Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamda belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı, davalı işveren ve Kurum avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut olayda davacının, 01.02.2000-30.03.2010 tarihleri arasında davalı işverenin, hırdavat ticareti mahiyetindeki 1049842 sicil nolu işyerinde, satış elamanı olarak sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitini istediği davada, mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinde; davacının fiili çalıştığını iddia ettiği inşaat malzemeleri satışı yapıldığı anlaşılan işyerinden Kuruma herhangi bir hizmet bildiriminde bulunulmadığı ve fakat davalı işverenin inşaat işleri ile iştigal diğer işyerlerinden 09.08.2005 tarihinden itibaren 01.06.2010 çıkış tarihine kadar kesintili şekilde çalışmaların Kuruma bildirildiği, anılan 1049842 sicil nolu işyerinin 01.07.1998 tarihinde Yasa kapsamına alındığı, 31.05.1999 tarihinde Kanun kapsamından çıkarak aynı tarihte iz olduğu, dava konusu edilen hırdavat işyerinde yapılan vergi denetimi sonucu tanzim edilen 13.06.2002 tarihli yoklama tutanağında, işçi çalışmadığının tespit edildiği ve benzer yönde Kurum tarafından 01.01.2005-31.08.2005 tarihlerini kapsayan defter incelemesinde, kayıtlara göre işçilik ödemesine rastlanmadığının tespit edildiği, bununla birlikte davacı tarafça ibraz edilen ve davalı işverence de itiraz edilmeyen iki adet 04-05/08/2005 tarihli sevk irsaliyelerinde ise malları davacının teslim aldığının imzası ile teyit edildiği anlaşılmakla; Mahkemece yapılan değerlendirme ve inceleme eksik araştırmaya dayanmakta olup, var olan somut verilerle örtüşmediği gibi hüküm kurmaya elverişli değildir.
Mahkemece yapılacak iş, tarafların gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak, davacının çalışmasının gerçekliği, işin/işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının aşamalardaki beyanlarında, dava konusu tüm dönemde bildirim yapan inşaat işyerlerinde değil, malzeme satışı yapan hırdavat işyerinde çalıştığına yönelik iddiası ile yukarıda anılan inceleme ve tutanaklara göre talep döneminde işyerinin faal olmadığını gösterir belgeler karşısında, 1049842 sicil nolu işyerinin varlığı, kapsamı, faaliyet durumu, hem davacının talep ettiği hem de Mahkemece kabul edilen dönemler yönünden, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde araştırılıp ortaya konulmalı; bu noktada salt davacının ibraz ettiği sevk irsaliyeleri ile yetinilmemeli, zira gerek tespit ve kayıtların, gerekse de beyanları alınan bordro tanıklarının aksi yönde, davacının kesintili olarak sadece inşaat işlerinde çalıştığına işaret ettiği göz ardı edilmemeli; aynı amaçla mevcut tanık beyanlarının hüküm kurmaya yeterli olmadıklarının kabulü ile, re"sen seçilecek bordro tanıkları ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ilgili Kolluk ve Kurumdan yeniden sorulmak suretiyle saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylece faaliyet durumunun yanı sıra davacının talep döneminde fiilen hangi işyerinde çalıştığı da sorulmak suretiyle belirlenmeli; sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu ile davacıya ödemelerin nasıl yapıldığı, çalışma gün ve saatleri araştırılmalı; sonucuna göre davacının bildirim yapan davalı inşaat işyerlerinde çalışmadığının tespit edilmesi halinde bu kez de gerçeğe uygun olmayan kayıtların iptali değerlendirilmeli; böylece gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar göz önünde tutulmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde; taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalı..."ne iadesine, 05.04.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.