesisteki gaz ile makinelerin çalışmadığını, ... (hidrojensülfür) gazının yüksek olması nedeni ile makinelerin çok sık arızalandığını, bu konuda davacının uyarı yükümlülüğünü yerine getirmediğini iddia etmektedir.
Yukarıda açıklanan kanun maddeleri gereğince yapılan incelemede; yüklenici eser sözleşmesi ile yüklendiği eseri fen ve sanat kuralları ile tekniğine ve iş sahibinin ondan beklediği amaca uygun olarak tamamlayıp teslim etmek zorunda olup sözleşmede kararlaştırılan nitelikte makinenin üretiminin mümkün olmaması halinde ise yüklenici tarafından bu hususun genel ihbar mükellefiyeti gereğince iş sahibine bildirilmesi gerekmektedir. Somut olayda; mahkemece alınan raporlarda dava konusu makinelerde kullanılacak biogazın bitkisel atıkların oksijensiz ortamda ayrışması sonucu ortaya çıkan bir gaz karışımı olduğu, güncel oluşum bir gaz olduğu için element bileşiklerinin dengeli olmadığı, güncel atıkların kalitesine bağlı olarak element oranlarının değişeceği ve belirtilen diğer gazlar yanında ... gazını da içerdiği belirtilmiştir. Teknik şartnamenin eki gaz analiz raporunda ise ... gazı ile ilgili bir inceleme yapılmadığı sabittir.
Bu durumda genel ihbar mükellefiyeti kapsamında yüklenicinin teknik şartname ekinde olması gereken ve değerlendirilmeyen ... gazına yönelik iş sahibine herhangi bir uyarıda bulunulmadığı ve sözleşmenin ekindeki gaz analiz raporuna göre iş sahibinin beklediği amaca uygun makine yapılamayacağının iş sahibine bildirilmediği ve böylelikle
davalının uhdesindeki atık sudan elde edilen biogazın dava konusu makineleri çalıştırmayıp elektrik üretimini gerçekleştirmediği, makinelerin çalışmamasındaki kusurun genel ihbar mükellefiyetini yerine getirmediğinden davacıda olduğu anlaşıldığından asıl davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalı olmuş, kararın bozulması gerekmiştir (Emsal Dairemizin 28.01.2015 gün, 2014/836 Esas, 2015/471 Karar sayılı ilamı).
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-birleşen dosya davacısı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca hükmün davalı-birleşen dosya davacısı yararına BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacı-birleşen dosya davalısından alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalı birleşen dosya davacısına verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 437,00 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalı-birleşen dosya davacısına iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 08.07.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.