MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, müvekkilinin 23.08.2006 tarihinden itibaren mühendisler odası başkanlığına bağlı olarak ...temsilciliğinde çalışmaya başladığını, müvekkilinin iş sözleşmenin 31.12.2012 tarihinde feshedildiğini belirterek müvekkilinin iş sözleşmesinin feshine dair 08.12.2012 tarih ve 14 nolu toplantıda alınan kararın geçersizliğinin tespitine ve işe iadesine karar verilmesini, boşta geçen süre ücret ve diğer haklar ile işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminatın belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, dosya kapsamında aldırılan bilirkişi raporuna atıf yapılarak, işverenin feshe son çare olarak başvurmadığını, gerekli alternatifleri düşünüp uygulamadan doğrudan fesih yolunu seçmiş olduğunu, bunun da Kanuna ve Yargıtay uygulamalarına aykırı olduğunu, işverenin feshinin geçerli sebebe dayanmayıp son çare olmadığı belirtilerek feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik sıkıntı, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma imkanlarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğine göre, ...Samsun Şubesi Yönetim Kurulu tarafından 06.12.2012 tarihi ile bildirimi yapılan şubedeki iş yoğunluğunun azaldığı hususu gerekçe yapılarak ...Yönetim Kurulunun 08.12.2012 tarih 591 sayılı kararı ile hakları ödenmek suretiyle davacının iş sözleşmesinin feshine karar verildiği, ilgili birimdeki işin bir çalışan ile yürütüldüğü, davacının diğer çalışandan daha kıdemsiz olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacının iş sözleşmesi yapılan kanuni değişiklikler sonrasında odaların yetki ve gelirlerinde ciddi azalma olduğu, odaların geliri ile önceki personel sayısı mevcudu ile işleyişin sürdürülmesi mümkün olmadığından ve iş yoğunluğunun azalması sebebiyle feshedilmiştir. Mahkemece, feshin son çare olma ilkesine uyulmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya yeterli değildir. İşyeri gerekleri ve ekonomik sebeplere dayalı geçerli sebeple fesihlerde öncelikle fesih için sebep gösterilen işyeri gereklerinin ve ekonomik sebeplerden olumsuz etkilenme bulunup bulunmadığının ve feshin de bunun sonucu olup olmadığının başka bir anlatımla işyeri gereklerinin ve ekonomik sebeplerle fesih işlemi arasında sebep-sonuç ilişkisinin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekir. Mahkemece, aralarında işyerinin faaliyeti konusunda uzman bilirkişinin de bulunduğu bilirkişi kurulu aracılığıyla gerekirse işyerinde keşif yapılarak, fesih sebebinin davacının işyerine ve pozisyonuna etkileri, feshe sebep olan bu durumun kalıcı olup olmadığı, işverenin tutarlı davranıp davranmadığı, fesih dışında tedbirler alınması ile ekonomik sebeplerin ortadan kaldırılıp kaldırılamayacağı, özellikle fesihten sonra yeni işçi alınıp alınmadığı, işyerinin kapanıp kapanmadığı ve davacının istihdamının iş gücü fazlalığına sebep olup olmadığı araştırılmalıdır. Daha sonra istihdam fazlası olduğu belirlendiği takdirde, davacının davalı işverenin diğer bölümlerinde veya başka bir işyerinde değerlendirme imkanı olup olmadığı somut olarak saptanmalıdır. Bunun için de Sosyal Güvenlik Kurumunun işçi alım ve çıkarılmasına ilişkin kayıtlar getirtilmeli, işverenin kaç işçi çıkarttığı, fesih tarihinin öncesinde ve sonrasında yeni işçi alıp almadığı, işçi alınmış ise, davacının alınan işçilerin niteliklerini taşıyıp taşımadığı tespit edilmelidir. İşten çıkaracakları belirlemede bir kural bulunup bulunmadığının feshin kaçınılmazlığı yönünden açıklığa kavuşturulması gerekir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.